Bugün bu yazımızda Hi-Fi kulaklık nedir, kulağı iyi ses arayan insanların yaşadığı pişmanlıklara değinecek ve iyi bir sistemi ortalamada kaç paraya edinebileceğinizi öğreneceksiniz. Bilgisayar donanımı yazılarımı güncellediğim gibi, Hi-Fi yazılarımı da arada bir güncelleyeceğim. İşin ironik tarafı 90’ların başlarında bu ses teknolojisinde sadece ses kalitesi bazında (Diğer teknolojilerden bahsetmiyorum) sınıra zaten ulaşılmıştı. Bundan beri makyajlar, sınıra daha yakın ama daha ucuz ürünler ve diğer güncel sınır teknolojili ürünler türedi ve markalar da 30 sene öncesinin onlarca kat fazlasına çıktı. Artık herkes bir şeyler üretiyor ve herkes yarış içinde. Örneğin Sennheiser firması çok eski bir firmadır ve kendini geliştirdiği için halen en başarılı kulaklık firmalarından biri. Tabii sadece kulaklık üretmiyor ama asıl işi bu.
High End Kulaklık Nedir?
Her başarılı sistemde olduğu gibi hoparlör içeren kısım ve bir kabloyla bağlanmaya hazır kısım “High End” olarak isimlendirilir. Temel olarak bu, çok kafa karıştırmaya gerek yok. Sistemin kendisi Hi-Fi adını alır. Tabii High End ürünler her zaman belli bir kaliteyi aşmak zorundadır, sırf markası Sennheiser diye CX-300 II gibi sefil bir kulaklığa High End diyemezsiniz. High End olacak bir ürünün fiyatı belirsizdir ama genel olarak 300 doların altına düşmez. Üst limiti de 8000 dolardır. (Şu an için, Sennheiser Orpheus’un kulaklığının tahmini ederi bu idi, sistem çok daha pahalı) Yani kulaklık kullanırken büyük çaplı hoparlörler içeren ev tipi Hi-Fi sistemlerden çok daha ucuza aynı kaliteyi alırsınız, evet bu hoş bir detay.
En sevdiğim High End kulaklık Grado GS3000e’nin detaylı bir fotoğrafı;
Neden insanlar iyi kulaklık denerken pişman olabiliyor?
Size Sennheiser HD 820’yi telefonunuza bağlanabilecek uygun bir aparatla verdik diyelim. Arkadaşlar, muhtemelen “Bu muymuş?” gibi bir laf edersiniz. Bunu çok yaşadım ama bazı yakınlarıma çok zor anlattım. Sizin ses kalitesinden aciz telefonunuz için üretilmedi o kulaklık. Ne yazdığımı tekrarlayayım, 8000 dolar kulaklık, 51000 dolar sistem. İnsanlar iyi bir kulaklığı olsa bile sisteme daha fazlasını veriyor.
İşte bu yüzden övülen kulaklıkları dinlediğinizde bir şey anlamıyorsunuz. Bunda dinlenilen müzik formatının da etkisi var ama asıl etki kullanılan DAC teknolojisinde. Telefonda kullanılan DAC ne kadar iyi olabilir sorusu aslında düşündürebilir, zira nanometre denen bir şey var ama şu anda nanometreden daha önemli detaylar halen hakim. Bu tıpkı Ferrari arabaya şahin motoru takmak gibidir.
Sennheiser HD 650 özel
Sennheiser HD 650 çıktığında ben daha kulaklığın önemi nedir, bilmiyordum. Yakın ses tonlarında olan HD 600 1997’de çıktı ama kardeşi HD 650’nin (2003) tamamen gölgesinde kaldı. HD 650, uygun bir sistemle kullanıldığında 400 dolar civarındaki fiyatına rağmen (Türkiye’de daha pahalı ama yine de uygun) neredeyse en kaliteli sistem kadar iyi ses vermektedir. Tabii tam olarak yaklaşamıyor ama uzakta demek HD 650’ye yakışır bir laf olmaz. HD 650 ve HD 800S’i (HD 820’den sadece birkaç farkı var) direkt olarak saatlerce kıyaslasanız bile sahne dışında çok büyük farklar bulmak imkansızdır, tabii aynı güzel sistemde. Bu da görece düşük fiyatlı bir kulaklığın aslında ne kadar iyi olduğunu size gösterir. Sennheiser Orpheus’la HD 650’yi HD 650 için kurulacak yaklaşık 3000 dolarlık bir sistemle az çok kıyaslayabilirsiniz. Buna da değineceğim.
Bu kulaklıklardaki empedans olayı çok kafanızı karıştırmasın. Empedans sisteme göre de tepki verebiliyor. Yani HD 650 ile telefonda yeterli yükseklikte ses almanız mümkün ama kalitesini asla alamazsınız. Empedans kabloya ve sürücüye göre çok değişkendir ama empedans aralığı kulaklıklarda genelde 8 – 600 ohm arasıdır. Empedans kadar desibel de önemlidir. 8 ohm genelde tercih edilmez, çoğu kulaklık 16 ohm’dan başlar, armatür sürücülü denen kulak içi kulaklıklarda empedans 8 ohm’a kadar düşebilir.
Kaç firma var?
Herkes ekmek parasında kardeşim, sesten anlayan artık herkes kulaklık yapma işini giriyor. Amatör olarak yapılanları da dahil edersek yüzbinlerce kişi kulaklık işinde. Sadece kablo yapan bizzat 10’dan fazla kişiyle tanıştım. Yine de genel olarak başarılı firmaların sayısı 100’den fazla arkadaşlar. Tabii çoğu kişi hiçbirini bilmez. Genelde herkes Sennheiser’ı tanır. Bunun en önemli sebebi Türkiye’de aktif satış yapan ve garantisi olan firmaların başında gelmesidir. Ünlü firmalardan Earsonics, Grado, Audio Technica, SONY (Bu firmaya her geçen gün daha çok saygı duyuyorum, tabii ucuz ürünlerinden bahsetmiyorum), Unique Melody, HiFiMAN, Fiio, Shure ve daha fazlası sayılabilir.
60000 dolara alacağım sistem diğerlerinden farklı mı?
Sennheiser Orpheus şu anda 59000 dolar. (İkinci modeli, ilkinden pek farklı olmadığı söyleniyor) Sennheiser Orpheus’un çok şey vaat ettiği açık ama mesela 400 dolarlık HD 650 ve 3000 dolarlık ortalama bir sistem ile karşılaştırıldığında HD 650’nin üzmediği görülüyor. Bir yerden sonra zaten bundan iyisi zor diyorsun ister istemez. Tabii telefonla dinlemiyorsanız. HD 650 iyi sistemle 100 üzerinden 70 puan alıyorsa, Orpheus da 95 puan alır. 100 puanlık sistem bulunamaz muhtemelen. HD 800S’in sahnesi Orpheus’tan geniş. Yani biraz maaşınız iyiyse kendinize kendinizi mutlu edecek bir Hi-Fi sistem kurabilirsiniz. Hi-Fi sistemi ev bazında kurmak zaten müstakil ev isteyen bir iş, oldukça zengin olmanız lazım, o seviyeye gelmek için de sadece çalışmak yetmiyor, şans denen kavrama inanıyorum.
Neden 2021 yılında kulakiçi kulaklıklar daha çok gelişiyor?
Kafaüstü kulaklıkların gelebileceği en yüksek seviyeye 90’larda ulaşıldı ama kulakiçi kulaklıklar halen gelişiyor. Bunda armatür teknolojisinin, karma teknolojilerin (Dinamik ve armatür karışık), hatta halen gelişen dinamik teknolojilerin payı büyük. Bendeki bir kulakiçi kulaklık son yıllarda üst seviyelere gelebilmiş kulaklıklardan biri ve kafa üstülere neredeyse kafa tutuyor, çok değil, 10 yıl önce böyle bir şey mümkün değil. Mobil teknolojiler de son yıllarda daha hızlı gelişiyor ve daha çok önem veriliyor. Yani bu gayet doğal.
Sonuç
Araştırmadan kulaklık almayalım arkadaşlar. Buradan sorabilirsiniz. 300 dolara çöp de alabilirsiniz, düzgün ses veren bir şey de. Ki 400 dolara çıkmanız lazım kulaklık için, sistem için biraz daha fazla. Böyle büyülü bir iş çok düşük fiyatlar, belki bazı arkadaşlara fazla geliyordur ama. Milyon dolarlık ses sistemleri olduğunu ve karşılığı on binlerce doların verdiğini unutmayalım. Muhakkak sorularınızı bekliyorum.