Bir motorun gününü arttırabilmek için hava ve yakıt karışımını arttırmak gerekir. Hava ve yakıt karışımını arttırmanın iki yolu vardır. Bunlar:
- Motor hacmini arttırmak
- Turboşarj veya süperşarj kullanmak.
Motor hacmini arttırarak motor gücünü yükseltebiliriz. Fakat motor hacmini arttırdığımızda motor ağırlığı da artacağı için bu durum motor gücünü olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca motor hacmini arttırdığımızda yakıt oranı da artacağı için kullanıcılar açısında istenmeyen bir durum ortaya çıkmaktadır. Türkiye gibi bazı ülkelerde araç vergilendirilmeleri motor hacmi üzerinden yapıldığı için motor hacmini arttırmak araç fiyatlarında da artışa sebep olacaktır. Bu sebeplerden dolayı motor hacmini arttırmak yerine turboşarj veya süperşarj kullanmak daha mantıklı olacaktır.
Turboşarj
Turboşarj, motor silindirine giren havanın daha yoğun bir şekilde gönderilmesini sağlamaktadır. Turboşarj sistemi, dış görünüşü olarak salyangoza benzeyen iki parçadan oluşmaktadır. Bu parçaların içerisinde birbirine mil aracılığı ile bağlı olan türbin ve kompresör bulunmaktadır. Silindir içerisindeki yanma sonucunda oluşan egzoz gazı yüksek basınç ve sıcaklığa sahip olduğu için içerisinde çok fazla enerji bulundurmaktadır. Doğrudan egzoz manifolduna bağlı olan turboşarj sisteminin türbin kısmı bu yüksek enerjili egzoz gazı tarafından tahrik edilmektedir. Türbinin çevresinden merkezine doğru yol alan egzoz gazı kanatçıklara çarparak türbini harekete geçirdikten sonra merkezde bulunan egzoz borusundan çıkarak dışarı atılmaktadır. Türbinin dönmeye başlamasıyla birlikte mil ile birbirine bağlı bulunduğu kompresörde aynı hızla dönmeye başlamaktadır. Dönmeye başlayan kompresör hava filtresinden emdiği havayı merkezinden alarak merkezkaç yöntemiyle çevresine savurur ve bu havayı dış basınca göre yaklaşık iki katı basınca çıkarmış olur.
Elde etmiş olduğumuz basınçlı hava, sürtünme ve yüksek basınç sebebiyle sıcaklığı artmış olacaktır. Sıcak havayı silindir içerisine göndermek vuruntuya sebep olmaktadır. Bunun için elde etmiş olduğumuz bu yüksek basınçlı havayı turboşarj sistemli araçlarda genellikle bulunan intercooler adı verilin radyatör şeklindeki bir soğutucudan geçirerek bir miktar soğutmuş oluyoruz. Intercooler da soğutulan bu hava emme manifolduna gönderilerek silindir içerisine daha fazla hava alınması sağlanmış olmaktadır.
Avantajları;
- Yakıt tüketimi azalmaktadır.
- Daha sessiz çalışır.
- Aynı silindir hacmine sahip olan motorlara göre daha fazla güç üretmektedir.
- Egzoz gazı ile tahrik edildiği için verimi yüksektir.
- Düşük seviyede egzoz emisyonu oluşturur.
- Daha az yer kaplar.
Dezavantajları;
- Gaz tepkisi yavaştır.
- İrtifalarda performansı düşer.
Süperşarj
Süperşarj sistemi, turboşarj sisteminde olduğu gibi motorun içerisine daha fazla hava gönderip daha fazla güç elde etmek için kullanılır. Süperşarjı turboşarjdan ayıran tek fark, turboşarj egzoz gazı ile tahrik edilirken süperşarj kranktan bir kayış vasıtası ile alınan hareketle tahrik edilmektedir.
Avantajı;
- Gaz tepkisi hızlıdır.
- Düşük devirlerde de çalışır.
- Tok ve güzel bir sese sahiptir.
Dezavantajı;
- Hareketini motordan aldığı için %15 civarında verim kaybına neden olur.
- Bakım/onarım maliyeti yüksektir.
- Genel olarak büyük hacimde oldukları için fazla yer kaplar ve ağırlık oluştururlar.