Lale Devri, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde kısa süreli bir zevk ve eğlence yaşamının devridir. 1718-1730 yılları arasını kapsayan bu dönemin, padişahı 3. Ahmet, sadrazamı ise Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’dır. Pasarofça Antlaşması ile başlayan bu dönem Patrona Halil İsyanı ile son bulmuştur.
Lale Devrinde Neler Yapılmıştır?
Kamuya giriş sınavlarının genel kültür kısmında karşımıza çıktığı üzere Osmanlı’da yenilikler dönemidir.
- İlk yerel matbaa bu dönemde kurulmuştur.
- Bir ilk daha yapılmıştır, İmparatorluğu temsil etmek üzerine Dünya’da elçilikler açılmış ve öğrenciler yurt dışına gönderilmiştir.
- Hatayi ismiyle adlandırılan kumaş dokuma fabrikaları kurulmuş olup, Yalova’da kağıt fabrikası kurulmuştur.
- İlk itfaiye teşkilatı olan tulumbacı ocağı kurulmuştur.
- O dönemin sıkıntılı hastalığı çiçek hastalığına karşı aşı geliştirilmiştir.
- Çini işleme alanları kurulmuştur.
- Tercüme heyeti kurulmuştur.
- Avrupa’nın sanat motifleri, Osmanlı sanatının içinde yer almaya başlamıştır.
- İstanbul’un çeşitli yerlerinde kütüphaneler açıldı.
Patrona Halil İsyanı
On iki yıllık süren bu kısa dönemin sonunu getiren adam Patrona Halil’dir. Zevk ve sefanın saray koridorlarında yankılandığı, halk tabanında karşılık görmediği gerekçe gösterilerek kitlelerin gücüyle çıkan bir isyandır. Patrona Halil’in önderliğinde 1730’ların yaz sonunda bir kadro oluşturulup ilk planlama toplantısı yapılmıştır. Planlamaların ardından ‘Şeriat İsteriz’ sloganıyla kitleleri arkasına alan isyancılar elindeki güç ile padişah ile uzlaşma sağlanmaya çalışıldı. Bunun sonucunda başarısız olundu.
37 Kişinin Ölümü İstendi
Nevşehirli Damat İbrahim Paşa ve 37 kişinin kelleleri istendi. Bunun sonucunda Damat İbrahim Paşa boğduruldu. Üçüncü Ahmet tahttan alındı, yerine yeğeni birinci Mahmut tahta çıktı. Böylelikle Osmanlı’da yenileşme, zevk, eğlence devri olarak adlandırılan Lale Devri sona ermiş oldu.On iki yıllık bu dönemin en önemli şair Nedim olarak görülüyordu. Kullanılan edebiyat ise Divan edebiyatıydı.