Her mühendislik öğrencisinin, iş hayatına atılmadan önce gelecekle ilgili çıkarımlar yapma şansı yakaladığı en büyük fırsat, hiç şüphesiz 4 yıllık eğitim hayatında yaptığı staj ya da stajlardır. Stajın öneminin ve kıymetinin her mühendis adayının farkında olduğunu varsaysam da, stajın ne kadar önemli olduğunu kendi görüşlerim çerçevesinde size bahsetmek isterim.
Her şeyden önce, ülkemizin mevcut eğitim şartları göze alındığında, teorik eğitimin pratik eğitime oranla daha ağır bastığını görmek pek şaşırtıcı değildir eminim sizler içinde. Birçoğumuzun kabullendiği bu gerçeğe, ne yazık ki kısa ya da uzun vade de bir çözüm üretilebileceğini pek sanmıyorum. Özellikle, üniversitede mühendislik eğitimi aldığımızı göz önünde bulundurunca, eğitimde pratiğin ne kadar önemli olduğu bariz gözle görülür hale geliyor. Ve yine ne yazık ki ülkemizdeki 7-8 köklü ya da parasal anlamda sağlam kaynakları olan okullar hariç, öğrenciler temel pratik eğitim kaynaklarına ulaşım sıkıntısı çekiyor kanaatindeyim.
Sebep her ne olursa olsun, pratik eğitimden ne kadar uzak olursak, iş hayatına atıldığımız zaman, aldığımız ağırlıklı teorik bilgiyi pratiğe dönüştürmek bir o kadar zor ve zaman gerektirecektir. Tabi her şey sadece bilgi ile sınırlı da değil, bir program, bir dil, ya da bölümünüz ile ilgili özel bir alanda ne kadar üstün yetenekleriniz de olsa sosyal iletişim becerileriniz ve ilişkileriniz zayıf ise bu size kocaman bir eksi olarak geri dönecek ve işlerin kolay olması gerekirken zorlaştığını fark edeceksiniz.
Stajlar, biz öğrencilerin hem teorik bilgiyi pratikte nasıl kullanacağımızı görüp tecrübe ettiğimiz, hem de iş hayatının sosyal etkileşim boyutunu birebir görme fırsatı elde edeceğimiz ciddi bir “DEMO”* olarak görülebilir. Sonunda ya “Full Sürüm” e geçiş yapacağız ya da sadece izin verildiği kadar ilerleyebileceğiz. Bu derin konuyla ilgili daha birçok söylenecek söz, edilecek isyan ve değinilecek nokta olsa da, hepsine bu yazıda yer vermek hem benim bir kitap çıkartacak noktaya gelmeme, hem de sizin bu yazının henüz yüzde
15’ine geldiğinizde sıkılıp sosyal medyaya dönmenize sebep olacağından, gelelim bu güzel fırsatı nasıl kendimize faydalı hale getirebileceğimiz ile ilgili konuşmaya.
Öncelikle elinize geçen staj fırsatının kıymetini bilmelisiniz. İster bulunduğunuz şehrin ücra bir sanayi bölgesinde olsun, ister lüks bir plazanın üst katlarında masa başında olsun, önemli olan sizin nasıl bir fiziki ortamda staj yaptığınız değil, o ortamda, o şartlar altında kendinize ne katabildiğinizdir. Kendinize bir şeyler katmak her zaman kolay olmayabilir, yeter ki bu sizden kaynaklı sebeplerden olmasın. İyi bir intiba yaratmak için kendi çizginiz ve karakterinizden ödün vermemeniz, pozisyonunuz ortamdaki diğer kişilerden ne kadar altta olsa da saygı görmenizi sağlayacaktır. Sosyal ilişkiler kurarken sizden sorumlu çalışan ya da çalışanlar kimlerse onlara ve yaptıkları işe saygı duyduğunuzu onlardan bir şeyler öğrenmek için orada olduğunuzu hissettirmelisiniz. Bunu yaparken kendinizi bilgi ve deneyim olarak küçük görmemeniz çok önemli bir nokta olacaktır. Çünkü hepimiz bu hayata eşit bilgi ve deneyimle başladık aradaki fark sadece kimin ne kadar önce başlayıp kendini nasıl geliştirdiği ile alakalı.
Staj sırasında tutacağınız dokümanlar, staj defteriniz, notlarınız hatta izin verildiği takdirde çekeceğiniz fotoğraflar hem stajınızın verimini arttıracak hem de aradan zaman geçse de o dönem edindiğiniz tecrübeleri ve öğrendiklerinizi hatırlamada size yardımcı olacaktır. Şartlar zor da olsa kolay da olsa motivasyonunuzu yüksek tutup öğrenme şevkinizi yitirmemelisiniz. Staj süresince yaşayacağınız her tecrübe, öğreneceğiniz her bilgi sizin ilerde çalışma hayatına atıldığınızda çizeceğiniz yola ışık tutacaktır.
Kim bilir belki önceden çok sevdiğiniz bir sektörün iç yüzünün aslında farklı olduğunu size hitap etmediğini ya da bambaşka bir sektörün ne kadar hoşunuza gidebileceğini keşfedeceksiniz. Saha da çalışmanın düşündüğünüzden farklı olduğunu görüp belki de kariyerinizi yönetimsel alanda ilerletmeye karar vereceksiniz. Bu önemli kararları alacağınız gün geldiğinde staj tecrübelerinizin size ne kadar yardımcı olacağını kendiniz göreceksiniz. Stajda verimliliğin sağlanmasında en önemli faktör, verimliliği fiziksel olarak sağlamaya çalışmaktan önce manevi olarak verimliliğe kedinizi hazırlamanızdır. İşte verimli bir staj geçirmenin anahtarı aslında tam olarak da budur.
Demo*: Oyun, program, elektronik cihaz vb. Herhangi bir ürünün, denenerek fikir sahibi olunması için belirli bir süreliğine kısıtlı olarak sunulması anlamına gelen İngilizce sözcük.