Bu yazımızda, güneş enerjisini, kullanma suyunu ısıtmak da dahil, evde tarlada ne gibi kullanabiliriz, daha verimli hale nasıl getirebiliriz, daha nasıl tasarruf edebiliriz, basitçe anlatmaya çalışacağız. Eskiden evlerimiz çok katlı değildi, 2 en fazla 3 katlı evler vardı, kırsalda ise genelde tek katlı ya da depo üstü tek katlı evler vardı ve sobalar ile tek tek oda oda ısınıyorduk. Sobanın üstüne koyduğumuz çaydanlıktan den çıkan suyun kaynama seslerini, pişen kestanenin kokusunu ve tadını, güzine sobadaki kumpir patatesi Sonra zaman geçti, kalorifer sistemlerine geçtik.
Kaloriferler döküm ve ağırdı çok güzel ısınıyorduk, ama bunun kömür alımı, kömür deposu, kazan çalıştırıcısı da çok gelmeye başlamıştı bize, dediler ki daha aç kömür tüketen, daha çok ısı veren petekler var onlara geçin, artık cicili biçili renkli göze hoş görünen peteklere geçmiştik, ama aşağıdaki karışıklık hala devam ediyordu. Her ne kadar kömür kendi milli topraklarımızın altından çıksa da biz daha fazlasını istiyorduk. Sonra doğalgaz geldi, harikaydı her şey. Kaloriferli daire başına 3-5 bin tl masraf edip, her eve kombi almıştık artık istediğimiz gibi ısınıyorduk, banyo da istediğimiz kadar kalıyorduk. Gel zaman git zaman kombi düğmesine her dokunduğumuzda ısınırken hafiflediğimizi de hissetmeye başladık. Kombi deki yakıt olarak kullandığımız doğalgaz dışarıdan ve döviz ile geliyordu. Öyle ki artık hesaplamaları farklı yapar olduk. Kömürlü kaloriferde ısındığımız kadar ısınamadığımız gibi, her ay 150 – 180 $ fatura ödemeye başladık.
Sonra kafamızı yukarıya kaldırdık. Ve Onu gördük. Güneş bizden çok uzak da olsa da bizi hep ısıtan ve hep gülümseyen sonsuz enerjimiz. Peki neden bu enerjiyi kullanmıyorduk ?. Zaten su ısıtmalarında kullanıyorduk. Her ne kadar yer altı maden kaynakları kullanımı tüm dünya da zorlanıyor olsa da bugün en basit aramaları yaptığımız arama motoru bile tüm enerjisini güneşten kullanmaya başladı.
Güneş Enerjisi Sistemleri
Kısaca sistemden bahsedecek olursak
Güneş enerjisi sistemlerinde normalde 200 lt lik 2 adet tank bulunur ve bu tanklardan biri soğuk diğeri ise güneş kollektörleri tarafından ısıtılmış sıcak suyu bulundurur. Bu şekilde kullanımda güneş kollektör kalitelerine göre 92 °C ye kadar sıcaklıkta su alabilirsiniz.
Ev sistemlerinde ise ortalama 100 m2 lik bir evde 10-11 metre tül (kalorifer petek hesabı) petek olması gerekir. Yani pratik olarak anlatmak gerekir ise, 160 cm uzunlukta ki bir petek yaklaşık olarak 1,5 metre tül gelir.
Kolektör güneş ışığını ısıya dönüştürür, sonra su ya da sıvı (ben olsam antfiriz kullanırım) su bekletme kazanına (boyler) gider ve korumalı bu kazan da sıcak su bekletilir, minik bir devir daim pompası da ısıtmayı düşündüğünüz yere bu sıcak sıvıyı ileterek ısı değişimine sebep olur ve ortam ısınmış olur. Genelde bu sistemler halk deyimi ile hava kırmak kadar ısıtmaya sahip olur ya da ısıtma sistemlerine takviye olarak düşünülür. Bir örnek ile anlatım yapalım. 150 m2 lik bir evde 15 metretül var ve aralık ayında iç Anadolu bölgesinde, 25 kg 7500 kalorilik günlük kömür harcaması yapıyor. İlk giriş su sıcaklığı 10°C bu suyu 50 °C de çıkarmak ve sisteme 1 saat vermek için yaklaşık olarak 8-10 kğ kömür harcarsınız, gerei kalan kömür tüketimi ise sıcak suyun derecesini sabit tutmak için kullanılır. Buna göre bu sistem de günlük 10 kg kaybı güneş enerjisinden karşılayabilirseniz, aylık olarak 300-400 kğ kömür tasarrufunda bulunabilirsiniz. Fakat bu sistemdeki suyu ısıtmak için güneş in yoğun ışıklarına ihtiyacınız olacağı için ve özellikle ülkemizde soğuk zamanlarda ihtiyacınız olacağı için soğuk bölgelerde verim alamazsınız. Verim alabilmek için suyu elektrikle ya da ısı pompası tabir edilen pompalar ile desteklemeniz gerekmektedir.
Özellikle Seracılık yapılan bölgelerde, Sera içi ısıtma sistemi olarak gündüz depoladığı sıcak suyu gece sera içinde dolaştırarak kısmi ısıtma uygulaması yapmakta da, ya da sera içinde ki soba ile ısıtacağı suya yakıt tasarrufu açısından 60-65 °C lerde su göndermektedir.
Sonuç olarak bu sistem kurulumlarını yapan kuruluşlar ülkemizde mevcut. Ama planlama ve hesaplamayı iyi yapmanız gerekiyor. Özellikle yardımcı ısıtıcı olarak kullanacak iseniz, ana yakıtınızın nerden geldiği kalorisi, fiyatı ve önümüzdeki yıllardaki değişecek fiyatını iyice gözden geçirmelisiniz, yoksa sistem size düşündüğüzden daha pahalıya mal olabilir.