Merhaba arkadaşlar bu yazımızda suyun arıtılması nasıl olur, deniz suyunun tuzdan arıtılması ve fiziko-kimyasal işlemden geçirilerek kullanılmış suyun arıtılmasını sizlere anlatacağız. İster atık, ister yüzey suyu, ister yeraltı suyu olsun, suyun belirli bir amaca uygun hale getirilmesi için işlemden geçirilmesi gerekir. Irmaklardan veya göllerden temin edilen su, önce ızgaralardan geçirilerek içerdiği iri taneciklerden arındırılır. Bu ön işlemden sonra su genellikle asıltılardan arındırılmak ve durulaştırılmak amacıyla eleklerden geçirilir. Ardından, denetimli bir hızla kanallara aktarılır. Art arda yapılan bu işlemler, suya oksijen kazandırmak için yapılan havalandırma işlemiyle tamamlanır.
Bu birinci aşamadan sonra suyun içinde hala giderilmemiş asıltılar ve çözünmüş maddeler kalır. Bunların yok edilmesi için su, bu defa bazı kimyasal işlemlerden geçirilir; bunun için topaklaştırıcı ve çökeltici (alüminyum sülfat veya etkinleşmiş silis) maddeler kullanılır. Suyun içinde bulunan tanecikler bu kimyasal maddelerin etkisiyle topaklanarak yıgışmalar oluşturur; su daha sonra bunlardan arındırılır. Su, tamamlayıcı bir işlem olarak süzme yataklarına (tanecik halindeki malzemeden oluşan katman) gönderilir; yatak, sudaki demirli ve manganezli mineralleri soğurur. Organik maddeler ve virüsler, klorla yapılan sterilizasyon sonucu yok edilir. Kimi zaman daha etkili bir sterilizasyon sağlamak amacıyla, çok güçlü yükseltgeme etkisine sahip olan ozon kullanılır. Yüksek soğurma gücü bilinen etkinleştirilmiş kömür de sudaki kötü tadı ve kokuları yok eder.
Biyolojik arıtma işleminde, suyun arıtılması mikroorganizmaların etkisiyle içerdiği zehirli maddelerden (kükürt, arsenik, fenoller) arındırılır. Doğal havuzlama, suyun kendi kendine temizlenmesini sağlar; bu tür arıtma, göllerde doğal olarak gerçekleşir: derinliği az olan havzalarda, açık havada su, mikroorganizmaların etkisiyle doğal olarak temizlenir. Etkin çamur ile temizleme yöntemi, suyun içinde bakteri bulunan havuzlarda dinlendirilmesidir. Bu işlem sonucu, çamur oluşur; bu çamur, organik maddeler, mineraller ve mikroorganizmalar içerir. Ve nihayet su, tanecikli bir katmandan oluşan taşıyıcı bir yataktan geçirilerek süzülebilir; bu yatağın üstünde gelişen mikroorganizmalar, kirliliğe yol açan maddeleri soğurur.
Deniz Suyunun Tuzdan Arıtılması
Özellikle kurak alanlarda kendini fazlasıyla hissettiren sulama ihtiyacı nedeniyle, giderek artan su talebini karşılamak için, bazı bölgelerde deniz ve okyanus sularını tuzdan arındırmak, acı sular ile bataklık sularını kullanılabilir hale getirmek amacıyla bazı yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemde su, çok aşamalı bir buharlaştırma ve yoğunlaştırma işleminden geçirilir.
Elektrodializ yöntemindeyse su, bir elektroliz kazanına alınır. Elektrik akımı, tuz moleküllerini (NaCI), Na+ katyonları ile CI– anyonlarına ayırır; zıt elektrik yüklü elektrotlar bunları çeker. Kazan ayrıca yarıgeçirgen iki perdeyle bölünmüştür; bunlardan biri anyonlar için, diğeri katyonlar içindir. Tatlı su iyon kapakçığı görevi yapan bu iki perdenin arasındaki bölümden alınır.
Ters osmoz (geçişme) ilkesindeyse, yalnız suyun geçmesine izin veren, tuzların geçişini engelleyen bir perdeden, suyun kendi ozmotik basıncının üstünde bir basınçla geçirilmesi söz konusudur; ancak bu hassasiyet isteyen bir yöntemdir. Kullanılan bir başka yöntem de dondurmadır. Bu yöntemde saf suyun, tuzlu sudan önce kristaller oluşturma özelliğinden yararlanılır.
Fiziko – Kimyasal İşlemden Geçirilerek Kullanılmış Suyun Arıtılması
Kullanılmış sular bir ön işlemden geçirilerek içerdiği kum ve yüzer maddelerden arındırılır; daha sonra yağlardan ve asıltı halindeki maddelerden arındırılmak üzere depolama havuzlarında dinlendirilir, içine topaklaştırıcı tepkime maddeleri eklendikten sonra, düz tabanlı havuzlarda durultma işleminden geçirilir. Söz konusu maddeler burada çamur haline gelir; su daha sonra yeni bir işlemden geçirilir. Durultma işleminden geçtikten sonra içinden ozon gazı geçirilen ozon lama havuzlarına gönderilir. Yapılan son bir işlem de, son klorlamadır. Böylelikle fiziko- kimyasal işlemler tamamlanmış olur.