Tornalama işlemleri, silindirik (boyuna) tornalama, enine tornalama, iç (delik) tornalama, konik tornalama, kanal açma veya kesme, vida açma gibi işlemlerdir.
İşlem Sırası
- Tornada alın tornalama işlemi
- Punta deliği açma 38 boyuna tornalama
- Ayna punta arasında bağlanarak,
- 30 boyuna tornalamak
- Arka yüzeyin alın tornalaması ve ölçüye getirme
- Punta matkabıyla iz yaptıktan sonra 10 mm’lik deliğin delinmesi
- Freze tezgahında Divizör ve karşılık puntasında işin bağlanması
- Parmak freze kullanarak kama kanalının açılması
Talaş kaldırma esnasında soğutma sıvısı kullanılır, çünkü;
Soğutma sıvılarının başlıca görevleri, iş parçası ve kesici takım arasında meydana gelen sürtünmeyi azaltıp, açığa çıkan ısıyı düşürmek ve üretim operasyonu esnasında iş parçası üzerinden kaldırılan talaşın kolayca tahliye edilmesini sağlamak, birikmesini önlemektir. Bu sıvı süt gibidir.
Frezede işlenecek parçaların çoğunluğu mengeneye bağlanarak işlenir. Mengenenin sabit çenesinin tabla hareket eksenine paralel olması özellikle kademeli işlemelerde önemlidir. Bir komparatör yardımıyla mengene sabit çenesi tabla hareket eksenine göre ayarlanır Mengenenin çenelerinden biri sabit, diğeri vidalı mil ile hareket ettirilerek iş parçasının bağlanmasını veya sökülmesini sağlar. İş parçasının mengene bağlanırken sıkma esnasında hareketli çene yukarıya doğru kalkar ve beraberinde iş parçasını da kaldırır. Bu yüzden işlenmiş yüzeyler sabit çene tarafına bağlanarak 90̊ olması sağlanır. İş parçasının mengene tabanına veya altlıklara üzerine tam yerleşmesi için tokmakla vurulur.
Yüzey kalitesi etkileri olarak ise şundan bahsedebiliriz:
Yüzey kalitesi ilerleme ve köşe radyüsünün bir fonksiyonudur. İş parçasının yüzey kalitesi köşe radyüsü değerinden etkilenir. Teorik olarak yüzey pürüzlülüğü;
Rt: yüzey pürüzlülüğü, f: ilerleme, r: takım ucunun yarıçapı
Talaşlı imalat yöntemlerinde yüzey pürüzlülüğünü etkileyen birçok faktör vardır. Bunlar; iş parçası malzeme türü, kesici takım türü, kesme hızı, ilerleme hızı, talaş derinliği, oluşan ısı, soğutma sıvısı ve tezgahın konstrüksiyonu gibi faktörlerdir. Bu faktörlerden birinin değişmesi ile yüzey pürüzlülüğü de değişmektedir. İşleme sırasında yüzey pürüzlülüğünü etkileyen temel faktörlerdir.
En yaygın kullanılan tezgâh gövde malzemeleri dökme demir ve kaynakla birleştirilmiş çelik plakalardır. Dökme demir düşük üretim maliyeti, yüksek aşınma dayanımı ve iyi sönümleme özellikleri nedeniyle yüksek adetli üretimlerde tercih edilir ayrıca malzemenin titreşimini absorbe etme yeteneği vardır.
Klasik tona tezgahın sınıflandırılması; aynı punto arası mesafe, ayna merkezinin kızaklardan olan yüksekliği ve motor gücü özellikler;
- Üniversal Torna
- Masa Tornası
- Saatçi Tornası
- Elektronik Kontrollü Torna
- Hidrolik Kontrollü Torna
Tornanın kısımları şunlardır :
Gövde, Fener mili kutusu, İlerleme hız kutusu (Norton kutusu), Talaş mili, Ana mil, Araba, Tabla, Siper (suport), Kalemlik, Gezer punta
Fener mili kutusu (Devir hız kutusu) : Torna gövdesinin sol tarafına monte edilen fener mili kutusu, içinde fener milini ve buna hareket veren dişlileri bulundurur. Torna işlemleri için gerekli devirler, kutudaki dişlilerle düzenlenir. Aynanın devir sayısını ayarlayan kollar bu bölümde yer alır.
Fener mili kutusu (devir hız kutusu) dışında bulunan devir ayar kolları, devir sayılarını gösteren şemadaki konumlarına getirilerek kullanılırlar. Devir kollarının kullanımı sonucu, fener mili kutusu içerisindeki dişliler, uygun şekilde yer değiştirerek, belirli devir (dönme) hızları üretir.
Talaş mili: Talaş mili Otomatik ilerlemeler için kullanılan kama kanallı bir mildir.
Ana Mil: Ana mil üzerinde kare veya trapez vida olan ve vida açmada kullanılan bir mildir. Tornada vida çekme işleminde bu milin döndüğünü görürüz.