Bir bilim kurgu ürünü olmaktan çıkıp hızlı bir şekilde hayatımızın parçası olmaya başlayan teknolojilerden biri de otonom araçlar. Konuşulmaya başlayalı çok olmadı fakat gelişimi oldukça hızlı ilerliyor ve birçok şirket teknolojinin ve dolayısı ile sektörün gerisinde kalmamak için ARGE çalışmalarını bu alanda yoğunlaştırdı. Bu yazıda otonom araçlar hakkında genel bir bilgi verip, akıllardaki soru işaretlerinden bahsedeceğim.
Otonom araç sistemleri genel olarak sensörler, şerit takip sistemi, gps, kızılötesi ve stereo kameralar, işlemci ve yazılımdan oluşmaktadır. Buradaki en önemli unsurlar araç çevresindeki veriyi toplayan sensörler ve bu verilerin hızlı bir şekilde işlenmesini sağlayacak işlemci ve yazılımdır. Bir insanın tepki verip frene basması ortalama 2 saniye alırken iyi bir işlemci ile otonom araçlar 0,3 saniyede fren yapabilirler.
Otonom araçların kullanımının artmasıyla eklenilmesi planlanan bir diğer sistem ise Car-to-Car ya da Vehicle-to-Vehicle iletişim sistemidir. Department of Transportation(DOT) tarafından 2023 yılından sonra Amerika’da bu sisteminin her araçta bulunmasının zorunlu hale getirilmesi üzerine çalışmalar yapılıyor.
Bu sistemle beraber araçlar konumlarını, hızlarını, direksiyon pozisyonları, fren durumlarını ve daha birçok veriyi birkaç yüz metre içerisindeki diğer araçlarla paylaşabilecekler. En dikkatli sürücülerin ya da en iyi sensör sistemlerinin bile gözden kaçırabileceği tehlikeler bu sayede su yüzüne çıkmış olacak. Aynı zamanda trafik yoğunluğunun azalması noktasında da büyük faydasını göreceğiz. Fakat uygulanması durumunda her bir araçtaki bilgisayar diğer araçlar tarafından paylaşılan çeşitli verileri saniyede 10 kere işliyor ve her defasında yaklaşan çarpışma ihtimalini hesaplıyor olacağı için sistem hala karmaşıklığını koruyor.
Car-to-Car iletişim sistemi her ne kadar insanların ve araçların güvenliği ve iletişimi için oldukça büyük bir fırsat olsa da kullanımıyla beraber olası güvenlik problemleri de oluşacaktır. Örneğin sistem bir grup araçla iletişim kurabilmek için kişiselleştirilmiş bilgilere dayandığından dolayı her bir aracın kendisine özgü bilgileri paylaşmasına izin verilmesi fakat aynı zamanda sürücünün gizliliğinin de korunması gerekiyor.
Otonom araçlarla ilgili akıllarda soru işareti yaratan ve hakkında tartışılmaya devam eden diğer konular ise etik ve hukuk. Aracın kaza öncesi nasıl karar alması gerektiği ve kazadan kimin sorumlu tutulacağı üzerine konuşmalar sürüyor. Örneğin araç kaza olacağını algıladı; içinde birden fazla yolcu bulunan başka bir araca, bir yayaya ya da bir duvara çarpma seçenekleri arasından bir seçim yapması gerekiyor. Etik açıdan hangi seçenek daha doğru? Ya da ortada kesin olarak doğru olan bir seçenek var mı? Alman yetkililer geçtiğimiz sene olası bir kaza anında aracın nasıl karar alması ile ilgili kurallardan oluşan bir kılavuz yayımladı bile. Fakat hala daha cevap bulunamamış ikilemler var.
Yeni bir teknoloji geliştirirken hiçbir sorunla karşılaşmamak elbette ki mümkün değil fakat otonom araçlar insanlarla direkt etkileşimde ve hayatın içinde bir teknoloji olduğu için yazımda bahsettiğim problemlerin çözümü biraz daha karmaşık ve tamamlanması zaman alabilir. Yine de giderek hızlanan bir gelişimin söz konusu olduğu belirtmek isterim.