Merhaba! Biz gıda mühendisleri ham maddeden çatala kadar bütün aşamalarından sorumlu olduğumuz gıdaların; en az kayıp, en yüksek verim ve maliyeti düşünmek zorundayız. Üretimi yaptıktan sonra tüketiciye ulaştıracağımız aşamada dikkat etmemiz gereken en önemli konulardan biri olan gıdaların taşıma zinciridir. Burada ürün kayıpları meydana gelmektedir. Nelerden meydana geliyor derseniz sıcaklık faktörü ve basınç ile uzun süre taşımayla meydana gelen kayıplardır.
Örneğin x bir firma yurt dışına gemi ile ürün gönderiyor yaklaşık bu süre 1 ay civarında olabilmektedir. Bu konteyner ile gerçekleşiyor, yaz mevsimindeyse metal ısıyı iyi aktardığı için, konserve gibi kapaklı ürünlerde basıncın da etkisi ile ürün kayıpları meydana gelebilmekte. İşte bu yüzden işimizi sağlama almamız gerekmektedir. Geri çekme prosedürleri gibi mali ve ticari kayıpların olmaması için soğuk zincir ile taşımak daha garantidir. Şuan ülkemizde çok zayıf da olsa yeni yeni gelişmekte olup soğuk zincir ile taşıma yapılmasını sağlayan firmalar mevcuttur.
Bazı firmalar soğuk zinciri akıllı etiketlerin kullanımı mevcut olup ürünün korunması amacıyla sıcaklık kontrolü sürekli sağlanmaktadır. Örneğin dondurma erime noktasına ulaştığında ve ürünün soğuk zinciri kırıldığında hem tüketici hemde üreticinin etiket üzerindeki işaret ile soğuk zincirin kırılıp kırılmadığını anlayabilmektedir. Bu durumu gören tüketici ihmallerin olduğu ürünü almak yerine kalite durumu göz önüne alınan ürünü tercih edebilir ve zehirlenmeler azalır. Üretici de ihmal durumlarını en aza indirmeye çalışarak ürün kalitesini artırmak isteyecektir ve kayıp minimuma inecektir.
Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığının, Tarım gıda ilaç sevkıyatı ile ilgili tebliğinde;
- Ürünlerin satın aldığı yer, naklin muhafaza sıcaklığını, sıcaklık, zaman indikatörleri, sıcaklık ölçüm ve kayıt cihazı veya radyo frekansı ile tanımlama gibi sistem ve cihazlarla takip edilmelidir.
- Nakil sırasında sıcaklık değişimlerinden ilk olarak kenara daha yakın olan ürünler etkileneceğinden sıcaklık ölçüm cihazları/etiketleri/indikatörleri kutunun kenar kısmının iç yüzeyine veya kenara yakın ürünlerin yanına sabitlenmiş olmalıdır.
Tebliğde söz edildiği gibi ürünlerin aslında akıllı etiketlerle taşınması gerekmektedir. Ancak akıllı etiketler yeni yeni yaygınlaşıyor. Ürünün uygun şartlarda ulaştırılmaması mikrobiyolojik bozulmalar ile gıda zehirlenmelerine yol açacağı için toplum sağlığı, ticari kalite, maddi kayıplar gibi bütün sorunları gündeme getirecektir.
Teknoloji hızla ilerlemekte olup güncel olan doğru bilgileri kullanmalı, teknolojiyi doğru kullanmalıyız. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere. :)