Merhaba arkadaşlar bu yazımızda sizlere kütle nedir, kütle dönüşümleri, kütle ve ağırlık arasındaki fark nedir konularını anlatacağız. Basketbol veya bowling topunu yakalama ve atma şeklinde bir oyun hayal edelim. Yakalamaya gayret ettiğimiz zaman hangi topun hareketi daha kolay durdurulur. Eğer topları atmak isterseniz hangi topun hareketsiz kalma eğilimi daha büyüktür. Bowling topu, hız değişimine karşı daha büyük direnme gösterdiğinden basketbol topundan daha büyük direnme eylemsizliğe sahip olduğunu söyleriz. Bu kesimde açıklandığı gibi eylemsizlik bir cismin dış kuvvete nasıl karşı koyacağının (direneceğinin) bir ölçüsüdür.
Kütle, bir cismin sahip olduğu eylemsizliğin bir ölçüsüdür ve SI birim sisteminde, birimi kilogramdır. Cismin kütlesi ne kadar büyükse, uygulanan belli bir kuvvetin etkisi altında o kadar daha az ivme kazanır. Örneğin, 3 kg kütleli bir cisme bir kuvvet, 4 m/s2 lik ivme kazandırıyorsa, aynı kuvvet 6 kg kütleli bir cisme 2 m/s2 lik bir ivme kazandırır.
Kütlenin sayısal ölçümü, farklı cisimler üzerine belli bir kuvvet uygulandığında kazanılan ivmelerin karşılaştırılmasıyla yapılır. m1 kütleli bir cisim üzerine bir kuvvetin uygulandığını ve bir a1 ivmesi kazandırdığını, yine aynı kuvvetin bir m2 kütlesine uygulandığında a2 ivmesi kazandırdığını varsayalım. Bu iki kütlenin oranı, aynı kuvvetin bu kütlelere kazandırdığı ivmelerin büyüklüklerinin oranının tersi olarak tanımlanır:
Bunlardan birisi, bilinen kütle, ise, bilinmeyen cismin kütlesi, ivmesinin ölçülmesi suretiyle elde edilir.
Kütle, cismin değişmeyen bir özelliğidir ve cismin çevresinden ve kütleyi ölçmek için kullanılan yöntemlerden bağımsızdır. Kütlenin skaler bir büyüklük olduğu da deneysel bir gerçektir ve kütle, basit aritmetik kurallarına uyan bir büyüklüktür. Yani, bu özellik sayesinde çok sayıda kütle, sayısal olarak toplanabilir demektir. Örneğin 3 kg kütle ile 5 kg kütleyi toplarsanız 8 kg kütle bulursunuz. Bu durum, büyüklüğü bilinen bir kuvvet, ayrı ayrı cisimlere ve toplam kütle üzerine uygulandığı zaman kazandıracağı ivmelerden deneysel olarak doğrulanabilir.
Kütle ve Ağırlık Arasındaki Fark
Kütle ile ağırlığın birbiri ile karıştırılmaması çok önemlidir. Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür, birimi kilogramdır (kg). Ağırlık ise dinamometre ile ölçülür birimi newtondur(N). Kütle ve ağırlık tamamen farklı niceliktir. Bir cismin ağırlığı ona etki eden yerçekimi kuvvetinin büyüklüğüdür ve cismin konumuna göre değişir. Örneğin, Dünyada 180N ağırlığındaki bir cismin Ay üzerinde ağırlığı 30N gelir. Oysa bir cismin kütlesi her yerde aynı değere sahiptir. Dünyada 2kg kütleye sahip olan bir cisim Ay üzerinde de 2 kg kütleye sahiptir.
Kütle Dönüşümleri
- kg kilogram
- hg hektogram
- dag dekagram
- g gram
- dg desigram
- cg santigram
- mg miligram
Yukarı çıkıldıkça 10 katı artar. Aşağı inildikçe 10 katı azalır. Örneğin; 1 kg = 1000gr