Ülkemiz de son 30 yıl da tarım ve hayvancılık üretimleri, çok farklı bir yöne doğru kaymış ve üreticilerimiz bilinçlense de girdi maliyetlerinin artmasına bağlı olarak çok kaliteli olmayan çiğ sütlerimiz kalite açısından Avrupa ülkelerindeki fiyatlara kadar artmıştır. Fakat girdi maliyetleri ile alakalı olarak üreticimizin eline gene çok az bir para geçmektedir. USK (Ulusal Süt Konseyi) nin yaklaşık olarak açıkladığı rakamlara göre 1 litre çiğ sütün maliyet fiyatı 1,080 ₺ çiğ sütün satış fiyatı ile üreticilerin eline geçen brüt rakam 1,21 ₺ dir. Avrupa ile kıyas edilirse ki yazıyı okuyan arkadaşlarımız neden Avrupa ile kıyas ediliyor diyeceklerdir, hemen onu da anlatalım. Türkiye son 10-15 yıldır sürekli olarak hayvan ithal etmektedir. İthal edilen hayvanların Anneleri 30-35 litre/gün süt verirken ve kalite olarak % 3,50 protein, % 4,10 civarında yağ ve Somatik hücre sayısı olarak 5.000 in altında iken, aynı Anne nin yavrularını aldığımızda 15-25 litre/gün süt, % 3,40 yağ, %3,05 protein ve 400.000 civarında Shs almaktayız. Biz nerde yanlış yapıyoruz a hemen cevap verelim. Avrupa da fabrikasyon yem yok denecek kadar azdır. Mera alanı çok fazladır. Biz de bunlar maalesef yok.
Türkiye de çiğ süt fiyatları dünya daki süt fiyatlarına kalite olarak bakıldığı vakit yüksektir.
Bunlar ülkemizdeki durumlar ile alakalı raporlardı.
Yurt dışındaki durumlar ile alakalı bilgiler ise aşağıdadır.
Combined IFCN World Milk Price Indicator illustrates the world market price level for milk. It represents the milk price a milk processor could theoretically pay to its farmers, if it was selling its products on the world spot market and producing at standardised costs. A wide range between IFCN World Milk Price Indicators indicates economic stress for specialised dairies, if their main product is trading at the lower bound of the range.
It is based on the weighted average of 3 IFCN world milk price indicators: 1. SMP & butter (35%), 2. Cheese & whey (45%), 3. WMP (20%), based on shares of the related commodities traded on the world market.
*In order to be able to show comparable outputs, the IFCN converts all milk with natural contents into energy corrected milk (ECM). Thus, milk outputs with 4.0% fat and 3.3% protein are generated. The formula applied is:
ECM = (milk production * (0.383 * % fat + 0.242 * % protein + 0.7832) / 3.1138)
Son tabloda da yem fiyatları ile alakalı bir tablo mevcuttur. Türkiye de 50 kğ yemin tüketiciye ulaşan fiyatları 55-65 tl dir.
Sonuç:
Et ve süt kurumunun sütün zor bulunduğu şu dönemlerde süttozuna süt aldığı ve ilave olarak kremasını satın aldığı ve dolayısı ile süt fiyatlarının 1,40 ₺ olduğu halde ESK ya maliyetinin yaklaşık olarak 1,55 ₺ olduğu ve üretilen süttozu nun 5,5 – 6,0 ₺/kğ bandında satışının yapılmasından, geçici olarak süt üreticisinin refahının arttığı ve bunun kısa vade de üretici için iyi olduğu fakat yapılacak borçlanmaların bu refaha göre yapılmasından dolayı üreticinin ilerleyen zamanlarda sıkıntıya uğrayacağı, ESK’nın süttozu üretiminden vazgeçeceği de düşünülerek süt fiyatının 1 Ekim 2017 itibari ile 1,40 ₺ (en son Ağustos 2017 de 1,21 den 1,30 ₺ çıkmıştı) çıkartılması ile çiğ süt fiyatının ve yem fiyatlarının artışının ve markette son tüketiciye bu fiyatların % 7’lik artışın % 20 düzeyinde yansımasının sonuçları ile karşı karşıya getirecektir. Bu da talep i düşürecek ve arz fazlası ürünler kalite rekabeti sağlanabilirse ihracaat da değerlendirilecek ve çiğ süt fiyatı kaliteleri sağlanamadığı için üretici zor duruma düşecek ve tekrar 2009 yılında olduğu gibi hayvan kesimleri başlayacaktır. Bu durumların yaşanmaması için çiğ süt üretici girdi maliyetlerinin düşürülmesi, desteklenmesi gerekmektedir. Saygılarımla.
Soru görüş ve önerilerinizi yorum kısmına yazabilirsiniz.
Kaynak: Tagem – Tuik- ifcn