Ülkemizde hak ettiği değere sahip olamamış, ancak firmaların son 5-10 yıldır yavaş yavaş yönelmeye başladığı gömülü sistemler alanına bir Elektrik-Elektronik Mühendisi adayı olarak yönelmeyi hedefliyorum. Bu konuda yaptığım araştırmaların bir kısmını bu konuda bilgi almak isteyenler için Türkçe kaynak oluşturabilmek amacı ile bu yazıda paylaşmak istiyorum. Öncelikle; Gömülü sistemler nedir?
Wikipedia’dan çok küçük bir alıntı yapıp kendi yorumumu da harmanladığım zaman bu sorunun cevabı gömülü sistem kendisi için özel olarak tanımlanmış görevleri yerine getiren sistemler diyebilirim. Tanım çok yetersiz oldu çünkü her türlü elektronik alet işini aslında gömülü sistemlerle yapabiliyor. Hepsinin temelindeki mühendislik gömülü sistemler mühendisliği olarak geçiyor. Yani hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline çoktan gelmiş durumda gömülü sistemler.
Ancak ülkemizde böyle bir bölüm yok. Gömülü sistemlerle ya yazılım öğrenen elektronik mühendisleri ya da elektronik öğrenen bilgisayar mühendisleri uğraşmakta. Tabi çok küçük bir sayı da olsa hobi olarak uğraşanlarda var. Gömülü sistemlere yönelmeyi düşünenler için 40 yıldır bu sektörde çalışan birinin kesinlikle öğrenmeli (must have Skills/Knowledge) dediği yazıyı Türkçe’ye çevirerek paylaşmak istiyorum.
- Küçük sinyal (Small signal) Analog ve dijital elektroniğini iyi anlamış olması gerekiyor.
- Devre şemalarını okuyabilmeli ve anlayabilmeli
- Voltajmetre, ohmmetre, osiloskop gibi cihazları kullanabilmeli
- En az temel seviyede elektronik sıkıntıları çözebilme
- En az 1 tane çevirici dil bilme (bkz: wiki çevirici diller), (Assembly language)
- “C” dilinde yetkinlik
- Mikroişlemcilerin iç kısımlarını iyi anlamış olmak (özellikle kayıt defterlerini)
- Cihazın bellek alanlarını ve bunların kullanımını iyi anlamış olmak (Bellek yığınları gibi)
- Hexadecimal (16’lık) numaralarla işlem yapabilme (bknz wiki: on altılı sayı sistemi)
- Boolen matematiğini çok iyi anlamış olmak (bknz : boolen matematiği)
- Kodlamada kesme işlemleri (interrupts) hakkında çok fazla bilgiye sahip olmak (Bknz : arduinoda kesme işlemleri)
- Farklı hafıza çeşitlerinin (RAM , ROM , Flash bellek vs) birbirinden farklarını ve çalışma prensiplerini bilmek
- Çok kanallı programlama (multi-thread /multi-tasking) hakkında bilgi sahibi olmak
- Hata ayıklayıcısı kullanma yeteneği (bknz: hata ayıklama, debugging nedir)
- Verilen bir aygıtın datasheetini okuyabilme ve bu bilgilere göre kodlayabilme
- Çok görevli bir çekirdeği kullanarak (multi tasking kernel) ön döngülerde (foreground loop) kesintilerin avantajlarını ve dezavantajlarını anlamak
- Gerçek zamanlı çalışan bir sisteme kod yazabilmek ( Arkadaşlar örnek olarak verdikleri terimlerin Türkçe karşılığı ya yok yada bulamadım o yüzden aynısını yazıyorum : semaphores, mutexes, queues, inter-task communications )
- Analog-dijital dönüştürücüler, dijital – analog dönüştürücüler, zamanlayıcılar, bir zamanlayıcıdan PWM sinyal üretme, gerçek zamanlı saatler vb cihazlara kod yazma hakkında bilgili olmak
- RS-322, SPI, I2C ve seri port gibi iletişim temellerini bilmek
- Data yapılarıyla kodlama ve kod ayıklamayı bilmek
- Direk hafıza ulaşımı kapasitesi (direct memory access) olan sistemleri kullanabilmek
Yukarıda sözünü ettiğim maddeler Türkçeye çevrildiği zaman orijinal anlamlarını genellikle kaybettikleri için İngilizce orijinal linkini de buradan veriyorum: bit. ly/2QE78RW
Amacım verdiğim linklerle benim gibi başlangıç yapmak isteyen arkadaşlara önayak olabilmek. Bu konu aslında kitaplara konu olacak kadar uzun bir konu. Ben sadece araştırmaya başlamanız için doğru adımları yazmaya çalıştım. Ayrıca böyle bir alanda çalışmak isteyen insanların İngilizce’yi çok iyi bilmeleri gerekmekte. Bununda altını çizmeden geçemeyeceğim. Umarım faydalı olmuştur.
Not: Direk gömülü sistemler alanıyla alakalı olduğu için mikroişlemci ve mikrodenetleyicileri de açıklayacaktım. Ancak daha önceden sitemizde açıklanmış. Bu yazıdan ulaşabilirsiniz: mikrodenetleyici nedir ne işe yarar