Bu yazımızda her türlü çevresel şartlara dayanabilen bilimsel camiayı kendine hayran bırakmış bir canlıyı size anlatacağım. Öyle özelliklere sahip ki uzayda oksijensiz yaşayabilen bu canlı yüksek radyasyondan çok düşük sıcaklıklara rağmen hayatta kalabiliyor. Hatta şöyle bir lakaba sahip “bir türlü öldürülemeyen hayvan“, yazının devamında okuyacağınız bilgilerle neden bu ismi verdiklerini anlayacaksınız.
Tardigrad Nedir
Su ayıları olarak da bilinen bu canlılar 4 çift kısa bacağa sahip omurgasız hayvanlar şubesine dahildirler ve mikroskobik canlılardır. Bilinen 1150 türü mevcuttur. Boyları 0,05 mm. – 1,2 mm. arasındadır. Solunum organları olmayan bu canlıların kesinleştirilmemiş olmasına rağmen 3 tane boru şeklinde bez sayesinde bunu yaptığı düşünülüyor.
Beslenme şekli olarak alg, bitki ve omurgasız hayvanlar ile besleniyor.
Kısaca yukarıdaki özelliklere sahip bu canlıları ilginç yapan niteliklerine geldiğimiz zaman, insanda hayretler uyandıracak çevresel etmenlere dayanma özellikleri mevcut bunlar nelerdir?
Tardigradlar okyanusların 4000 metre derinliklerinden Himalayaların en yüksek yerine kadar bütün çevresel şartlara dayanabildiği test edilmiştir. Su ayıları(tardigradlar) -200 santigrad derece sıcaklık ile +151 derece sıcaklığa dayandığı hatta bazılarının kısa bir süre olsa ile -273 santigrad dereceye dayanabildikleri test edilmiştir.
Sadece sıcaklık ve yükseklik değil aynı zamanda basınca karşıda inanılmaz bir şekilde dayanıklılığa sahip bu canlıların, atmosfer basıncının 1200 katına kadar dayanabildiği test edilmiştir. Bazı türlerinin 6000 atmosfer basıncına dahi dayanabilmektedir.Oksijen yetersizliğinden su yetersizliğine kadar her koşula dayanabiliyor.
Su ayılarının uzay koşullarında da yaşayabildiği de test edilerek bu koşullar altında da ilginç sonuçlar vermiştir. Bu sonuçlar ise şu şekilde; diğer hayvanlara ile kıyaslandığında radyasyona 1000 kat daha dayanıklı olan bu canlılar, ışınlara ve ağır iyonlara karşıda çok dayanıklığı olduğu görülmüştür. Işın ve iyon testlerinin sonucu da şu şekilde; 5000 Gy gama ışınlarına ve 6200 Gy ağır iyonlara maruz bırakıldıkları halde hayatta kalabilmişlerdir. İnsanlar için 5-10 Gy ölümcüldür.Su ayısı uzay boşluğunda yapılan testide geçmiştir. Yüksek Güneş rüzgarlarına maruz kalmasına rağmen ölmemişlerdir.
Sonuç olarak bilim dünyası bu kadar uç noktalara dayanabilen bir canlının bunu nasıl başardığını araştırmıştır ve şöyle bir sonuca ulaşmışlardır.
Cryptobosis (Kriptobiyoz) ile bunu sağladığı bulunmuştur. Kriptobiyoz ; bir canlının yaşaması zor ortamlarda metabolizmasını durdurması ve yaşam koşulları normale döndüğünde ise tekrar faal olması durumu olarak açıklanır.
Referanslar ;
evrimagaci.org/fotograf/59/3952
serc.carleton.edu/microbelife/topics/tardigrade/index.html
en.wikipedia.org/wiki/Cryptobiosis
ayi.gen.tr/su-ayisi.html