Mitral kapak, kalp içindeki mevcut 4 kapaktan biridir ve akciğerlerden kalbe temiz kanın girişini kontrol eder. Kalp romatizması, dejeneratif kapak hastalığı ve kapak enfeksiyonları gibi birçok faktör mitral kapağın işleyişinin bozulmasına yol açabilir. Kapak hareketleri kısıtlanırsa mitral darlık, kapak genişler ve tam olarak kapanmazsa da mitral yetmezlik veya mitral kaçak ortaya çıkar.
Mitral Kalp Kapakçığı Yetmezliği
Mitral kapak, kalbin sol kulakçığı ile sol karıncığı arasında yer almakta ve kanın geriye yani sol atriuma kaçmasını engeller. Mitral kapağın açıklığı 4-6 cm2’dir. İki yaprakçık vardır ve bu yaprakçıklardan uzanan 50 adet ipliksi dokular, sol karıncığa tutunup kapağın açılıp kapanmasını sağlayan 3 adet kas dokusundan oluşmaktadır. Bu oluşumların birinde herhangi bir nedenle meydana gelen hasar kapakta darlık veya yetmezliğe yol açar.
Normal Mitral Kapakçık Çalışması
Mitral Kapakçık Sarkması
Mitral Kapakçıkta Hasar
Tedavide
Mitral kalp kapağı sorunlarında geçmişten beri uygulanan tedavi yöntemlerinden biri kapakçığın yapay kapakçık ile değiştirilmesiydi. Yapay mitral kapakçıklar mekanik ve biyolojik olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Günümüzde biyolojik olarak kullanılan mitral kapakçıklar domuz ve sığır kapakçıklarıdır.
Sığır ve domuz dokularından elde edilen kapakçıklar daha sağlıklı ve daha uzun ömürlüdür. Ancak biyolojik kalp kapakçıları için hastanın uyum sağlaması gerekmektedir. Bu yüzden mekanik kalp kapakçıkları kullanımı daha yaygındır. Mekanik kalp kapakçıkları tamamen biyomalzemelerden üretilmektedir. %100 insan dokusuna uyumlu, hiçbir zararı olmayan metal ve alaşımları, polimerik malzemeler ile mitral kalp kapakçıkları üretimektedir. Resimde görülen kalp kapakçıkları en çok kullanılanlardır.
Temel olarak bu yapay kapakçıklar normal bir kalp kapakçığı işlevi göreceği için, kalp ortalama dakikada 80 kez kasılıp gevşer bu yüzden kalp kapakçılarının da buna dayanıklı olması gerekmektedir. Yapay kapakçıkların hemen hemen hepsi titanyum iskelete sahiptir. Dış tarafları poliester kumaşlar ile kaplanmıştır. Bu kumaşlar kapakçığın dikilmesini kolaylaştırır.
Bir diğer tedavi yöntemi ilaç tedavisidir. Genelde hastalığın cerrahi tedavi sınırına ulaşmadığı süreçte şikayetleri azaltmak amacıyla yapılır. Günümüzde mitral kapak ameliyatlarının tamamı sağ koltukaltından 5-6 cm lik yerden hiçbir kas veya kemik kesmeden kolaylıkla yapılmaktadır. Hangi yaşta olursa olsun uygulanabilirliği avantajdır. Bu teknikle kapak onarılır ya da değiştirilir. Onarım kapağın şekli çok bozulmamış uygun hastalarda tercih edilir. Kapaktaki darlık genişletilir, eğer yetmezlik varsa gevşeklik tamir edilir. Amaç mümkün olduğunca kendi kapağını korumaktır.
Mekanik ve biyolojik mitral kalp kapakçıklarının en önemli dezavantajı hastanın hayat boyu kan sulandırıcı ilaç kullanmasıdır. Bunun sebebi yapay kalp kapakçıklarında kullanılan malzemeler üzerinde kanın pıhtılaşmasıdır. Eğer kapakçık hasarı çok ilerlememiş ise son dönemde uygulanmakta olan hasar onarımı işlemi kullanılır. Bu işlemde resimde gösterilen bir biyomalzeme halka sayesinde hastanın kapakçığı üzerinde ki hasar yok edilmektedir.