Bu yazımda sizlere Türkiye Cumhuriyeti devletinin geçmişten günümüze kadar olan yerli otomobil maceralarından bahsedeceğim. Kendi aracımızı üretme konusunda ekonomik durumumuz göz önüne alındığında diğer ülkelere göre geri kaldığımız söylenebilir. Ama atılan adımlar ile çok daha iyi yerlere geleceğimizi düşünüyorum. Bu yazıda kronolojik olarak yerli otomobil çalışmalarımızdan bahsedeceğim.
İlk Yerli Otomobil: Devrim
Evet ilk otomobilimiz DEVRİM. Çoğunuzun bu adı 2008 yapımı Tolga Örnek’in yazıp yönetmiş olduğu Devrim Arabaları filminden duyduğunu düşünüyorum. Bende bu adı ilk defa bu filmle duymuştum. Devrim, 1961 yılında dönemin Cumhurbaşkanı olan Cemal GÜRSEL talimatıyla 129 günde 24 Türk Mühendis tarafından Eskişehir Demiryolu Fabrikasında üretilmiştir. Devrim, Türkiye’de tasarlanan ve üretilen ilk otomobil olarak bilinmektedir.
129 gün sonunda 4 adet prototip yapılmıştı. Üretilen prototipler iki siyah renkte iki de krem renkteydi. Cemal GÜRSEL, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı töreninde güvenlik sebebiyle az yakıt konulmuş olan siyah araca bindi. Araca yakıt ikmali yapılmadığı için araç 100 metre sonra durdu. Cemal GÜRSEL, hemen arkadaki krem renkli araca bindi ve Anıtkabir’e bu arabyla gitti. Ama ertesi gün gazetelerde 100 metre sonra duran araç manşetlerdeydi. Çeşitli sebeplerden dolayı DEVRİM seri üretime geçemedi. İlk yerli otomobil projesi böylelikle sona ermiş oldu.
Yine Başarısızlık: Zafer
İkinci yerli otomobil girişimi olan ZAFER daha üretime başlamadan proje iptal oldu. 1960 yılların ortalarında Türkiye Otomotiv Endüstrileri (TOE),VOLVO ile ortak araç için çalışmak istemiş ancak VOLVO tarafından kabul edilmemiş. Bu seferde 1968 yılında İngiltere merkezli Triumph şirketi ile görüşmeler yapılmış. Ama sonrasında çeşitli baskılar nedeniyle üretimden vazgeçilmiştir.
Bu Sefer Başardık: Anadol
ANADOL, Koç Holding bünyesinde bulunan OTOSAN tarafından Türkiye’de seri olarak üretilen ilk otomobildir. Tasarımı İngiliz Reliant ve Ogle Design tarafından yapılmış olup motor olarak da Ford’un motorları kullanılmıştır. 1966 – 1984 yılları arasında 7 farklı modelin üretimi yapılmış ve 100175 adet araç üretilerek çok büyük bir başarı sağlanmıştır.
Küçük Çaplı Girişimler:
- Spor otomobil ETOX
- Klasik tipteki el yapımı DİARDİ
- FOLKVAN markalı kamyonetler
- İlk yerli 4×4 cip TÜRKAR 2009 yılında üretildi.
- EVT S1 spor otomobil
T.C. Bilim, Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 2015 yılında bütün hakları satın alınmış olan SAAB 9-3 (2020 yılında yollarda olması bekleniyordu ama proje iptal oldu)
Bu Sefer En İyisi Olacak : Togg
TOGG ‘dan başka bir yazımda ayrıntılı olarak bahsedeceğim.