Neredeyse herkes bor elementinin ülkemiz için ne kadar önemli olduğunu duymuş olmalı. Ben geleceğin madeni olan bor elementinin öneminin daha iyi anlaşılması için bu konuyu tekrar ele almak istiyorum. Bor, periyodik cetvel üzerinde B simgesiyle gösterilen, ısıya dayanaklı, sert bir yapıya sahip elementtir. Özellikle son on yılda adını sıkça duyduğumuz bu element, aslında 4000 yıl öncesinde ilk olarak Tibet’te kullanılmaya başlanmıştır.
Daha sonra Sümerler ve Hititler bu elementi altın ve gümüş işçiliğinde kullanırken, Eski Mısırlılar mumyalama işlemlerinde, Romalılar cam yapımında, Eski Yunanlılar temizlikte ve Araplar ilaç yapımında kullanmışlardır. Yani bor madeni sanıldığı gibi yeni bulunan bir element değildir.
Bor elementi 2300 C ‘de erirken, 2500 C ‘de kaynamaktadır ve doğada yaklaşık olarak 230 çeşidi bulunmaktadır. Ayrıca doğada serbest olarak değil, tuz şeklinde ve diğer elementlerle bileşik olarak bulunur. Dünya üzerinde en önemli kaynakları Türkiye, Rusya ve Abd’de bulunan bu element, askeriyeden bilgisayar sistemlerine, inşaat sektöründen otomobil sektörüne kadar 400‘ü aşkın alanda kullanılmaktadır. Türkiye bor madenlerinin %72’sine sahiptir. Fakat üretim ve ihracat oranı düşük olduğu için ülkemize getirisi pek fazla değildir.
Dünya üzerindeki bor rezervlerinin dağılımını yukarıdaki grafikte görebilirsiniz.
Yapılan araştırmalardan öngörülere göre yakın bir gelecekte Dünya üzerindeki bor rezervleri tükenecektir ve Türkiye için bor madenlerinin önemi daha iyi anlaşılacaktır. Çünkü kullanım alanları oldukça fazladır. Petrol ve doğal gaz ne kadar stratejik bir öneme sahipse borda ülkemiz için bir o kadar önemlidir.
Günümüzün en önemli doğal kaynağı olan petrol; gaz yağı, akaryakıt, makine yağı, fuel oil, jet yakıtı gibi alanlarda kullanılırken Bor, bütün bu alanlarda kullanılabildiği, bilgisayar sistemlerinde ve askeriye sistemlerinde dahi kullanılabilmektedir. Bunun yanında sürtünmeye ve ısınmaya dayanaklı olduğu için uçaklarda ve uzay araçlarında da kullanılmaktadır.
Bor elementinin başlıca kullanım alanlarını sayacak olursak: cam sanayi, seramik sanayi, nükleer sanayi (uzay ve havacılık en önemlilerinden), elektronik-elektrik ve bilgisayar sanayi, inşaat ve çimento sektörü, otomobil sanayi, enerji sektörü, tekstil sektörü, ilaç ve kozmetik sanayi, kimya sanayi, tarım sektörü, tıp (beyin kanserinin tedavisi) gibi…
Biz mühendisler ve mühendis adayları olarak bunları bilmek zorundayız. Bunları geliştirmek hayatın daha çok içinde kullanılmasını araştırmak ve kullanmak bizlere düşer.