Albert Einstein’in görecelik kuramını, Einstein’in tabiri ile bir hatırlayalım. Güzel bir kızın yanında iken geçirdiğimiz 1 saat bize sanki 10-15 dakika gibi gelir. Mutsuz olduğumuz zamansa geçirmiş olduğumuz 1 saat sanki 1 koca yıl gibi gelir. İşte Albert Einstein’in görelilik kuramı da tam olarak bu. Kütle çekim kuvvetinin yoğun olduğu yerlerde hareketle birlikte zamanda yavaşlar bunu hepimiz biliyoruz. Peki acaba bizim zaman dediğimiz kavram bir boyut olabilir mi?
3 boyutlu bir dünyada yaşıyoruz – daha doğrusu öyle sanıyoruz- fakat sadece 2 boyutu tam anlamıyla algılayabiliyoruz. 3. boyutu sadece hayal edebiliyoruz. Peki biz tam anlamıyla algılayabildiğimiz 2 boyutu nasıl 3. boyuta çeviriyoruz?
Işık sayesinde, ışık sayesinde algılayabildiğimiz 2 boyutu, 3. boyuta çeviririz. İsterseniz bunu birlikte test edelim: Parlak bir silindir ve parlak bir top alın. İlk olarak topu elinize alın ve göz hizanızda ileri geri hareket ettirin. Ne görüyorsunuz 3 boyutlu bir cisim öyle değil mi? Aynı şeyi silindirden ince bir tabaka keserekte yapın. Kesilen ince 2 boyutlu silindiri göz hizanızda ileri geri hareket ettirin . Sonuç şaşırtıcı değil mi? Silindirin kesilen kısmı 2 boyutlu olmasına karşın 3 boyutlu bir cisim gibi algıladınız. Fakat o cisim sadece 2 boyutlu.
Her şey iyi güzel de 3 boyuttan fazla daha ne kadar boyut olabilir ki? Ne de olsa sağa sola, yukarı aşağı, ileri geri gidebiliyorum.
Evet muhtemelen birçok kişi aynı cevabı verdi ve dediler ki 3 boyuttan fazla boyut olamaz.
Aslında: Aynı soruyu 2 boyutlu düzlemde duran çöp adamada sorsanız, 1. boyuttaki noktaya da sorsanız cevap hep aynı olacaktır. Noktanın cevabı : “İleri geri gidebiliyorum, daha ne kadar boyut olabilir ki?”
Çöp adamın cevabı : “İleri geri, yukarı aşağı gidebiliyorum daha ne kadar boyut olabilir ki?”
Bizim cevabımız ise: “İleri geri, yukarı aşağı, sağa sola gidebiliyorum daha ne kadar boyut olabilir ki?” olacaktır.
Gördüğünüz üzere herkes, sadece kendi algılayabildiğinden fazlasının olmayacağını düşünüyor. Fakat gerçekte durumlar bundan çok farklı.
Yeni bir soru sormak istiyorum sizlere evrende sonsuzluğu kaç farklı şekilde oluşturabiliriz (Az sonra sizlerle küçük bir hayali evren oluşturacağız ama ondan önce sonsuzluğa dönelim.)
Seçeneklerimiz yalnızca 3 tane gibi görünüyor ve bunların kombinasyonlarını da dahil etmemiz gerekiyor. İlk durum x ekseninde, ikinci durum y ekseninde, üçüncü durum ise z ekseninde sonsuz olma halleri mevcut. Bunu kendi evren modelimiz içinde uyarlayabilir ve kombinasyonlardan birçok farklı sonsuz evren modelleyebiliriz. Peki bunun dışında sonsuzluğu nasıl elde edebiliriz ? x, y, z eksenlerinden başka vektörel bir büyüklük var mıdır?
Albert Einstein‘e ve ondan hariç olarakta pratikte zaman (t ekseni) durma noktasına gelebilir, hızlanabilir, normal seyredebilir. Zaman ile sonsuzluğu oluşturamaz mıyız? Evrenin küçük bir odadan hatta bir kibrit kutusundan oluştuğunu varsayalım. Peki zaman (t ekseni) sonsuzdan gelip, sonsuza giderse bu evrenin sonsuz olmaz mı?
-Elbette olur.
Bazı sonsuzlar diğerleri ile kıyaslanamayacak biçimde büyük de olsalar, bu evrenimiz “sonsuzdur. Sonsuzluğu oluşturanlar boyutlar ise ve zamanda sonsuzluk oluşturabiliyorsa o halde zaman bir boyuttur.