Savaş Jetleri Serisinde F-22 ile devam ediyoruz. Havacılık ile aşina arkadaşlar F-22’nin bir nevi efsane olduğunu biliyorlardır. Fakat bilmeyenler içinde kısaca şöyle açıklayalım. Dünya üzerinde o kadar fazla savaş jeti var ki… F-22 Raptor’u diğerlerinden ayıran, meşhur eden, beyinlerimizin gündeminde bırakan noktası “başarılı ve üstün” bir jet olmasının dışında, bir o kadar da gizleniyor olması. ABD bu hayalet jetini sır gibi saklıyor. Başka ülkelere satışını kesinlikle yapmıyor. 187’si operasyonel olmak üzere toplam 195 adet üretilen bu uçaklar, sadece USAF kullanımında. (United States Air Force)
Nisan 2009 da ABD Savunma Bakanlığı 187 adet olan siparişlere ekleme yapmayacaklarını açıklamış ve Eylül 2009’daki gerçekleşen 2010 yılı ABD Ulusal Savunma bütçesi içerisinde F-22 için kaynak ayrılmamıştır.
F-22 programı ABD’ye 195 uçak için 67 milyar $’a mâl olmuş. Biz bu rakamlara pek aşina değilizdir ama hemen hemen çoğumuzun kullandığı bilgisayardaki işletim sistemi Windows’un yaratıcısı, teknoloji devi, ultra zenginlerden Bill Gates’in sahibi olduğu ”Microsoft” şirketinin piyasa değeri 61.1 milyar $. Bu fiyatın altında onlarca şirket sayabiliriz; GE, Toyota, Samsung, Mercedes-Benz, BMW, Intel…*
Maliyeti 147 milyon $ olan bir F-22’i bu makalemde bahsettiğim gibi birim maliyeti 25 milyon $ olan F-16 ve ortalama 100-120 milyon $ maliyete sahip F-35’e göre bu rakamı kıyaslarsak aradaki uçuruma görebiliriz. ABD ve ortakları F-35 programında yüksek maliyetler ile ilgili problemler yaşamıştı. İşte bu noktada F-35’in yaklaşık %50’si kadar daha yüksek maliyet göstermesi ve F-22’i programını gizli, güçlü kılarken bir yandan bakım saatleri ve maliyetleriyle birlikte 2010’daki bütçeye kaynak verilmemesiyle sonunu getirdi.
F-22 Nasıl ve Neden Geliştirildi?
Savaşlar havaya dönüyor. Top tüfek bir yana kalsın; uçağı olan vuruyor, kaçıyor. Ben bu durumu bu şekilde yorumluyorum. Yahu yazar bey, şunu biraz daha aç derseniz şöyle devam etmek isterim. Teknoloji o kadar fazlalaşıyor ki bir savaş jetine sahip olmak, mühimmata sahip olmak, silahını takmak ateş etmek, bombalamak bir yerde kalıyor. İt dalaşı ve Visual** etkenler yanı sıra uçağa artık uçaklara akıllı mühimmatlar ekleniyor, siz karşınızdakini radarınızda bile göremeden onun füzesi sizin uçağınızı bulabiliyor, bulabilecek. F-35’in lanse edilen en büyük özelliği buydu. Savaşlar radarlar, akıllı sistemler üzerine yoğunlaşıyor. Elektronik karıştırıcılar sizi kör edebiliyor. İşte farklar tam burada başlıyor.
Soğuk Savaş zamanlarının sonunda Mig-29’ların, SU-27’lerin batıdaki segmentlerine bir nevi hava atar gibi manevra, donanım alanında gelişmişlik göstermesi ABD’nin yeni bir hava aracına ihtiyaç duymasını sağlıyor. F-22 tam burada ortaya çıkıyor. F-15 Eagle uçağını Sovyet Jetlerinin karşısında yalnız bırakmak istemeyen ABD, 1981’de ATF programını başlatıp 1997’de ilk F-22’yi göklerle buluşturuyor.
F-22’in Radarda Görünmemesini Sağlayan Etkenler Nelerdir?
Düşmanın sizi fark etmemesindeki en büyük etkenlerden biri şüphesiz hız ve radar izi. F-22 bunu birkaç yolla sağlıyor. Öncelikle Pratt&Whitney üretimi 155 kN’luk 2 adet motora sahip (35000lb). Afterburner dediğimiz ardyanma olmadan süpersonik (sesüstü) hızlarda uçabiliyor. Ayrıca fotoğrafta dikkatinizi çekmek istediğim bir diğer nokta uçağın dışında hiçbir mühimmat barındırmaması.
Tüm silahlarını gövde içerisinde taşıyor. Ayrıca kullanılan kompozit malzeler ile birlikte bu da radarda küçük bir ize sahip olmasını ve neredeyse tespit edilememesini sağlıyor. Bir diğer etken F-22’nin kullandığı radar sistemi. Bu radar Northrop Grumman üretimi AN/APG-77’dir. Radar ikaz sistemlerine karşı ürettiği radar dalgalarının parametrelerini çok kısa bir sürede değiştirir.
F-22 Teknik Özellikler
F-22 teknolojik üstünlüğünün yanı sıra boyutlar olarak da büyük bir uçak sayılabilir. Tek pilotlu olmasına rağmen 18.9 metre uzunluğa, 13.5 m kanat açıklığı ve 5 m yüksekliğe sahip. Boş ağırlığı 14.37 ton iken 27.22 MTOW’a (Maximum Take Off Weigh) yani azami kalkış ağırlığına sahip.
Umarım bilgilendirici ve keyif aldığınız bir makale olmuştur. Teşekkürler. :)
* Fortune verilerine göre
** Göz teması