Bu yazımızda çoğu insanın bilmediği bozon, Tanrı parçacığı gibi şeyleri anlamaya çalışacağız. Higgs Bozonu nedir? Bu sorunun cevabı basit: Onlara kısaca “Güç taşıyıcı parçacık” diyebiliriz. Yani bozonların süper kahramanı gibi bir şey.
Gözleyebildiğimiz tüm temel parçacıklar bozonlar ya da fermiyonlardır. Gözlenen bozonlar fotonlar, W ve Z bozonları ve tabiki Higgs Bozonudur. W ve Z bozonları zayıf ve güçlü nükleer kuvvete sebep olurken, fotonlar elektromanyetik kuvvete sebep olur.
İlginizi çekebilecek bir yazı: Atom altı parçacıkları nelerdir
Asıl bozonumuz yani Higgs bozonuna bakacak olursak kütle çekim kuvvetine sebep olur.
Peki neden Higgs Bozonuna “Tanrı Parçacığı” diyorlar?
Bir türlü bulunamadığı için bilim adamları tarafından “Lanet Olası Parçacık” (God Damn Particle) olarak isimlendirilmiştir. Fakat argo içerikli olmasından dolayı “Tanrı parçacığı” ismiyle anılmaya başlanmıştır.Bu isim onu daha da ilgi çekici bir hale getirmiştir. Görüldüğü üzere bilim adamları Tanrı’yı ( Allah’ı) aramıyorlar. Sadece Dünya ve evren oluşmadan önce ne vardı bunu bulmaya çalışıyorlar.
Eğer bozonlar olmasaydı belki şu an yıldızlar hatta evren olmayacaktı.
Peki bu bozonlar nasıl oluştu?
Evrenin oluşması hakkında bazı teoriler var. Genel olarak kabul edilen Big Bang’dir. Big Bang olduktan sonra saniyenin milyonda biri bir sürede etrafa kütlesiz ve saf enerjili parçacılar saçıldı. Burdan sonra bozonumuz devreye girdi. Higgs bozonu, kütleleri olmayan bu parçacıklara kütle kazandırmıştır. Yani hiçe, olmayan bir şeye kütle kazandırmıştır. Söylediğim gibi tıpkı bir süper kahraman. İşte ona bu yüzden ‘Tanrı parçacığı’ diyoruz.
Bu muhteşem keşifi kim yaptı?
Bu bozonun varlığı 1964 yılında Edinburgh Üniversitesi fizikçilerinden Peter Higgs tarafından ortaya atıldı ve onun soyadı verildi 48 yıl sonra 2012 yılında İsviçre’nin CERN laboratuvarında yapılan deneylerle varlığı kanıtlandı.
Peki bilim adamları bu parçacığı gördü mü diye soracak olursak cevap hayır. Eminim herkes bu parçacığı görmek istiyor ama maalesef ki Higgs görülemez. Bunun sebebi bir parçacıkla etkileşime girdiği anda yok olması.
Son olarak söylemek gerekirse bu çok büyük bir gelişme. Belki yıllar sonra çok büyük teknolojilere bunlar sayesinde ulaşacağız. Unutmamak gerekir eskiden bilgisayarlar oda büyüklüğündeydi,şimdi ise cebimize bile sığıyorlar. Bu bozonun bize ne ya da neler kazandıracağını bekleyip göreceğiz…
CERN ile ilgili izleyebileceğiniz bir belgesel: