- Kayıt
- 8 Şubat 2015
- Mesajlar
- 146
- Tepkiler
- 213
- Meslek
- Makine Yüksek Mühendisi
- Üniv
- KTÜ, Marmara Üniversitesi
Bu bölümde, 2007 Deprem Yönetmeliğinde esas alınan temel kavramlara ilişkin kısa bilgilere yer verilecektir. Bu kavramlar mühendislik sismolojisi, yapı dinamiği, betonarme ve çelik taşıyıcı sistemlerin davranışı ve tasarımı gibi çok çeşitli alt disiplinler ile ilgili kavramlardır. Bu kapsamda bina taşıyıcı sistemlerinin doğrusal olmayan (nonlineer) davranışına özel bir önem verilmiş ve yönetmelikte yer alan temel tasarım yaklaşımlarının esasları kısaca açıklanmaya çalışılmıştır.
DEPREM TEHLİKESİ
Her bir deprem bölgesinde deprem tehlikesi, aşağıda belirtileceği üzere, 50 yıllık bir süre içinde aşılma olasılığı %10 olan deprem için, Etkin Yer İvmesi Katsayısı adı verilen deprem parametresi cinsinden tanımlanmıştır. Bu katsayı ve yerel zemin koşullarının etkisi gözününe alınarak, deprem yüklerinin saptanmasında temel parametre olarak kullanılan ve aşağıda açıklanacak Davranış Spektrumu tanımlanabilmektedir.
Yeni Binalarda Tasarım Depremi ve Hedeflenen Performans
2007 Deprem Yönetmeliğinde, yeni yapılacak binalar için hedeflenen deprem
performansı Yönetmeliği aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır. Yeni yapılacak binaların depreme dayanıklı tasarımının ana ilkesi;
- hafif şiddetteki depremlerde binalardaki yapısal ve yapısal olmayan sistem elemanlarının herhangi bir hasar görmemesi,
- orta şiddetteki depremlerde yapısal ve yapısal olmayan elemanlarda oluşabilecek hasarın sınırlı ve onarılabilir düzeyde kalması,
- şiddetli depremlerde ise can güvenliğinin sağlanması amacı ile kalıcı yapısal hasar oluşumunun sınırlanmasıdır.
Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasında belirtilen Birinci, İkinci, Üçüncü ve Dördüncü Derece Deprem Bölgelerinde bu deprem için temel deprem parametresi olarak göz önüne alınacak Etkin Yer ivmesi Katsayısı aşağıdaki tablodaki gibi tanımlanmıştır.
BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİNDE ELASTİK ÖTESİ DOĞRUSAL OLMAYAN DAVRANIŞI
Davranış spektrumundan yararlanarak yukarıda tanımlanan elastik deprem yükleri, taşıyıcı sistem davranışının doğrusal (lineer) elastik olması ve böylece sistemde hiçbir hasarın meydana gelmemesi durumunda söz konusu olabilir. Oysa şiddetli depremlerin etkisi altında elastik deprem yükleri çok büyük değerler alırlar ve bu değerlerle ekonomik bir bina tasarımı mümkün olmaz. Bu nedenle yukarıda belirtildiği üzere, yeni yapılan binalarda kullanıcıların can güvenliğini sağlamak kaydı ile, şiddetli depremlerde bina taşıyıcı sisteminde belirli düzeyde hasara bilerek izin verilir. Diğer deyişle, bina taşıyıcı sisteminin bazı elemanları doğrusal olmayan (nonlineer) davranış gösterecek biçimde tasarlanırlar.
Çok serbestlik dereceli bina taşıyıcı sistemlerinde, örneğin yukarıdaki şekilde bina çerçevesinde plastik mafsallar, eşdeğer deprem yükleri altında eğilme momentlerinin en büyük olduğu kesitlerde, yani kolon veya kirişlerin uç noktalarında meydana gelirler. Bu bağlamda Vt taban kesme kuvveti, çerçeve taşıyıcı sisteminin dayanımına karşılık gelmektedir.
Simülasyon: Makine ve İnşaat Mühendisi Erkam Vahdetin BALLI
Kaynak: Deprem Mühendisliğinde Temel Kavramlar Notları - Prof. Dr. M. Nuray Aydınoğlu
DEPREM TEHLİKESİ
Her bir deprem bölgesinde deprem tehlikesi, aşağıda belirtileceği üzere, 50 yıllık bir süre içinde aşılma olasılığı %10 olan deprem için, Etkin Yer İvmesi Katsayısı adı verilen deprem parametresi cinsinden tanımlanmıştır. Bu katsayı ve yerel zemin koşullarının etkisi gözününe alınarak, deprem yüklerinin saptanmasında temel parametre olarak kullanılan ve aşağıda açıklanacak Davranış Spektrumu tanımlanabilmektedir.
Yeni Binalarda Tasarım Depremi ve Hedeflenen Performans
2007 Deprem Yönetmeliğinde, yeni yapılacak binalar için hedeflenen deprem
performansı Yönetmeliği aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır. Yeni yapılacak binaların depreme dayanıklı tasarımının ana ilkesi;
- hafif şiddetteki depremlerde binalardaki yapısal ve yapısal olmayan sistem elemanlarının herhangi bir hasar görmemesi,
- orta şiddetteki depremlerde yapısal ve yapısal olmayan elemanlarda oluşabilecek hasarın sınırlı ve onarılabilir düzeyde kalması,
- şiddetli depremlerde ise can güvenliğinin sağlanması amacı ile kalıcı yapısal hasar oluşumunun sınırlanmasıdır.
Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasında belirtilen Birinci, İkinci, Üçüncü ve Dördüncü Derece Deprem Bölgelerinde bu deprem için temel deprem parametresi olarak göz önüne alınacak Etkin Yer ivmesi Katsayısı aşağıdaki tablodaki gibi tanımlanmıştır.
Davranış spektrumundan yararlanarak yukarıda tanımlanan elastik deprem yükleri, taşıyıcı sistem davranışının doğrusal (lineer) elastik olması ve böylece sistemde hiçbir hasarın meydana gelmemesi durumunda söz konusu olabilir. Oysa şiddetli depremlerin etkisi altında elastik deprem yükleri çok büyük değerler alırlar ve bu değerlerle ekonomik bir bina tasarımı mümkün olmaz. Bu nedenle yukarıda belirtildiği üzere, yeni yapılan binalarda kullanıcıların can güvenliğini sağlamak kaydı ile, şiddetli depremlerde bina taşıyıcı sisteminde belirli düzeyde hasara bilerek izin verilir. Diğer deyişle, bina taşıyıcı sisteminin bazı elemanları doğrusal olmayan (nonlineer) davranış gösterecek biçimde tasarlanırlar.
Çok serbestlik dereceli bina taşıyıcı sistemlerinde, örneğin yukarıdaki şekilde bina çerçevesinde plastik mafsallar, eşdeğer deprem yükleri altında eğilme momentlerinin en büyük olduğu kesitlerde, yani kolon veya kirişlerin uç noktalarında meydana gelirler. Bu bağlamda Vt taban kesme kuvveti, çerçeve taşıyıcı sisteminin dayanımına karşılık gelmektedir.
Simülasyon: Makine ve İnşaat Mühendisi Erkam Vahdetin BALLI
Kaynak: Deprem Mühendisliğinde Temel Kavramlar Notları - Prof. Dr. M. Nuray Aydınoğlu
Son düzenleme: