Son zamanlarda ülkemizde hızlı bir şekilde çiğ süt fiyatları artışı görülmekte buna bağlı olarak da son ürün olan paket süt, peynir, yoğurt, tereyağ gibi ürünlerin de fiyat artışı gözlemlenmiştir.
Buradaki önemli husus şudur, Bu artışlar üreticimize fayda sağladı mı, daha doğru sormak gerekirse yeterli fayda sağladı mı?. Üretimden gelen birisi olarak şunu söylüyorum. Çiğ süt fiyatındaki artış kısmi olarak fayda sağlasa da girdi maliyetlerinin yüksek oluşundan dolayı yeterli faydayı sağlayamamıştır. Ama buna bir de sanayici gözü ile bakmak gerekmektedir. Türkiye ortalaması 3,10 % protein, 3,50 % yağ ı olan inek sütünün 1 litresini 1,530 Tl ye alırken (Şubat 2018 itibari ile), Dünya ortalaması 3,30 % protein, 4,0 % yağ olan 1 litre sütün fiyatı 1,210 Tl dir. Yani kabaca 100 lt ülkemiz sütünden 16,5 kğ peynir olurken, 100 lt dış ülkedeki sütten 21,6 kğ peynir olmaktadır. Yani bu şu demektir. Her gün 10.000 lt sütü peynir yapan bir firma aylık olarak bizim ülkemizde 49.500 kğ peynir yaparken, dış ülkedeki sütü kullanarak 64800 kğ peynir yapmaktadır (yaklaşık olarak). Yani Dış ülke ile bizim ülkemizin süt kalitesi arasında yaklaşık % 31 lik fark vardır. Bu süt kalitesi farkı idi. Fiyat açısından bakacak olur isek, yurt dışındaki kaliteli süt ülkemizdeki süte göre %26 daha ucuzdur.
Buraya kadar okuyan arkadaşlar belki sitem edecekler, fakat asıl önemli noktaya geliyoruz. Bir işletme düşünün Sütü % 26 daha pahalıya alıp % 31 daha az üreterek nereye kadar dayanır. Dayanabilir ama sistem buna müsaade etmeyeceği için İthal süt gündeme gelir. İthal süt derken Dünya devi süt üreticisi firmaların ülkemizdeki büyük süt üreticisi firmasını satın alması ve süt tozu ithalat yolu açılmasından bahsediyorum. Sanayicimiz düşük kaliteli ve yüksek fiyatlı süt almak yerine kaliteli ve uygun fiyatlı süt tozu alarak üretim yapma yolunu seçecektir.
Bunun sonucu olarak da, üreticimizin süt fiyatları düşecek, girdi maliyetleri yüksek olduğu için zarar eden üreticimiz hayvanlarını gene kesime gönderecek ve üreticilerimiz çok büyük bir sıkıntı altına girecekler ve Hayvancılığımızda çok büyük bir çöküş olacaktır.
Aslında böyle olmaması gerekir. Tarımda dışa bağımlılığı önlemenin pek çok yolu var. Kendi kendine yeten ülke nasıl olunur? 1920’lerde Zorunlu Milli Münavebe varmış, yani diyelim ki Erzurum da iseniz, kiraz ağacı yetiştiremezsiniz, Antalya da Süt hayvancılığı yapamazsınız, bu işe denetim mekanizması ile Devlet el koyar ve o yönlendirme yapar. Kaba yem alanlarımızın açılarak üreticimizin Yem gibi büyük girdilerden de kurtulması gerekmektedir. Böylece Sırf para ve teşviki var diye kekik ya da lavanta bitkisini tüm tahılların ekimini yaptığımız yere ekilmesi gereken ürünler ekilmiş olur ve sonuç olarak da dengeli bir sistem oluşur. Bu bahsedilen noktalar kesinlikle yeni değildir.
Kaynak: ifcn