Samanyolu’nun Sarı Cücesi: Güneş; Evrendeki sayısız yıldızdan biri olan güneş; Astronomi biliminin temel çalışma konularından biridir. Onu bu kadar önemli yapan kuşkusuz yaşamın kaynağı olmasıdır. İçinde bulunduğumuz güneş sisteminin merkezi ve aynı zamanda Dünya’ya en yakın yıldızdır. Bu yakınlık Gezegenimiz üzerinde çekim kuvveti oluşturmasına neden olur. Güneş’in çekimi dünyamızın çekiminin yaklaşık 28 katı büyüklüğündedir. Bu kuvvet, dünyamızın güneşin etrafında dönmesine neden olur. 365 gün 6 Saatte tamamlanan ve mevsimlerin oluşmasını sağlayan periyodu bir yıl olarak adlandırıyoruz.
Güneşin Yapısı
Güneş sıcak gazlardan oluşmuştur. Etrafına ısı ve ışı yayarken radyasyon açığa çıkarır. Oluşturduğu ışıma nedeniyle sarı bir görüntü sunmasına rağmen bilinenin aksine beyaz renktedir. Güneşi oluşturan gazların ¾’ü hidrojen, ¼’ün çoğu helyumdur. Ayrıca yapısında az miktarda neon, karbon, kalsiyum, magnezyum, silikon, demir ve oksijen de bulunur. Bu elementler güneşin yaklaşık %1’ini oluşturur. Dünyamızdan 1.300.000 kere büyük olan gökcismi bizden 149.000.000 km uzaklıktadır. Şekil olarak küredir. Kendi etrafında da hareket halindedir. Bu tam turunu 25 günde tamamlar. Dış sıcaklığı 6.000 santigrat, iç sıcaklığı ise 20.000.000 santigrattır.
Güneş içten dışa doğru; çekirdek, ışınım ve kaynaşım olmak üzere üç ana katmandan oluşmaktadır. Güneş’in çıplak gözle görebildiğimiz bölümüne ışık küre adı verilir. Güneş ışığının yalnızca 2,2 milyarda 1’i yeryüzüne ulaşır. Işığın bize ulaşma süresi yaklaşık 8,31 dakikadır.
Yok Oluş
Güneş galaksimizde bulunan yıldızların %85’inden daha parlaktır ancak enerjisi sonsuz değildir. Mevcut astronomi teknolojisi ile sahip olduğumuz bilgiler ışığında 4,57 milyar yıl yaşında olduğu tahmin edilmektedir. 4-5 milyar yıl sonra da söneceği düşünülüyor. Kısacası, hesaplamalar güneşin yarı ömrünü doldurduğunu ifade ediyor. Güneş olmadan Dünya üzerinden yaşayan tek hücreli canlılar da dahil olmak üzere trilyonlarca yaşamın var olması mümkün değil. Bu sebeple güneşin yok oluş zamanı Dünya’daki tüm canlıların yok olacağı zamanı da İfade ediyor.
Güneş Kaç Bölümde İncelenir
Çıplak gözle bakmanın sağlık açısından tehlikeler doğurduğu ve bir yıldız olan Güneş’i astronomi ile uğraşan bilim insanları iki kısımda incelerler. Bu kısımlar:
- Güneş içi
- Güneş atmosferi
Güneş İçi Hangi Kısımlardan Oluşmuştur?
Güneş’in füzyon merkezini taşıyan Güneş’in iç kısmı 3 kısımdan meydana gelmektedir. Bu kısımlar:
- Çekirdek
- Işınım katmanı
- Konveksiyon katmanı
Çekirdek kısmı üçte birlik bir bölümü meydana getirmektedir. Hidrojenin tepkimeye girerek enerjinin açığa çıktığı kısım bu kısımdır.
Işınım katmanı da üçte birlik bir kısımdan oluşmaktadır. Kendisinin üstünde yer alan konveksiyon katmanına enerjiyi gamma ışınımı şeklinde iletir.
Konveksiyon katman denilen bölüm ise ışınım katmanından başlayarak yaklaşık 200 bin kilometrelik bir kısma kadar ulaşır. Uzay bilimcilerin araştırmaları Güneş’in manyetik alanının bu kısımda oluştuğunu göstermiştir.
Güneş Atmosferi Hangi Kısımlardan Oluşur?
Güneş atmosferi denilen kısım 4 bölümden meydana gelmektedir. Bu bölümler:
- Fotosfer (Işık Küre)
- Kromosfer (Renk Küre)
- Geçiş Bölgesi
- Korona (Taç)
Fotosfer denilen kısım Güneş içinin bitimiyle başlayıp 500 km mesafeye kadar uzanan bölümdür. Güneş lekelerini inceleyen bilim insanları lekeleri bu kısımda görmektedirler. Sıcaklık bu kısımda yaklaşık 5840 derecedir.
Kromosfer denilen kısım ışık küreden itibaren başlayıp 2 bin-3 bin kilometreye kadar uzanmaktadır. Sıcaklık bu bölümde 20 bin dereceye ulaşmaktadır.
Geçiş bölgesi denilen kısımda sıcaklık yaklaşık 1 milyon derece kadardır. İnce bir bölümdür. Yaklaşık 10 bin km kadardır.
Korona denilen kısım ise hemen geçiş bölgesinin üstünde yer almaktadır. Yaklaşık 1 milyon dereceye ulaşan bir sıcaklığa sahiptir. Bu kısmın bu kadar sıcak olmasının nedeninin manyetik etkiden olduğu düşünülmektedir.
Güneş Işınları Ne Kadar Sürede Ulaşır?
Güneş’ten çıkan fotonlar yaklaşık 8 dakika sonra bize ulaşır. Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin 150 milyon km olduğu düşünülürse bu zamanın fazla olmadığı görülür. Işıma yoluyla Dünya’da bulunan canlıların ısınmasını ve yaşamasını sağlar.