Yüzyıllardır asuman aşkıyla yanıp tutuşan insanoğlu, 1903 yılında Wright kardeşler ile tam anlamıyla gökyüzüyle kucaklaşmıştır ve o zamana dek kara ve deniz ile tanımlanan yurt kavramı, artık bu tanıma sığmayacaktır. Her zaman olduğu gibi bilim ve teknolojide kat edilen yollar yeni savaş yöntemlerini doğurmuş ve havacılık sektörü 1. Dünya Savaşı’nın gidişatını etkileyerek, hava gücünün önemini tüm dünyaya göstermiştir.
Bilim ve teknolojinin ışığında, yeryüzünde geçmiş ve geleceklerini arayan uluslar bu arayışlarına artık gökyüzünü de katmışlardı. Bu doğrultuda Atatürk: “Kanatlı bir gençlik memleketin geleceği bakımından en büyük güvencedir. Bir gün batılı ayaklar Ay’da ayaklarının izlerini bırakacaklarsa, bunların arasında bir de Türk’ün bulunması için şimdiden çalışmalara girişmek, aşamalar kaydetmek gerekir.” sözü ile Türk havacılığının gelişmesinin, güçlendirilmesinin önemine vurgu yapmıştı.
Zaman geçirilmeden gerekli girişimler başlatılmış ve Cumhuriyetin ilanından 16 ay sonra 16 Şubat 1925’te Atatürk’ün emirleriyle “Türk Tayyare Cemiyeti” kurulmuştu. Harf devriminden sonra adı Türk Hava Kurumu (THK) biçiminde değiştirilen bu Cemiyetin kuruluş amacı; Türkiye’de havacılık sanayisini kurmak, havacılığın askeri, ekonomik, sosyal ve siyasal önemini anlatmak; askeri, sivil, sportif ve turistik havacılığın gelişmesini sağlamak; bütün bunlar için gerekli araç ve gereci hazırlamak; personeli yetiştirmek ve UÇAN BİR TÜRK GENÇLİĞİ yaratmaktır. Türk Hava Kurumu bu amacını gerçekleştirmek için aynı yıl Alman Junkers Tayyare Fabrikasıyla işbirliği yaparak; Kayseri Uçak Fabrikasını kurdu. Alman Junkers lisansıyla A-19 ve A-20 uçaklarını üretti ve bu uçakların bakım ve onarımlarını yaptı. Bu fabrikada 1939 yılına kadar 212 uçak üretildi.
Türk Hava Kurumu, uzun süren bir Kurtuluş Savaşından yeni çıkmış, yorgun ve yoksul bir halkın, Türk Halkının inanılmaz büyüklükteki maddi-manevi desteğiyle can buldu. Bu destekle ilk 10 yıl içinde 351 uçak satın alarak Türk Silahlı Kuvvetlerine bağışladı. 1931 yılında, Pilot Vecihi Hürkuş kendi atölyesinde ürettiği uçakla Ankara'dan havalanarak küçük bir Türkiye turu yapmayı başardı. 1932 yılında Cemiyet'in yurt dışında eğittiği mühendislerden Selahattin Reşit Bey ve ekibi motor ve pervanesi dışında tüm parçaları Türk malı olan ilk ulusal tipteki uçağımızın (MMV-1) prototipini üretti. Bu üretim bütün yurtta çok büyük heyecan yarattı.
3 Mayıs 1935’de Türkkuşu kuruldu. Kurum, Vatan göklerine aralarında Atatürk’ün manevi kızı ve dünyanın ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen’in de bulunduğu, birçok değerli eleman yetiştirdi. Yüce Türk halkı Atatürk’ün vefatı sonrası yaşadığı ağır üzüntülere rağmen onun idealleri doğrultusunda durmadan çalıştı. Küçük atölyeler bir yana, 1941 yılında Etimesgut Tayyare Fabrikası’nı, 1948 yılında THK Gazi Uçak Motor Fabrikası’nı kurdu. Etimesgut’ta 1950 yılına kadar THK-1 den THK -16 ya kadar özgün projeler ve planörler yetiştirilmiş, Gazi Uçak Motor’ da ise 1951 yılına kadar tamamen farklı uçak lisansları ile uçak üretmek istenerek Nuri Demirağ; NUD-36, NUD -38 ile bu gayenin meyveleri verilmiştir.
Peki, sonra ne oldu?
Ne yazık ki doğduğumuz günden beri ismini güzel bir şekilde duymadığımız Amerika ile anlaşmalar imzalandı. “Amerikalılar bedava uçak veriyor” görüşüyle fabrikalarımıza verilen önem azaldı. Göğe bakan Türk halkının uçak fabrikaları kapatılarak yerine Traktör Fabrikası açıldı. Ve biz yeniden başımızı eğip toprağa bakmaya zorlandık.
Yaşanan zorluklara rağmen Türk Hava Kurumu Atatürk’ün çizdiği yolda, Uçan Türk gençliği yaratmaya devam etti. Bunun en canlı örneği 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’nda görüldü. Hava İndirme Birliğini, o dönemde askerlik görevini paraşütçü olarak yapan kurumun yetiştirdiği gençler teşkil ediyordu. Harekat sırasında kurumun uçak ve pilotlarına da önemli görevler verildi ve “Ayşe Tatile Çıktı”.
Özellikle 1980’li yıllardan sonra THK sportif havacılık konusunda, 1990 yılından sonra da uluslararası ilişkilerde büyük gelişmeler kaydetti. FAI Genel Kurul ve Komisyon toplantılarında etkili bir politika izlenerek THK ve Türkiye ön plana çıkarıldı. 16 Şubat 1925 yılında Ulu Önder Atatürk’ün direktifleriyle kurulan Türk Hava Kurumu hayal gibi görünen havacılığı ülke geneline yayarak yetenekli uçucular ve yer personeli yetiştirdi ve tüm bunları sadece halkından aldığı destekle gerçekleştirdi. İstikbale gönül vermiş Türkiye Cumhuriyeti evlatları, yaşadığı her zorluğa rağmen pes etmemiş, gökyüzünde kanat çırpmışlardır. Çünkü: “İstikbal Göklerdedir.”
MB derginde Emre Karapınar tarafından yazılmıştır.