PLC nedir? PLC ismini Programmable Logic Controller kelimesinin baş harflerinden alan türkçesi programlanabilir mantıksal denetleyici olan bir otomasyon cihazdır. PLC günümüzde endüstri sektörünün büyük bir bölümünde faaliyet göstermektedir. Fabrikaların üretim tesisleri ve makine sistemlerinin kontrolü gibi işlemlerin denetimini sağlamaktadır. Günümüzde fabrikalarda PLC’nin kullanılma amacı kısa sürede daha çok ve kaliteli ürün üretmektir.
Tarihte PLC’nin ilk icatı 1969 yılında MODICON firmasıyla gerçekleşmiştir. PLC’nin endüstri sektöründe büyük rağbet görmesi sonucunda Allen-Bradley, General Electric, GEC, Siemens ve Westinghouse gibi firmalar orta maliyetle yüksek performanslı PLC’ler üretmişler, daha sonra Mitsibishi, Omron ve Toshiba gibi firmaların ucuz maliyette yüksek performanslı PLC’ler üretmeleriyle birlikte artık PLC’ler endüstri sektörünün bir vazgeçilmezi haline gelmiştir.
PLC’ler 4 aksandan oluşur;
- Merkezi İşlem Ünitesi (CPU)
- Bellek Ünitesi
- Giriş Ünitesi
- Çıkış Ünitesi
Merkezi İşlem Ünitesi
Merkezi işlem ünitesi PLC’nin bir nevi beynidir. Tüm aritmetik ve mantıksal işlemlerin hepsi timer, counter, comparator (zamanlama, sayma, karşılaştırma) işlemleri burada gerçekleşmektedir.
Bellek Ünitesi
PLC’lerin kendine özgü programları vardır. Bellek Ünitesi ise PLC’nin hafızasıdır. Buradaki verileri CPU’ya gönderir. PLC’lerde kullanılan hafıza EPROM (Eresable Programmable Read Only Memory)’dur. Yani silinebilir tekrar yazılabilir programlanabilir salt okunur bellek.
Giriş Ünitesi
Giriş Ünitesi PLC’nin girişine uygulanan analog işaretleri dijital işaretlere çeviren bölümdür. Genellikle giriş elemanlar olarak anahtarlar, röle kontakları ve motor kontaktörleri kullanılır.
Çıkış Ünitesi
PLC’de işlenen dijital verileri röle, kontaktör, selenoid gibi kumanda elemanlarını sürmek için üretilen elektriksel işaretlere dönüştüren birimdir.
Gelişmiş PLC Özellikleri
Günümüz endüstriyel nesnelerin interneti dünyasında (IoT) ve Endüstri 4.0 programlanabilir kontrolörleri, Web tarayıcısı üzerinden veri iletmeye, veritabanlarına SQL üzerinden bağlanmaya ve hatta MQTT aracılığıyla bulut verisine bağlanmaya da kullanılır.
Bir PLC Nasıl Programlanır?
Bir PLC programı genellikle bir bilgisayara yazılır ve ardından kontrol cihazına indirilir. Çoğu PLC programlama yazılımı, Ladder Logic veya “C” ile programlama ile yazılır. Ladder Logic, geleneksel programlama dilidir. Soldan sağa okunan mantık “basamakları” ile devre şemalarını taklit eder. Her basamak, bir çıkış (bobin) ile sonuçlanan bir giriş veya giriş serisi (kontaklar) ile başlayan, PLC tarafından kontrol edilen özel bir işlemi temsil eder. Görsel doğası gereği, Ladder Logic, diğer birçok programlama diline göre uygulanması daha kolay olabilir. “C” programlama ise günümüzde yeni kullanmaya başlandı. Bazı PLC üreticileri kontrol programlama yazılımı sağlar.
PLC’nin farklı türleri nelerdir?
Yukarıda açıklanan geleneksel PLC’ye ek olarak, PLC + HMI kontrolörleri dahil olmak üzere farklılıklar vardır.