Ukrayna asıllı Rus yazar Nikolai Vasilyeviç Gogol’un kaleme aldığı Ölü Canlar; 19.asır Rusya’sını realist biçimde gözler önüne seren, üç cilt olarak tasarlandığı halde tamamlanamamış bir romandır. Kimi kaynaklarda ikinci ve üçüncü ciltlerin geçirdiği bir buhran döneminde yazar tarafından yakıldığından bahsedilir. Romanın konusunu Puşkin tavsiye etmiştir. Dante’nin İlahi Komedyası örnek alınarak yazılmıştır.
Ölü Canlar Romanın Özeti
Romanda, yeni gittiği bir kasabada kendisini önemli bir kişi olarak tanıtan sahtekâr Pavel Ivanovich Chichikov ‘un çevirdiği dolaplar anlatılır. Pavel Ivanovich Chichikov gittiği kasabada, tatlı dili ve insanlarda oluşturduğu saygıdeğer bir beyefendi imajı sayesinde iyi ilişkiler kurduğu toprak sahiplerine ilginç bir anlaşma teklif eder. Toprak sahiplerinden çalıştırdıkları kölelerden hayatta olmayanları satın almak istemektedir. Ölü canlar için vergi ödemek zorunda olan (bir dahaki nüfus sayımına kadar) toprak sahipleri bu isteğin nedenini kavrayamasa da bu işten kendileri de karlı çıkacağından Pavel Ivanovich Chichikov’a istediğini verirler.
Romanın zenginlik ve saygınlık aşkı ile yanıp tutuşan sahtekâr kahramanı yasalardaki boşluklardan yararlanarak ölü canlar sayesinde devletten kazanç sağlayarak toprak sahibi olmayı planlamaktadır. Her sahtekâr gibi Pavel Ivanovich Chichikov’un oyunları da bir süre sonra anlaşılacaktır ve bu durum onu kasabayı terk etmeye mecbur bırakacaktır.
Ölü Canlar Roman Hakkında
Gogol’un Rusya’daki günlük yaşamı en ince ayrıntısına kadar gözler önüne serdiği romanı 19. Asır Rusya’sında bozulan sosyal düzeni, kaybolan değerleri, yozlaşmayı ve yasalardaki boşlukları mizahi biçimde gözler önüne sermesi açısından önemlidir. Ölü Canlar İlk Rus klasikleri arasında yer alır ve Rus edebiyatının en başarılı hicivlerindendir.
İnceleme sonucunda romandaki karakterlerin geçmişte kalmış birer figür olarak değil aramızda yaşayan ve var olmaya devam eden kanlı canlı bireyler olarak ortaya çıkması Gogol’un çağını aşmış bir yazar olduğunu göstermektedir.
