Kadınlar sadece evde, işte değil hayatın her alanında yer almışlardır. Sanayi Devrimiyle artan bilim ve teknolojideki buluşlara kadınlar da dahil olmuşlar ve bugün hayatımızı kolaylaştıran birçok alanda var olan icatları imza atmışlardır. Fakat bu kolay olmamıştır. Kadınlar yapamaz denilmiş, patent verilmemiş, önlerine engel konulmak istenmiş… Ama onlar bütün bu zorlukların üstesinden gelmiş ve yapmışlardır. Peki, neler yapmışlar?
Mary Walton
Lokomotiflerin çıkardığı gürültüyü önleyebilen ve ses kirliliğini azaltan ses yalıtımını buldu.
Sarah Goode
Mobilya dükkânı işleten Sarah patent için başvuran ve 1885 yılında patent alan ilk Afro-Amerikan kadındır. Evlerinde yeterli alan olmayan insanlar için katlanabilir yatak geliştirdi. Yatak olarak kullanılmadığında ise kaldırılıp gizlenme ve farklı amaçlarla kullanılıyor.
Josephine Cochrane
İlk bulaşık makinesi 1886 yılında Josephine Cochrane tarafından icat edilip patenti alındı. Josephine Cochrane evinde büyük akşam yemekleri ve eğlenceler çok sık düzenliyordu. Bir gün hizmetçi değerli porselenleri yıkarken kırınca Josephine Cochrane bulaşıkları yıkayan bir makine icat etmeye karar verdi. Bu makine musluktan aldığı yüksek basınçlı suyu, içindeki raflara dizilmiş bulaşıkları temizliyordu.
Marie Curie
Uranyum yaptığı deneyler sonucu radyoaktiviteyi keşfetti. 1934 yılında kan kanserinden ölen Marie Curie’nin aşırı radyasyona maruz kalması sonucu öldüğü düşünülmektedir. Bu sebepten dolayı ‘bilim için ölen kadın’ diye anılır. Ayrıca Nobel alan ilk kadın ve iki farklı alanda Nobel ödülü alan ilk insandır.
Mary Anderson
Karlı ve yağmurlu havalarda sürücüler araçlarını durdurup önlerini siliyorlardı. Bunun zorluklarını fark eden Anderson 1903 yılında aracın içindeki kola tutturulmuş bir silecek geliştirdi. Artık sürücülerin camı silmesi gerektiğinde kolu indirmesi yeterliydi.
Lillian Moller Gilbreth
İlk kadın mühendislerden olan Lillian pedallı çöp kutusu ve buzdolabındaki rafları ilk düşünen kişidir. Ayrıca mutfak mikserinin de mucididir.
Grace Murray Hopper
ABD donanmasında amiral olan Hopper “bilgisayarın annesi” olarak bilinir. Yazıyı bilgisayar kodlarına dönüştüren derleyiciyi geliştirdi. Bilgisayar hataları için söylenen “bug” kelimesi ve COBOL isimli ilk yazılım dilini 1952 de buldu.
Stephanie Kwolek
Kwolek polimerleri güçlü sentetik liflere dönüştürmenin yolları üzerine çalışıyordu. Kwolek sonunda çelikten daha güçlü bir elyaf olan kekleri elde etti. Kevlar; çelik yelek, asma köprü kablosu, Kayak ve fren balatası yapımında kullanılıyor.
Rachel Zimmerman
Zimmerman’ın 1980 yılında okul projesi için yaptığı program, beyin felci gibi rahatsızlığı olan insanların çevresiyle iletişim kurmasını sağlıyor. Dokunmatik ekranda görülen sembollerinden seçilmesi sonucu Blissymbol yazılımı denilen program bu sembolleri yazılı cümlelere dönüştürüyor.
Patricia Bath
New York Üniversitesi’nde çalışan ilk siyahî bilim insanı olan Bath 1981 de lazer kullanarak katarakt ameliyatı yapmayı başardı.
Ellen Ochoa
İlk Latin Amerika kökenli astronot olan Ochoa NASA da bilim insanı olarak çalışıyor. Ochoa geliştirdiği optik analiz sistemleri karmaşık parçaların kalite kontrolünde kullanılıyor.
Naşide Gözde Durmuş
Hücrelerin manyetik özelliklerini kullanarak hastalanmış hücreleri tespit eden ve mobil cihazlar yardımıyla kullanılabilen kanser testini bulmuştur.
Canan Dağdeviren
Harvard Üniversitesi tarafından genç akademi üyeliğine seçilen ilk Türk oldu. Kalp pillerinin belli bir süre sonra değiştirilmesi gerektiğini ve bunun riskli bir ameliyat olması sonucunda Dağdeviren giyilebilir kalp pilini icat etti. Vücudun hareketinden kazandığı enerji, kalbin ve diğer iç organların enerjisi bu pilde toplanıyor ve pilin ömrünün bitmesi gibi bir durum ortadan kalkıyor.
Bu kadar mı? Tabiki hayır. Daha niceleri var ve var olmaya da devam edecek. Ama 8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle kısaca bilim teknolojideki bazı kadınlara ve icatlarına değinmek istedik.
Şuna inanmak lazımdır ki dünya üzerinde gördüğümüz her şey kadının eseridir.
Mustafa Kemal ATATÜRK