Merhaba arkadaşlar bu yazımızda nükleer santraller nasıl çalışır hakkında bilgi vereceğiz. Bu konu hakkında daha önceden ilk bölümümüzü yayınlamıştık. Bu çalışmamızda ise 2. bölümümü bitirdik. Yazının hemen altında ilk bölüm ve ikinci bölümü izleyebilirsiniz.
Parçalanma tepkimesiyle enerji elde etmek için, nötron akılarını hassas bir şekilde düzenlemek gerekir. Bu amaçla çeşitli reaktör tipleri günümüzde kullanılmaktadır. Ancak bazı çekirdekler parçalanma özelliği gösterir; bunlar arasında bulunan uranyum 235 (235U) ve nükleer reaktörlerde üretilen plütonyum 240 (240Pu) sayılabilir. Bu elementler çekirdek yükünce itilemeyen bir nötronun çekirdek içine girmesi sonucu parçalanmaya uğrar. Bu tepkime sonucunda söz konusu çekirdekler, genellikle boyutları eşit olmayan daha küçük iki çekirdeğe bölünür. İşte bunlar, nükleer santrallerin atıklarıdır ve hepsi de çok radyoaktiftir. Ayrıca, parçalanma başına ortalama 2,5 nötron açığa çıkar. Bu nötronlar, başka çekirdekleri soğurulamayacak kadar hızlıdır. Bu yüzden hafif atomlardan oluşan bir yavaşlatıcı ile nötronların hızını kesmek gerekir; yavaşlatıcının çekirdekleri ardışık darbelerle nötronları; parçalanmayı sağlamak için daha etkili olan « ısıl» nötronlar haline getirir.
Nükleer santralde enerji bir türden başka bir türe dönüştürülür. Atom enerjisi ısı enerjisine, ısı enerjisi mekanik enerjiye, mekanik enerji ise elektrik enerjisine dönüşür. Özel teknolojiler sayesinde nükleer santrallerde çekirdek tepkimeleri sürekli olarak kontrol altında tutulur. Bu yüzden bu reaksiyonlar kontrol edilebilir reaksiyonlar olarak adlandırılabilir. Nükleer santraller farklı donanımlar kompleksidirler ve her bir donanım belirli bir amaca hizmet eder. Nükleer santralde en önemli tertibat, reaktördür. Diğer tertibatlarla birlikte reaktör enerji bloğunun içinde bulunur.
Genellikle nükleer santraller bir kaç enerji bloğundan oluşurlar. Türkiye’de kurulacak olan Akkuyu Nükleer Santralinde 4 adet enerji bloğu kurulacaktır. Reaktördeki ısı enerjisi taşıyıcı sıvı yardımı ile reaktörden çıkarılır. Örneğin su. Reaktörün aktif bölgesinde atom çekirdeği nötron olarak adlandırılan küçük parçacıklara bölünür. Bu olay sonucundan çok büyük miktarda ısı açığa çıkar. Reaktördeki su kaynar ve buhar taneciklerini oluşturur. Oluşan bu buhar tanecikleri jeneratörün türbinlerine yüksek basınçla çarparak türbinlere hareket kazandırır. Elde edilen elektrik enerjisi dağıtım sistemi üzerinden elektrik iletim yollarına yani yüksek gerilim hatlarına iletilir.
Nükleer santralin en önemli tertibatlarından bir diğeri ise nükleer atıkların korunduğu ve işlendiği korpus adı verilen bölümüdür. Reaktörde kullanılan yakıt işlenmiş yakıt olarak adlandırılır. İşlenmiş yakıtta çok az miktarda kullanılabilir uranyum kalır. Daha sonra bu yakıtlar belirli bir süreliğine saklama alanına alınırlar. Bir kaç yıl geçtikten sonra kullanılan bu yakıt ya uzun süreli koruma havuzlarına alınır yada tekrar işlenerek kullanılabilir hale getirilir.
Nükleer santrallerde her türlü doğabilecek tehlikeye karşı önlemler alınmıştır. Enerji blokları 10-15 metre boyunda 3-5 metre çapında silindirik yapılı bir kazana benzetilebilir. Kullanılan çeliğin kalınlığı 15-25 cm civarındadır. İşte bir nükleer santral içinde büyük bir kazan ve bu kazan içine sokulmuş yüzlerce çubuktan ibaret bir yapı mevcuttur. Gerek bu yapılar, depremlere, uçak kazalarına ve diğer doğal afetlere dayanıklıdırlar.
Nükleer santralin kazanı ve boruları dışında başka parçası var mı?
Elbette vardır. Nükleer santral aslında bir beton yığınıdır dersek, hata yapmayız. Önce kazanı ve insanları koruyacak betondan kalın bir kubbesi olan yuvarlak bir betonarme kavanoz misali bir kabuk yapılır. Buna koruma kabuğu denir. Çapı 50-60 metre civarında olan bu kabuğun kalınlığı ise 1.5-2 metre kalınlığında olmaktadır. Yüksekliği ise 20 katlı bina kadar olup içi tor çeliği olan özel bir betondur. Mühendislerin, teknisyenlerin %75 i bu bina içinde çalışır. Bina dışında ise yakıt deposu, buhar tribünü, elektrik jeneratörü, trafo ve destek üniteleri mevcuttur.
Türkiye de Uranyum ve toryum madeni mevcut mudur? Evet. MTA tarafından bulunmuş 9200ton uranyum ve 380.000 ton toryum rezervimiz vardır.
Nükleer Santraller Nasıl Çalışır Videolar
Nükleer santraller nasıl çalışır videolarımızı izlediğiniz için teşekkür ederiz. Kanalımızı takip ederek diğer videolarımızdan haberdar olabilirsiniz.