Geçtiğimiz günlerde bilim adamları tarafından Süpernova yıldız patlamasıyla iki nötron yıldızının 130 milyon yıl öncesinde çarpışma sonucunda yerçekimsel dalgaları buldular. Peki nedir bu yerçekimsel dalgalar?
Yerçekimsel dalgalar uzay-zaman dalgaları da olarak bilinmektedir. Cisimler evrende birbirinden etkilenir yani çekimden dolayı büyük cisimler uzay-zaman eğrilerini yaratır. Uzay zamanı bükerek yerçekimsel dalgaları meydana getirir. Yerçekimsel dalgaları için bugüne kadar bir çok söylem vardır. Böyledir ki Albert Einstein’da yüzyıl öncesinde kuramında yerçekimsel dalgalardan bahsetmiştir ve İzafiyet Teorisinin sonuçlarından biridir fakat Albert Einstein ispatlanamayacağını düşünmüştür.
Belki de dalgalar görebileceğinden daha küçük ve zayıf olduğu içindir. Yüz yıllar sonunda yapılan gözlem evleri ve üstün teknoloji sayesinde LIGO’daki bilim adamları sayesinde gözlemlendi. Bu dalgalar uzayda birbirine çarpan kara delikler ve yıldız çekirdeklerinin soğuyup çökmesi ile evrendeki şiddetli olgular nedeniyle uzay-zaman dokusunda ki görünen oluşumlara denir. Basit bir örnekle su yüzeyine düşen damlaların dalgalar halinde ilerlerken bir diğer su dalgasıyla birleşip bütünleşmesi, yerçekimsel dalgaların ilerleme hareketini ve nasıl bütünleştiğini anlamamıza yardımcı olacaktır.
Yerçekimsel dalgalar ışık hızıyla hareket ettiği gibi sadece galaksiye değil uzay-zaman kavramına da hızlıca yayılıyor. Işığa benzetilen bu dalgaların ışıktan farkı ışık gibi soğurulmuyor yani bozulmadan durmaktadır.
Ünlü fizikçi Stephen Hawking’in BBC’ye yaptığı bir açıklamada, evrene “farklı bir gözlemci pencereden” bakmanın öngörülemez sürprizler yaratabileceğini söylemiştir. Hawking, “Daha hâlâ gözlerimize, daha doğrusu kulaklarımıza inanamıyoruz çünkü yerçekimsel dalgaların sesine uyandık” demişti.
Yerçekimsel dalgaları gözlemleyip araştırmalarını yapan bilim adamları Rainer Weiss, Barry Clark Barish ve Kip Stephen Thorne 2017 Nobel Fizik Ödülü’nü almış bulunmaktadırlar.
Kaynakça
bbc.com/turkce/haberler/2016/02/160211_yercekimi_dalgalari_kesfedildi