Zaman kısaca 2 hareket arası süre diyebiliriz. Ama bu uzaysal boyutu olmayan durumdur.
Fizikte ise zaman atomların ve atom altı parçacıkların birim zamandaki titreşim sayısı diyebiliriz. Zamanın objektif olup olmadığı hala fiziğin çözülemeyen konularındandır.
Zaman kavramının diğer uzay boyutlarıyla iç içe geçmesi zamanın diğer uzay boyutlarıyla birlikte büküldüğünü gösteriyor ve bükülen uzayda zamanın yavaş aktığı deneysel olarak kanıtlanmıştır. Bu yüzden zamanda yolculuk olup olmadığı birçok bilim adamı tarafından düşünülmektedir. 3+1 uzay-zaman boyutunun sunduğu imkanlar bazı durumlarda zamanda yolculuğun mümkün olduğunu gösteriyor.
Zamanda Yolculuk Mümkün mü?
Geleceğe yolculuk: Teorik olarak bir kişi kendi öznel zamanındaki küçük bir bölümü diğer gözlemcilerin öznel zamanında büyük bir bölüme eşitlemesi için farklı metotlar ile kendi çevresinde zamanı yavaşlatarak geleceğe zamanda yolculuk yapabilir.
Geleceğe yolculuk teorik olarak aşağıdaki metotlar ile yapılabilir:
–Hıza bağlı zaman genişlemesi
Özel görelik kuramına göre hızlanan cisimler zamanı bükerler ve gözlemciye göre zamanı yavaşlatırlar. (bknz. ikizler paradoksu) Einstein kuramlarına göre bir kişi çevresindeki zamanı yavaşlatarak yüzlerce ve binlerce yıl sonraki dünyayı görüp yaşabilir. Fakat sonsuza kadar görüp yaşayamaz. Çünkü matematiksel denklemlere göre zamanın cisim için durduğu nokta ışık hızıdır. Kütlesi olan hiçbir cisimde ışık hızına ulaşamayacağı için hiçbir cisim tam olarak çevresinde zamanı durduramaz.
–Kütle çekimsel zaman genişlemesi
Kütle çekimin olduğu her bölge zamanı büker. Örn. Bi 10 Katlı bir bina düşünelim 1. katta oturan kişi binanın 10. katında oturan kişiye göre daha fazla kütle çekim kuvvetine maruz kalacağından zaman onun için daha yavaş akacaktır. Fakat zaman bükülmesi göreceli olduğu için bunu sezgisel olarak algılayamaz.
–Kuantum dalgalanmaları
Kuantum dalgalanmaları evrenin herhangi bir bölgesinde boş uzayda atom altı parçacıkların aniden oluşup kendiliğinden milisaniyeler için bozunup yok olmasıdır. Küçük bir miktarda olsa kuantum dalgalanmaları zamanı bükerler.
Geçmişe yolculuk: Einstein bağıntıları matematiksel olarak zamanın geri akabileceğini gösteriyor. Fakat madde evreni buna izin vermiyor. Zamanda yolculuk yapabilmek için 4. boyut olan zaman boyutunda daha önce bulunduğumuz bir noktaya zaman boyutu içerisinde kestirme yoldan ulaşmak gerekir. Madde evreninde geçmişe yolculuğu engelleyen paradokslar oluşuyor. (bknz. büyükbaba paradoksu) Madde evreni 3 boyuta hakimdir ve zaman boyutunu sezgisel olarak algılayamıyoruz. Kısaca zamanda yolculuk yapabilmemiz için zaman ve daha üst boyutlara hakim olmamız gerekiyor ve Madde evrenimiz bizim algılayabildiğimiz 3 boyut ile sınırlı olduğu için ilahi bi güç olmadan geçmişe yolculuk imkansızdır.
Aşağıdaki video uzay-zaman diğer boyutlar arası sıçramanın nasıl yapılabileceğini anlatıyor.