- Kayıt
- 8 Şubat 2015
- Mesajlar
- 146
- Tepkiler
- 213
- Meslek
- Makine Yüksek Mühendisi
- Üniv
- KTÜ, Marmara Üniversitesi
Olumsuz gelişmeleri kırmızı, ilk defa yapılan ve olumlu olan gelişmeleri yeşil, Askeri projeler ise mavi renk ile gösterilmiştir. Kronolojik sırayla önemli gelişmeler, tarihleri ve dönemin hükumetleri ile birlikte işlenmiştir.
1923 (CHP)
• Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu kuruldu.
1924 (CHP)
• Gölcük'te ilk tersane ünitesi kuruldu.
• Ankara fişek fabrikası kuruldu.
• Devlet Demiryolları kuruldu.
• İstanbul - Ankara arasında ilk yolcu uçağı seferi yapıldı.
• Türkiye İş Bankası kuruldu. (İş Bankası özel bir bankadır, devlet bankası değildir. Atatürk tarafından kurulmuştur)
• ilk planlı şehir olarak tanzim edildi.
• Türkiye Tütüncüler Bankası kuruldu.
• İlk milli sigorta Anadolu Sigorta faaliyete geçti.
• Bursa'da Karacabey Harası kuruldu.
• İstanbul'da Liman İşleri inhisarı kuruldu.
• 1920'de Atatürk tarafından kurulan Anadolu Ajansı, Anonim Şirkete dönüştürüldü.
• Gazi Orman Çiftliği kurulmaya başlandı. (Çiftliğin tüm masrafları Atatürk tarafından karşılanmış, yine 1937’de Atatürk, çiftlikleri ve içerisindeki köşkleri Türk milletine armağan etmiştir.)
1925 (CHP)
• Eskişehir Cer Atölyelerinde demiryolu malzemesi üretecek birimler hizmete girdi.
• Eskişehir Hava Tamirhanesi kuruldu.
• Atatürk'ün emri ile Türk Tayyare Cemiyeti kuruldu. 1935 yılında Türk Hava Kurumu (THK) adını aldı.
• Adana Mensucat (Dokuma) Fabrikası üretime başladı.
• Türkiye'nin ilk betonarme köprüsü Menderes Nehri üzerine yapıldı.
• İlk Cumhuriyet altını basıldı.
• Tayyare Cemiyeti'nin katkılarıyla Ankara'da Türk yapımı ilk planör uçuruldu.
• Şeker Fabrikaları kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.
• Ankara Hukuk Fakültesi (Ankara Adliye Hukuk Mektebi), ülkenin hukukçu ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulmuştur. 1946 yılından itibaren Ankara Üniversitesi'ne bağlı bir fakülte olarak hizmet vermiştir.
• 1923'te ganimet olarak Yunanlardan ele geçen motorlardan yararlanarak ilk Türk uçağını imal eder. 28 Ocak 1925'de "VECİHİ K-VI"adını verdiği uçağını uçurur ancak ödül yerine onu ceza beklemektedir. Vecihi Hürkuş'un ödül beklerken ceza almasının nedeni, havacılıktan anlayan kimsenin bulunmamasıydı. İzin verecek merci olmadığı için, izinsiz havalanmış, bu yüzden de cezalandırılmıştır.
1926 (CHP)
• Demir Çelik Sanayii’nin kurulmasına ilişkin kanun yayımlandı.
• Türk Telsiz Telefon Şirketi kuruldu.
• Eskişehir Uçak Bakım İşletmesi açıldı.
• Yabancı gemilere tanınan ayrıcalıkları kaldıran Kabotaj Kanunu yürürlüğe girdi.
• İlk şeker fabrikası Alpullu Şeker Fabrikası işletmeye açıldı.
• Ankara otomatik telefonu işletmeye açıldı.
• İstanbul'da inşaat demiri üreten ilk haddehane açıldı.
• Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri kuruldu.
• Kayseri Uçak ve Motor Fabrikası açıldı. (1950'li yıllarda Adnan Menderes hükümetince kapatılana kadar bu fabrikada toplam 112 savaş uçağı üretildi.)
• Bakırköy Çimento Fabrikası kuruldu.
• Uşak Şeker Fabrikası işletmeye açıldı.
• Petrol arama ve işletme hakkı devlete verilmiştir.
1927 (CHP)
• Teşviki Sanayi Kanunu kabul edildi.
• Bünyan Dokuma Fabrikası hizmete girdi.
• Ankara - Kayseri demiryolu açıldı.
• Samsun - Havza - Amasya demiryolları açıldı.
• Bursa Dokumacılık Fabrikası açıldı.
• İlk basketbol ligi düzenlendi.
• Türk Hava Kuvvetleri envanterinde bulunan A–20, F–13 ve G–23 uçaklarının bakım ve onarım–revizyon kabiliyeti başladı. Fabrika kısa süre içinde yaşanan olumsuz gelişmeler sonucu iflas etmiş ve kapanmıştır. 1931 yılında Kayseri Tayyare Fabrikası adı ile yeniden açılmıştır. 1939 yılına kadar yaklaşık 200 civarında uçak üretilmiştir. Burada üretilen uçaklardan biri Atatürk’ün emri ile İran’a hediye edilmiştir.
1928 (CHP)
• Anadolu Demiryolu Şirketi yabancılardan satın alındı.
• Haydarpaşa-Eskişehir-Konya ve Yenice-Mersin Demiryolları yabancılardan satın alındı.
• Ankara Çimento Fabrikası açıldı.
• Ankara Numune Hastanesi açıldı.
• Refik Saydam Hıfzısıhha Enstitüsü kuruldu.
• İstanbul Bomonti'de Türk Mensucat Fabrikası hizmete girdi.
• Amasya - Zile demiryolu açıldı.
• Malatya Elektrik Santralı açıldı.
• Kütahya - Tavşanlı demiryolu açıldı.
• İstanbul'da Üsküdar, Bağlarbaşı ve Kısıklı'da tramvay hatları açıldı.
1929 (CHP)
• Gaziantep'te Mensucat Fabrikası işletmeye açıldı.
• Mersin- Adana demiryolu yabancılardan satın alındı.
• Ayancık Kereste Fabrikası açıldı.
• Trabzon Vizera Hidroelektrik Santralı hizmete girdi.
• İstanbul'da Fatih-Edirnekapı tramvay hattı hizmete girdi.
• Anadolu-Bağdat, Mersin- Tarsus Demiryolları yabancılardan satın alındı.
• Haydarpaşa Limanı yabancılardan satın alındı.
• Kütahya- Emirler, Fevzipaşa-Gölbaşı demiryolları açıldı.
• Paşabahçe Rakı ve İspirto Fabrikası hizmete girdi.(Bu yıllardaki dünya ekonomik krizini de hatırlatmakta fayda var. (Almanya’da o dönemde bir ekmek iki milyon mark!)
1930 (CHP)
• Ankara - Sivas Demiryolu Hattı ulaşıma açıldı.
• Mecidiyeköy Likör ve Kanyak Fabrikası açıldı.
• Kayseri - Şarkışla demiryolu açıldı.
• İstanbul Galata Köprüsü'nden 70 yıldan beri alınan köprü geçiş ücreti kaldırıldı.
1931 (CHP)
• Bursa- Mudanya demiryolu yabancılardan satın alındı.
• Gölbaşı - Malatya demiryolu açıldı.
• Tekel Genel Müdürlüğü kuruldu.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kuruldu.
• Atatürk’ün direktifleriyle Türk tarihinin araştırılması amacıyla Türk Tarih Kurumu kurulmuştur.
• Vecihi Hürkuş, 1931 yılında, TTaC (Türk Tayyare Cemiyeti) yararına Türkiye turu yaptı.
• Nuri Demirağ, İstanbul Boğazı’na köprü inşası projesini başlattı. Yurtdışından uzmanlar getirerek incelemeler yaptırdı; San Francisco’daki Golden Gate Köprüsü ile aynı sistemde bir köprü inşa etmeleri için Golden Gate’i inşa eden firmayla anlaştı. Tüm hazırlıkları bitmiş olan projeyi 1934’te cumhurbaşkanı Atatürk’e sundu. Cumhurbaşkanı tarafından beğenilse de proje hükümetten onay alamadı ve proje gerçekleşmedi.
1932 (CHP)
• Devlet Sanayi Ofisi (DSO) kuruldu.
• Samsun- Sivas demiryolu açıldı.
• Diyarbakır Tekel Rakı Fabrikası işletmeye açıldı.
• Sanayi Teşvik Kanunu ile toplam 1473 işletme teşvikten yararlandırıldı.
• İzmir Rıhtım İşletmesi yabancılardan satın alındı.
• Türkiye Sanayi Kredi Bankası kuruldu.
• Kütahya - Balıkesir demiryolu açıldı.
• Ulukışla - Niğde demiryolu açıldı.
• Atatürk himayesinde Türk dilinin araştırılması ve Türkçenin güncel sorunlarıyla ilgilenilmesi için Türk Dil Kurumu’nun kurulması sağlandı.
• Vecihi, Sivil Tayyare Mektebi isimli ilk Türk Sivil Havacılık Okulu'nu açmıştır.
1933 (CHP)
• Eskişehir Şeker Fabrikası açıldı.
• Sümerbank resmen faaliyete geçti.
• İstanbul - Ankara arasında düzenli uçak seferleri başladı.
• Adana-Fevzipaşa demiryolu açıldı.
• Ulukışla - Kayseri demiryolu açıldı.
• Yerel Yönetimlere finansal yardım için İller Bankası kuruldu.
• Zonguldak Yatırım Bankası ve Kayseri Milli İktisat Bankası kuruldu.
• Havayolları Devlet İşletmesi kuruldu.
• Samsun- Çarşamba demiryolu hattı yabancılardan satın alındı.
• Halk Bankası kuruldu.
• Ankara'da Yüksek Ziraat Enstitüsü açıldı.
1934 (CHP)
• Bandırma- Menemen- Manisa demiryolu yabancılardan satın alındı.
• İzmir -Kasaba demiryolu yabancılardan alınarak devletleştirildi.
• Keçiborlu Kükürt Fabrikası üretime başladı.
• Turhal Şeker Fabrikası açıldı.
• Isparta Gülyağı Fabrikası üretime başladı.
• Kayseri Uçak ve Motor Fabrikasında yapılan ilk uçağın deneme uçuşu yapıldı.
• Basmane (İzmir) - Afyon demiryolu yabancılardan satın alındı.
• Sümerbank Bakırköy Bez Fabrikasının açılışı yapıldı.
• İlk Süt tozu Fabrikası Bursa'da açıldı.
• Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası işletmeye açıldı.
• Demiryolu Elazığ'a ulaştı.
1935 (CHP)
• Aydın Demiryolları yabancılardan satın alındı.
• Amortisman Sandığı kuruldu.
• MTA (Maden Teknik Arama) Enstitüsü kuruldu.
• ETİBANK kuruldu.
• Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. kuruldu.
• Türk kuşu kuruldu. Atatürk tarafından Ankara'da kurulan THK bünyesindeki uçuş okuludur. Çeşitli motorlu ve motorsuz hava araçları ile sivil uçuş eğitimi verir.
• İstanbul Rıhtım Şirketi yabancılardan satın alındı.
• Ankara'da troleybüs hattı işletmeye açıldı.
• Fevzipaşa - Ergani - Diyarbakır demiryolları açıldı.
• Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası üretime başladı.
• Zonguldak Türk Antrasit Fabrikası işletmeye açıldı.
• Afyon - Isparta demiryolu açıldı.
• Sümerbank Kayseri Dokuma Fabrikası'nın açılışı yapıldı.
• Ankara Mamak'ta Gaz Maskesi Fabrikası açıldı.
1936 (CHP)
• Kabotajın Deniz Yolları İdaresi'ne geçmesi sağlandı.
• Ankara Çubuk Barajı açıldı.
• Edirne-Sirkeci Şark Demiryolları yabancılardan satın alındı.
• Haydarpaşa Numune Hastanesi hizmete girdi.
• Sümerbank Malatya İplik ve Bez Fabrikası kuruldu.
• İzmit Kâğıt ve Karton Fabrikası hizmete girdi.
• Elazığ Şark Kromları İşletmesi kuruldu.
• İzmir Havagazı Şirketi yabancılardan satın alındı.
• İstanbul Telefon Şirketi yabancılardan satın alındı.
• SEKA'nın İzmit'teki fabrikasında ilk kâğıt üretildi.
• Tayyare Okulu adı ile motorlu uçak okulu açıldı ve Türk Silahlı Kuvvetleri için pilot yetiştirmeye başladı. Dünyanın ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen Tayyare Okulu'nun ilk öğrencilerindendir. Türkkuşu askerî pilot eğitimini zamanla Türk Hava Kuvvetlerine devretti.
• Nuri Demirağ adına Nu.D-36 adı verilen ilk tek motorlu uçak üretildi.
1937 (CHP)
• Sümerbank Konya Ereğlisi Dokuma Fabrikası üretime başladı.
• Kozlu Kömür İşletmeleri yabancılardan satın alındı.
• Çatalağzı - Zonguldak demiryolu açıldı.
• Ankara'da ilk Bira Fabrikası kuruldu.
• Toprakkale - İskenderun demiryolu yabancılardan satın alındı.
• Ankara'da Motorlu Tayyarecilik Okulu açıldı.
• Urfa'da Ceylanpınar Devlet Üretme Çiftliği açıldı.
• Sümerbank Nazilli Basma Fabrikası açıldı.
• Denizbank kuruldu.
• İstanbul ve Trakya Demiryolları yabancılardan satın alındı.
• Diyarbakır - Cizre Demiryolu açıldı.
• Yozgat Termo-Elektrik Santralı hizmete verildi.
• Türk Hava Kurumu, Hürkuş'u mühendislik eğitimi alması için, Almanya'daki mühendislik okula gönderdi. 1939 yılında mezun olarak ülkesine dönen Vecihi Hürkuş'a iki yılda mühendis olunmasının imkânsızlığı gerekçesiyle uçak mühendisi ruhsatı verilmedi.
1938 (CHP)
• Gemlik Suni İpek Fabrikası açıldı.
• İzmir Telefon Şirketi yabancılardan satın alındı.
• Ankara Radyoevi hizmete girdi.
• Divriği Demir Madenleri üretime başladı.
• Bursa Merinos Fabrikası faaliyete geçti.
• Murgul Bakır İşletmeleri satın alındı.
• Devlet Havayolları Genel Müdürlüğü kuruldu.
• Eskişehir İspirto Fabrikası açıldı.
• İstanbul Elektrik Şirketi yabancılardan satın alındı.
• Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) kuruldu.
• Sivas - Erzincan demiryolu açıldı.
• Giresun'da Fiskobirlik kuruldu.
• Nuri Demirağ adına Nu.D-38 adlı çift motorlu 6 kişilik yolcu uçağı yapıldı. İlk uçak siparişini 1938 yılında Türk Hava Kurumu (THK) verdi. 1944 yılında dünya havacılığı yolcu uçakları A sınıfına alındı.
1939 (CHP) - II. Dünya Savaşı Başlangıcı
• Ergani Bakır İşletmesi hizmete girdi.
• Karabük Demir Çelik Kok Fabrikası üretime başladı.
• İstanbul'da yabancıların işlettiği Tramvay Şirketi tesislerini hükümete devretti.
• İstanbul'daki Tünel İşletmesi tüm tesislerini hükümete devretti.
• Bursa ve Mersin elektrik tesisleri devletleştirildi.
• Adana Elektrik Şirketi devletleştirildi.
• Sivas Demiryolu Makineleri Fabrikası kuruldu.
• Aydın'da 4000 köylüye toprak dağıtıldı.
• İstanbul'da İETT kuruldu.
• Karabük Demir Çelik Fabrikası Yüksek Fırınları hizmete girdi.
• Ankara Havagazı Şirketi devletleştirildi.
• Karabük Demir Çelik Boru Fabrikaları hizmete girdi.
• İlk Türk denizaltısı Haliç'te denize indirildi.
• Sivas - Erzurum demiryolu açıldı. (Cumhuriyetin ilk 15 yılında yapılan demiryolu 3.000 km.ye ulaştı.)
• Tekirdağ Şarap Fabrikası hizmete açıldı.
• Nuri Demirağ, havacılık alanında çalışmalarına Türkiye’nin ilk yerli paraşüt üretimini gerçekleştirerek devam etti.
1940 (CHP)
• Kozabirlik kuruldu.
• Türk Petrol Şirketi kuruldu.
• Ereğli Kömür İşletmesi kuruldu.
• Haliç’te yapılan ikinci Türk denizaltısı donanmaya katıldı.
• Garp Linyitleri İşletmesi kuruldu.
• Köy Enstitüleri, ilkokul öğretmeni yetiştirmek üzere kuruldu. Türkiye'de seçilen şehirlerden uzak ancak tren yollarına yakın tarıma elverişli 21 bölgede köy ilkokullarına öğretmen yetiştirmek üzere açılmıştı. Öğretmenler köylülere hem örgün eğitim verecek, okuma yazma ve temel bilgileri kazandıracak hem de modern ve ilmi tarım tekniklerini öğretecekti. Öğretmenler gittiği yörelerde bilinmeyen tarım türlerini de köylülere öğretecekti. Kitaba deftere dayalı öğretim yerine iş için, iş içinde eğitim ilkesi tatbik ediliyordu. Her köy enstitüsünün kendisine ait tarlaları, bağları, arı kovanları, besi hayvanları, atölyeleri vardı. Derslerin %50'lik bölümü temel örgün eğitim konularını içeriyordu. Geri kalanı ise uygulamalı eğitimdi. 1954 yılında öğretmen okuluna dönüştürülerek kapatıldı.
1941 (CHP)
• Gebere Barajı açıldı.
• Petrol Ofisi kuruldu.
• Türk Hava Kurumu Ankara'da uçak fabrikası kurdu.
• THY Yurtiçi uçuş merkezlerini 11'e çıkardı.
• Elazığ'da Cüzzam Hastanesi açıldı.
• Nuri Demirağ tarafından Gök Okulu kuruldu. Okul, 1943 yılında kadar 290 pilot yetiştirdi.
• Tamamen Türk yapımı ilk uçak İstanbul’dan Divriği’ye uçtu. Nuri Demirağ’ın oğlu ve Gök Okulu’nun ilk mezunlarından olan Galip Demirağ, bu uçuşta pilot idi.
1942 (CHP)
• Ankara Etimesgut'ta üretilen ilk Türk uçağı deneme uçuşları yaptı.
• Dalaman ve Hatay Devlet Üretme Çiftlikleri kuruldu.
• Bursa, Denizli, Mersin, Çorum ve Urfa'da Kız Sanat Enstitüleri açıldı.
• İlk büyük Türk ilaç fabrikası Eczacıbaşı İlaç Fabrikası Levent'te açıldı.
1943 (CHP)
• Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsası Kanunu kabul edildi.
• Zonguldak - Kozlu demiryolu açıldı.
• İstanbul'da Atatürk Bulvarı açıldı.
• Ankara'da Gençlik Parkı açıldı.
• Diyarbakır - Batman Demiryolu açıldı.
• Seyhan Regülatörü açıldı.
• Sivas Çimento Fabrikası açıldı.
• Ankara Fen Fakültesi açıldı.
1944 (CHP)
• Türkiye Zirai Donatım Kurumu (TZDK) kuruldu.
• İzmit Klor Alkali Fabrikası hizmete girdi.
• İzmit Selüloz Fabrikaları işletmeye alındı.
• Türk Hava Kurumu'nun Ankara'daki uçak fabrikasında 140 eğitim uçağı, ambulans uçakları ve çok sayıda planör üretildi. (Ankara, Kayseri ve Eskişehir'deki Uçak ve Uçak Motoru Fabrikalarının tamamı 1950'li yıllarda Adnan Menderes hükümeti tarafından kapatılmıştır.)
• İzmit'te Gazete ve Sigara Kâğıdı Fabrikası açıldı.
• Yeşilköy'de yerli sermaye ile üretilen ilk Türk özel yolcu uçağının denemesi yapıldı.
• Mersin Limanı hizmete açıldı.
• Gaziantep Havaalanı açıldı.
• Fevzipaşa - Malatya, Diyarbakır - Kurtalan demiryolu hizmete girdi.
• Sakarya'da Ziraat Alet ve Makineleri Fabrikası üretime başladı
• İzmir'de Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulu açıldı.
1945 (CHP) - II. Dünya Savaşı Sonra Erdi
• Şirketi Hayriye devlet tarafından satın alındı.
• İskenderun Limanı hizmete girdi.
• Türkiye ilk defa yerli ampul üretimine başladı.
• Çiftçiyi ve Köylüyü Topraklandırma Kanunu kabul edildi.
• Ormanlar koruma amacıyla devletin mülkiyetine geçti.
• İstanbul -Londra, İstanbul - Paris uçak seferleri başladı.
1946 (CHP)
• İşçi Sigortaları Kurumu yürürlüğe girdi.
• İstanbul - Ankara arasında yataklı tren seferleri başladı.
• Elazığ Tekel Şarap Fabrikası açıldı.
1947 (CHP)
• Heybeliada Sanatoryumu hizmete girdi.
• Açıkhava Tiyatrosu açıldı.
• Palu - Genç demiryolu açıldı.
• Rize Çay Fabrikası hizmete girdi.
• Eskişehir Demiryolu Takım Fabrikası hizmete girdi.
1948 (CHP)
• Köprüağzı - Maraş demiryolu açıldı. (Açılan son demiryolu hattı oldu, 1950 DP-Adnan Menderes hükümetinden itibaren demiryolu yapımları durduruldu.)
• Çatalağzı Termik Santralı hizmete girdi.
• Ankara Etimesgut'ta kurulan Uçak Motor Fabrikası hizmete girdi.
• ABD Marshall yardımı ile 3 sene boyunca toplamda 62,376,000 $ hibe verdi. Ancak ileride ödenmesi sıkıntılı olacak 72 milyon $'lık kredi anlaşması gerçekleştirildi.
1949 (CHP)
• Porsuk Barajı açıldı.
• Emekli Sandığı kuruldu.
• İstanbul'da Kartal- Yalova araba vapuru hattı açıldı.
• Sümerbank Ateş Tuğla Fabrikası Filyos'ta açıldı.
• Muş'ta Alparslan Devlet Üretme Çiftliği kuruldu.
• Murgul Bakır İşletmeleri üretime başladı.
• Nuri demirağ'ın uçak fabrikası kapanır. Arazi istimlak edilerek bugünkü Atatürk Havalimanı arazisi olur.
1950 (Demokrat Parti - Adnan Menderes)
•
1951 (Demokrat Parti - Adnan Menderes)
•
1952 (Demokrat Parti - Adnan Menderes)
• Marshall yardımı ile alınan kredi ödeme başlangıcı
1953 (Demokrat Parti - Adnan Menderes)
•
1954 (Demokrat Parti - Adnan Menderes)
• Vechi Hürkuş, ilk sivil havayolu şirketi olan Hürkuş Hava Yolları'nı kurmuştur ancak; kazalar, kaçırılmalar ve sabotajlar gibi sebeplerle şirket uçuştan men edilmiştir.
1961 (Askeri Hükümet)
• Türkiye'de tasarlanan ve üretilen ilk otomobil. 1961 yılında, dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in talimatıyla, Eskişehir Demiryolu Fabrikasında (TÜLOMSAŞ) 129 günde üretildi.
• Devrim otomobil projesi iptal edildi.
1996 (Koalisyon Dönemleri)
• Çok hafif hava araçları okulu açıldı
1923 (CHP)
• Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu kuruldu.
1924 (CHP)
• Gölcük'te ilk tersane ünitesi kuruldu.
• Ankara fişek fabrikası kuruldu.
• Devlet Demiryolları kuruldu.
• İstanbul - Ankara arasında ilk yolcu uçağı seferi yapıldı.
• Türkiye İş Bankası kuruldu. (İş Bankası özel bir bankadır, devlet bankası değildir. Atatürk tarafından kurulmuştur)
• ilk planlı şehir olarak tanzim edildi.
• Türkiye Tütüncüler Bankası kuruldu.
• İlk milli sigorta Anadolu Sigorta faaliyete geçti.
• Bursa'da Karacabey Harası kuruldu.
• İstanbul'da Liman İşleri inhisarı kuruldu.
• 1920'de Atatürk tarafından kurulan Anadolu Ajansı, Anonim Şirkete dönüştürüldü.
• Gazi Orman Çiftliği kurulmaya başlandı. (Çiftliğin tüm masrafları Atatürk tarafından karşılanmış, yine 1937’de Atatürk, çiftlikleri ve içerisindeki köşkleri Türk milletine armağan etmiştir.)
1925 (CHP)
• Eskişehir Cer Atölyelerinde demiryolu malzemesi üretecek birimler hizmete girdi.
• Eskişehir Hava Tamirhanesi kuruldu.
• Atatürk'ün emri ile Türk Tayyare Cemiyeti kuruldu. 1935 yılında Türk Hava Kurumu (THK) adını aldı.
• Adana Mensucat (Dokuma) Fabrikası üretime başladı.
• Türkiye'nin ilk betonarme köprüsü Menderes Nehri üzerine yapıldı.
• İlk Cumhuriyet altını basıldı.
• Tayyare Cemiyeti'nin katkılarıyla Ankara'da Türk yapımı ilk planör uçuruldu.
• Şeker Fabrikaları kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.
• Ankara Hukuk Fakültesi (Ankara Adliye Hukuk Mektebi), ülkenin hukukçu ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulmuştur. 1946 yılından itibaren Ankara Üniversitesi'ne bağlı bir fakülte olarak hizmet vermiştir.
• 1923'te ganimet olarak Yunanlardan ele geçen motorlardan yararlanarak ilk Türk uçağını imal eder. 28 Ocak 1925'de "VECİHİ K-VI"adını verdiği uçağını uçurur ancak ödül yerine onu ceza beklemektedir. Vecihi Hürkuş'un ödül beklerken ceza almasının nedeni, havacılıktan anlayan kimsenin bulunmamasıydı. İzin verecek merci olmadığı için, izinsiz havalanmış, bu yüzden de cezalandırılmıştır.
1926 (CHP)
• Demir Çelik Sanayii’nin kurulmasına ilişkin kanun yayımlandı.
• Türk Telsiz Telefon Şirketi kuruldu.
• Eskişehir Uçak Bakım İşletmesi açıldı.
• Yabancı gemilere tanınan ayrıcalıkları kaldıran Kabotaj Kanunu yürürlüğe girdi.
• İlk şeker fabrikası Alpullu Şeker Fabrikası işletmeye açıldı.
• Ankara otomatik telefonu işletmeye açıldı.
• İstanbul'da inşaat demiri üreten ilk haddehane açıldı.
• Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri kuruldu.
• Kayseri Uçak ve Motor Fabrikası açıldı. (1950'li yıllarda Adnan Menderes hükümetince kapatılana kadar bu fabrikada toplam 112 savaş uçağı üretildi.)
• Bakırköy Çimento Fabrikası kuruldu.
• Uşak Şeker Fabrikası işletmeye açıldı.
• Petrol arama ve işletme hakkı devlete verilmiştir.
1927 (CHP)
• Teşviki Sanayi Kanunu kabul edildi.
• Bünyan Dokuma Fabrikası hizmete girdi.
• Ankara - Kayseri demiryolu açıldı.
• Samsun - Havza - Amasya demiryolları açıldı.
• Bursa Dokumacılık Fabrikası açıldı.
• İlk basketbol ligi düzenlendi.
• Türk Hava Kuvvetleri envanterinde bulunan A–20, F–13 ve G–23 uçaklarının bakım ve onarım–revizyon kabiliyeti başladı. Fabrika kısa süre içinde yaşanan olumsuz gelişmeler sonucu iflas etmiş ve kapanmıştır. 1931 yılında Kayseri Tayyare Fabrikası adı ile yeniden açılmıştır. 1939 yılına kadar yaklaşık 200 civarında uçak üretilmiştir. Burada üretilen uçaklardan biri Atatürk’ün emri ile İran’a hediye edilmiştir.
1928 (CHP)
• Anadolu Demiryolu Şirketi yabancılardan satın alındı.
• Haydarpaşa-Eskişehir-Konya ve Yenice-Mersin Demiryolları yabancılardan satın alındı.
• Ankara Çimento Fabrikası açıldı.
• Ankara Numune Hastanesi açıldı.
• Refik Saydam Hıfzısıhha Enstitüsü kuruldu.
• İstanbul Bomonti'de Türk Mensucat Fabrikası hizmete girdi.
• Amasya - Zile demiryolu açıldı.
• Malatya Elektrik Santralı açıldı.
• Kütahya - Tavşanlı demiryolu açıldı.
• İstanbul'da Üsküdar, Bağlarbaşı ve Kısıklı'da tramvay hatları açıldı.
1929 (CHP)
• Gaziantep'te Mensucat Fabrikası işletmeye açıldı.
• Mersin- Adana demiryolu yabancılardan satın alındı.
• Ayancık Kereste Fabrikası açıldı.
• Trabzon Vizera Hidroelektrik Santralı hizmete girdi.
• İstanbul'da Fatih-Edirnekapı tramvay hattı hizmete girdi.
• Anadolu-Bağdat, Mersin- Tarsus Demiryolları yabancılardan satın alındı.
• Haydarpaşa Limanı yabancılardan satın alındı.
• Kütahya- Emirler, Fevzipaşa-Gölbaşı demiryolları açıldı.
• Paşabahçe Rakı ve İspirto Fabrikası hizmete girdi.(Bu yıllardaki dünya ekonomik krizini de hatırlatmakta fayda var. (Almanya’da o dönemde bir ekmek iki milyon mark!)
1930 (CHP)
• Ankara - Sivas Demiryolu Hattı ulaşıma açıldı.
• Mecidiyeköy Likör ve Kanyak Fabrikası açıldı.
• Kayseri - Şarkışla demiryolu açıldı.
• İstanbul Galata Köprüsü'nden 70 yıldan beri alınan köprü geçiş ücreti kaldırıldı.
1931 (CHP)
• Bursa- Mudanya demiryolu yabancılardan satın alındı.
• Gölbaşı - Malatya demiryolu açıldı.
• Tekel Genel Müdürlüğü kuruldu.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kuruldu.
• Atatürk’ün direktifleriyle Türk tarihinin araştırılması amacıyla Türk Tarih Kurumu kurulmuştur.
• Vecihi Hürkuş, 1931 yılında, TTaC (Türk Tayyare Cemiyeti) yararına Türkiye turu yaptı.
• Nuri Demirağ, İstanbul Boğazı’na köprü inşası projesini başlattı. Yurtdışından uzmanlar getirerek incelemeler yaptırdı; San Francisco’daki Golden Gate Köprüsü ile aynı sistemde bir köprü inşa etmeleri için Golden Gate’i inşa eden firmayla anlaştı. Tüm hazırlıkları bitmiş olan projeyi 1934’te cumhurbaşkanı Atatürk’e sundu. Cumhurbaşkanı tarafından beğenilse de proje hükümetten onay alamadı ve proje gerçekleşmedi.
1932 (CHP)
• Devlet Sanayi Ofisi (DSO) kuruldu.
• Samsun- Sivas demiryolu açıldı.
• Diyarbakır Tekel Rakı Fabrikası işletmeye açıldı.
• Sanayi Teşvik Kanunu ile toplam 1473 işletme teşvikten yararlandırıldı.
• İzmir Rıhtım İşletmesi yabancılardan satın alındı.
• Türkiye Sanayi Kredi Bankası kuruldu.
• Kütahya - Balıkesir demiryolu açıldı.
• Ulukışla - Niğde demiryolu açıldı.
• Atatürk himayesinde Türk dilinin araştırılması ve Türkçenin güncel sorunlarıyla ilgilenilmesi için Türk Dil Kurumu’nun kurulması sağlandı.
• Vecihi, Sivil Tayyare Mektebi isimli ilk Türk Sivil Havacılık Okulu'nu açmıştır.
1933 (CHP)
• Eskişehir Şeker Fabrikası açıldı.
• Sümerbank resmen faaliyete geçti.
• İstanbul - Ankara arasında düzenli uçak seferleri başladı.
• Adana-Fevzipaşa demiryolu açıldı.
• Ulukışla - Kayseri demiryolu açıldı.
• Yerel Yönetimlere finansal yardım için İller Bankası kuruldu.
• Zonguldak Yatırım Bankası ve Kayseri Milli İktisat Bankası kuruldu.
• Havayolları Devlet İşletmesi kuruldu.
• Samsun- Çarşamba demiryolu hattı yabancılardan satın alındı.
• Halk Bankası kuruldu.
• Ankara'da Yüksek Ziraat Enstitüsü açıldı.
1934 (CHP)
• Bandırma- Menemen- Manisa demiryolu yabancılardan satın alındı.
• İzmir -Kasaba demiryolu yabancılardan alınarak devletleştirildi.
• Keçiborlu Kükürt Fabrikası üretime başladı.
• Turhal Şeker Fabrikası açıldı.
• Isparta Gülyağı Fabrikası üretime başladı.
• Kayseri Uçak ve Motor Fabrikasında yapılan ilk uçağın deneme uçuşu yapıldı.
• Basmane (İzmir) - Afyon demiryolu yabancılardan satın alındı.
• Sümerbank Bakırköy Bez Fabrikasının açılışı yapıldı.
• İlk Süt tozu Fabrikası Bursa'da açıldı.
• Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası işletmeye açıldı.
• Demiryolu Elazığ'a ulaştı.
1935 (CHP)
• Aydın Demiryolları yabancılardan satın alındı.
• Amortisman Sandığı kuruldu.
• MTA (Maden Teknik Arama) Enstitüsü kuruldu.
• ETİBANK kuruldu.
• Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. kuruldu.
• Türk kuşu kuruldu. Atatürk tarafından Ankara'da kurulan THK bünyesindeki uçuş okuludur. Çeşitli motorlu ve motorsuz hava araçları ile sivil uçuş eğitimi verir.
• İstanbul Rıhtım Şirketi yabancılardan satın alındı.
• Ankara'da troleybüs hattı işletmeye açıldı.
• Fevzipaşa - Ergani - Diyarbakır demiryolları açıldı.
• Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası üretime başladı.
• Zonguldak Türk Antrasit Fabrikası işletmeye açıldı.
• Afyon - Isparta demiryolu açıldı.
• Sümerbank Kayseri Dokuma Fabrikası'nın açılışı yapıldı.
• Ankara Mamak'ta Gaz Maskesi Fabrikası açıldı.
1936 (CHP)
• Kabotajın Deniz Yolları İdaresi'ne geçmesi sağlandı.
• Ankara Çubuk Barajı açıldı.
• Edirne-Sirkeci Şark Demiryolları yabancılardan satın alındı.
• Haydarpaşa Numune Hastanesi hizmete girdi.
• Sümerbank Malatya İplik ve Bez Fabrikası kuruldu.
• İzmit Kâğıt ve Karton Fabrikası hizmete girdi.
• Elazığ Şark Kromları İşletmesi kuruldu.
• İzmir Havagazı Şirketi yabancılardan satın alındı.
• İstanbul Telefon Şirketi yabancılardan satın alındı.
• SEKA'nın İzmit'teki fabrikasında ilk kâğıt üretildi.
• Tayyare Okulu adı ile motorlu uçak okulu açıldı ve Türk Silahlı Kuvvetleri için pilot yetiştirmeye başladı. Dünyanın ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen Tayyare Okulu'nun ilk öğrencilerindendir. Türkkuşu askerî pilot eğitimini zamanla Türk Hava Kuvvetlerine devretti.
• Nuri Demirağ adına Nu.D-36 adı verilen ilk tek motorlu uçak üretildi.
1937 (CHP)
• Sümerbank Konya Ereğlisi Dokuma Fabrikası üretime başladı.
• Kozlu Kömür İşletmeleri yabancılardan satın alındı.
• Çatalağzı - Zonguldak demiryolu açıldı.
• Ankara'da ilk Bira Fabrikası kuruldu.
• Toprakkale - İskenderun demiryolu yabancılardan satın alındı.
• Ankara'da Motorlu Tayyarecilik Okulu açıldı.
• Urfa'da Ceylanpınar Devlet Üretme Çiftliği açıldı.
• Sümerbank Nazilli Basma Fabrikası açıldı.
• Denizbank kuruldu.
• İstanbul ve Trakya Demiryolları yabancılardan satın alındı.
• Diyarbakır - Cizre Demiryolu açıldı.
• Yozgat Termo-Elektrik Santralı hizmete verildi.
• Türk Hava Kurumu, Hürkuş'u mühendislik eğitimi alması için, Almanya'daki mühendislik okula gönderdi. 1939 yılında mezun olarak ülkesine dönen Vecihi Hürkuş'a iki yılda mühendis olunmasının imkânsızlığı gerekçesiyle uçak mühendisi ruhsatı verilmedi.
1938 (CHP)
• Gemlik Suni İpek Fabrikası açıldı.
• İzmir Telefon Şirketi yabancılardan satın alındı.
• Ankara Radyoevi hizmete girdi.
• Divriği Demir Madenleri üretime başladı.
• Bursa Merinos Fabrikası faaliyete geçti.
• Murgul Bakır İşletmeleri satın alındı.
• Devlet Havayolları Genel Müdürlüğü kuruldu.
• Eskişehir İspirto Fabrikası açıldı.
• İstanbul Elektrik Şirketi yabancılardan satın alındı.
• Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) kuruldu.
• Sivas - Erzincan demiryolu açıldı.
• Giresun'da Fiskobirlik kuruldu.
• Nuri Demirağ adına Nu.D-38 adlı çift motorlu 6 kişilik yolcu uçağı yapıldı. İlk uçak siparişini 1938 yılında Türk Hava Kurumu (THK) verdi. 1944 yılında dünya havacılığı yolcu uçakları A sınıfına alındı.
1939 (CHP) - II. Dünya Savaşı Başlangıcı
• Ergani Bakır İşletmesi hizmete girdi.
• Karabük Demir Çelik Kok Fabrikası üretime başladı.
• İstanbul'da yabancıların işlettiği Tramvay Şirketi tesislerini hükümete devretti.
• İstanbul'daki Tünel İşletmesi tüm tesislerini hükümete devretti.
• Bursa ve Mersin elektrik tesisleri devletleştirildi.
• Adana Elektrik Şirketi devletleştirildi.
• Sivas Demiryolu Makineleri Fabrikası kuruldu.
• Aydın'da 4000 köylüye toprak dağıtıldı.
• İstanbul'da İETT kuruldu.
• Karabük Demir Çelik Fabrikası Yüksek Fırınları hizmete girdi.
• Ankara Havagazı Şirketi devletleştirildi.
• Karabük Demir Çelik Boru Fabrikaları hizmete girdi.
• İlk Türk denizaltısı Haliç'te denize indirildi.
• Sivas - Erzurum demiryolu açıldı. (Cumhuriyetin ilk 15 yılında yapılan demiryolu 3.000 km.ye ulaştı.)
• Tekirdağ Şarap Fabrikası hizmete açıldı.
• Nuri Demirağ, havacılık alanında çalışmalarına Türkiye’nin ilk yerli paraşüt üretimini gerçekleştirerek devam etti.
1940 (CHP)
• Kozabirlik kuruldu.
• Türk Petrol Şirketi kuruldu.
• Ereğli Kömür İşletmesi kuruldu.
• Haliç’te yapılan ikinci Türk denizaltısı donanmaya katıldı.
• Garp Linyitleri İşletmesi kuruldu.
• Köy Enstitüleri, ilkokul öğretmeni yetiştirmek üzere kuruldu. Türkiye'de seçilen şehirlerden uzak ancak tren yollarına yakın tarıma elverişli 21 bölgede köy ilkokullarına öğretmen yetiştirmek üzere açılmıştı. Öğretmenler köylülere hem örgün eğitim verecek, okuma yazma ve temel bilgileri kazandıracak hem de modern ve ilmi tarım tekniklerini öğretecekti. Öğretmenler gittiği yörelerde bilinmeyen tarım türlerini de köylülere öğretecekti. Kitaba deftere dayalı öğretim yerine iş için, iş içinde eğitim ilkesi tatbik ediliyordu. Her köy enstitüsünün kendisine ait tarlaları, bağları, arı kovanları, besi hayvanları, atölyeleri vardı. Derslerin %50'lik bölümü temel örgün eğitim konularını içeriyordu. Geri kalanı ise uygulamalı eğitimdi. 1954 yılında öğretmen okuluna dönüştürülerek kapatıldı.
1941 (CHP)
• Gebere Barajı açıldı.
• Petrol Ofisi kuruldu.
• Türk Hava Kurumu Ankara'da uçak fabrikası kurdu.
• THY Yurtiçi uçuş merkezlerini 11'e çıkardı.
• Elazığ'da Cüzzam Hastanesi açıldı.
• Nuri Demirağ tarafından Gök Okulu kuruldu. Okul, 1943 yılında kadar 290 pilot yetiştirdi.
• Tamamen Türk yapımı ilk uçak İstanbul’dan Divriği’ye uçtu. Nuri Demirağ’ın oğlu ve Gök Okulu’nun ilk mezunlarından olan Galip Demirağ, bu uçuşta pilot idi.
1942 (CHP)
• Ankara Etimesgut'ta üretilen ilk Türk uçağı deneme uçuşları yaptı.
• Dalaman ve Hatay Devlet Üretme Çiftlikleri kuruldu.
• Bursa, Denizli, Mersin, Çorum ve Urfa'da Kız Sanat Enstitüleri açıldı.
• İlk büyük Türk ilaç fabrikası Eczacıbaşı İlaç Fabrikası Levent'te açıldı.
1943 (CHP)
• Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsası Kanunu kabul edildi.
• Zonguldak - Kozlu demiryolu açıldı.
• İstanbul'da Atatürk Bulvarı açıldı.
• Ankara'da Gençlik Parkı açıldı.
• Diyarbakır - Batman Demiryolu açıldı.
• Seyhan Regülatörü açıldı.
• Sivas Çimento Fabrikası açıldı.
• Ankara Fen Fakültesi açıldı.
1944 (CHP)
• Türkiye Zirai Donatım Kurumu (TZDK) kuruldu.
• İzmit Klor Alkali Fabrikası hizmete girdi.
• İzmit Selüloz Fabrikaları işletmeye alındı.
• Türk Hava Kurumu'nun Ankara'daki uçak fabrikasında 140 eğitim uçağı, ambulans uçakları ve çok sayıda planör üretildi. (Ankara, Kayseri ve Eskişehir'deki Uçak ve Uçak Motoru Fabrikalarının tamamı 1950'li yıllarda Adnan Menderes hükümeti tarafından kapatılmıştır.)
• İzmit'te Gazete ve Sigara Kâğıdı Fabrikası açıldı.
• Yeşilköy'de yerli sermaye ile üretilen ilk Türk özel yolcu uçağının denemesi yapıldı.
• Mersin Limanı hizmete açıldı.
• Gaziantep Havaalanı açıldı.
• Fevzipaşa - Malatya, Diyarbakır - Kurtalan demiryolu hizmete girdi.
• Sakarya'da Ziraat Alet ve Makineleri Fabrikası üretime başladı
• İzmir'de Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulu açıldı.
1945 (CHP) - II. Dünya Savaşı Sonra Erdi
• Şirketi Hayriye devlet tarafından satın alındı.
• İskenderun Limanı hizmete girdi.
• Türkiye ilk defa yerli ampul üretimine başladı.
• Çiftçiyi ve Köylüyü Topraklandırma Kanunu kabul edildi.
• Ormanlar koruma amacıyla devletin mülkiyetine geçti.
• İstanbul -Londra, İstanbul - Paris uçak seferleri başladı.
1946 (CHP)
• İşçi Sigortaları Kurumu yürürlüğe girdi.
• İstanbul - Ankara arasında yataklı tren seferleri başladı.
• Elazığ Tekel Şarap Fabrikası açıldı.
1947 (CHP)
• Heybeliada Sanatoryumu hizmete girdi.
• Açıkhava Tiyatrosu açıldı.
• Palu - Genç demiryolu açıldı.
• Rize Çay Fabrikası hizmete girdi.
• Eskişehir Demiryolu Takım Fabrikası hizmete girdi.
1948 (CHP)
• Köprüağzı - Maraş demiryolu açıldı. (Açılan son demiryolu hattı oldu, 1950 DP-Adnan Menderes hükümetinden itibaren demiryolu yapımları durduruldu.)
• Çatalağzı Termik Santralı hizmete girdi.
• Ankara Etimesgut'ta kurulan Uçak Motor Fabrikası hizmete girdi.
• ABD Marshall yardımı ile 3 sene boyunca toplamda 62,376,000 $ hibe verdi. Ancak ileride ödenmesi sıkıntılı olacak 72 milyon $'lık kredi anlaşması gerçekleştirildi.
1949 (CHP)
• Porsuk Barajı açıldı.
• Emekli Sandığı kuruldu.
• İstanbul'da Kartal- Yalova araba vapuru hattı açıldı.
• Sümerbank Ateş Tuğla Fabrikası Filyos'ta açıldı.
• Muş'ta Alparslan Devlet Üretme Çiftliği kuruldu.
• Murgul Bakır İşletmeleri üretime başladı.
• Nuri demirağ'ın uçak fabrikası kapanır. Arazi istimlak edilerek bugünkü Atatürk Havalimanı arazisi olur.
1950 (Demokrat Parti - Adnan Menderes)
•
1951 (Demokrat Parti - Adnan Menderes)
•
1952 (Demokrat Parti - Adnan Menderes)
• Marshall yardımı ile alınan kredi ödeme başlangıcı
1953 (Demokrat Parti - Adnan Menderes)
•
1954 (Demokrat Parti - Adnan Menderes)
• Vechi Hürkuş, ilk sivil havayolu şirketi olan Hürkuş Hava Yolları'nı kurmuştur ancak; kazalar, kaçırılmalar ve sabotajlar gibi sebeplerle şirket uçuştan men edilmiştir.
1961 (Askeri Hükümet)
• Türkiye'de tasarlanan ve üretilen ilk otomobil. 1961 yılında, dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in talimatıyla, Eskişehir Demiryolu Fabrikasında (TÜLOMSAŞ) 129 günde üretildi.
• Devrim otomobil projesi iptal edildi.
1996 (Koalisyon Dönemleri)
• Çok hafif hava araçları okulu açıldı
