Bu çalışmada, Dr. Ghazzawi’nin “Learning Industrial Engineering from the Quran” isimli sunumunun türkçe çevirisi yapılmıştır. Kendi nefislerimizde (hücrelerden vücud yapımıza kadar) bir çok deliller olduğuna dair bir Kur’an ayetinden yola çıkarak, hücre yapısı ile fabrika yapısını karşılaştırmış ve çıkarımlarda bulunmuştur. Bu tipteki düşünce yapısı ve felsefenin tanıtılarak, bütün mühendislerin çalışmalarına ilham olması amaçlanmıştır.
Ghazzawi, makine mühendisliği lisans mezunu olup yüksek lisans ve doktorasını Biomedikal Mühendisliği’nden yapmıştır. Kuran’ın bir çok bilimsel mucizesinin keşfedilmesi ve açıklanmasına büyük katkıda bulunmuştur. Yeni eğitim tarzı ve felsefesini anlatmak için Ürdün ve İngiltere’de birçok kamuya açık ve TEDxDeadSea programında söyleşiler yapmıştır. Arapça ve İngilizce olarak 800’den fazla video, 500 sesli ders, çok sayıda yazılı makale ve kitabı mevcuttur. 2012’nin Mart ayında, henüz 37 yaşında iken vefat etmiştir.
Ghazzawi’nin eğitim yaklaşımının temel öncüllüğü, gerçek hayat problemlerimize, Kur’an ayetleri ile uygulanabilecek bilgiyi anlamaya çalışarak çözümler üretmeye çalışmaktır. Yaklaşımının yeniliği ise, Kur’an’ı daha önce görülmemiş şekilde pratikte uygulayabilecek bilgiyi edinmek için kullanmasıdır. Etkisiz depreme dayanıklı yapılar, trafik tıkanıklıkları, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), güneş panelleri verimliliği çalışmaları gibi.
Ghazzawi’nın yaklaşımını, diğer eğitim tarzlarından ayıran bazı önemli hususlar şunlardır:
- Ezberlemeye değil, derin düşünmeye dayanır.
- Zorlu sorunlara, okullarda ve üniversitelerde geçirilen yıllara kıyasla birkaç dakika içinde cevap verebilme.
- Yaratıcıdan doğru bilgi edinmek, böylece günümüz eğitiminde yaygın olarak kullanılan deneme yanılma yaklaşımını geçersiz kılmak.
- Bu önerilmiş “Kuran Yolu” nda öğrenmek isteyen kişide herhangi bir ön koşul bulunmamakta, herhangi bir üniversitede dereceye sahip olmak gibi ön şartlar da bulunmamaktadır.
Giriş
Endüstri mühendisliği, ağırlıklı olarak fabrikaların tasarımı ve yönetimi üzerine yoğunlaşır. Fabrikaların tasarımı ve yönetimi için en iyi özellikleri bulmaya yönelik devam eden araştırmalar mevcuttur. Bu konu, Müslümanların bilgi edinmek için yabancılarla çalışmak yerine, Allah’ın son vahiyin yol göstericisinden (yani Kuran’dan), bahsi geçen en uygun özelliklerin nasıl bulunacağını göstermektedir.
1. Fabrikaların Tasarımı Ve Yönetimini Kur’an’dan Öğrenmek
Endüstri mühendisliğini anlama anahtarı, Kuran’ın 27. bölümünün (Neml Suresi) 88. ayetinde gizlidir:
27:88 “Sen dağları görürsün de, onları yerinde durur sanırsın. Oysa onlar bulutların yürümesi gibi yürümektedirler. Bu, her şeyi sapasağlam yapan Allah’ın sanatıdır. Şüphesiz ki O, yaptıklarınızdan tamamıyla haberdardır.”
Allah bu ayette yaratma sanatını, kendi imalat süreci ile açıklar. Herhangi bir imalat sürecinin, Allah’a iman eden bir imalatçıya ve bir fabrikaya ihtiyacı vardır. O halde şöyle bir soru geliyor akıllara: Allah’ın yaratışındaki fabrikalar nelerdir? Cevap, Kur’an’ın 51. bölümünün (Zâriyât Suresi) 20. ve 21. ayetlerindedir:
51:20 “Kesin olarak inananlar için yeryüzünde ayetler vardır.”(Yeryüzünün dağlarında, denizlerinde, ağaçlarında, bitkilerinde, madenlerinde ve canlılarında Cenab-ı Hak’kın kudret, irade ve birliğine delalet eden alametler açıkça sergilenmektedir.)
51:21 “Kendi nefislerinizde de (hücrelerden vücud yapınıza kadar) bir çok deliller vardır. Görmüyor musunuz?”
Böylece, Allah’ın vücudumuzu nasıl yarattığını düşünürsek, vücutlarımıza hammaddelerin (amino asitler) girdiğini, ürünlerin (proteinler) çıktığını ve bunun bir fabrikanın işlevi gibi olduğunu anlayabiliriz. Allah’ın yaratışının gerçekleri Şekil 1.1 ve 1.2’de gösterildiği gibidir.
Allah, insanları en ideal şekilde yarattıysa, hücrenin tasarımı ve yönetimini düşünerek herhangi bir fabrikanın tasarımı ve yönetimi için de en ideal standardı öğrenebiliriz.
2. Hücrenin Tasarımı Ve Yönetimi Üzerinde Düşünmek
Allah’ın hücrenin nasıl yaratıldığını düşünürsek, yönetim bölümü, montaj hattı, kalite kontrolü, güç istasyonları vb. içeren komple bir fabrika olduğunu ve bu bölümler için Allah’ın tasarımını ve yönetimini düşünürsek, aşağıdaki hususları keşfederiz.
2.1. Yönetim ve montaj hattı
Şekil 2.1.’de görüldüğü gibi, Allah, hücrenin yönetim departmanını, (hücrenin herhangi bir ürünü için mühendislik özelliklerini içeren DNA molekülünü içeren çekirdekte bulunan) montaj hattının yakınına yerleştirmiştir.
Hücredeki bu iki bölümün yakınlığından, yönetim ve üretim departmanları arasında hızlı iletişim kurulması gerektiğini öğrenebiliriz. Böylece montaj hattında bir hata meydana geldiğinde, yönetim departmanı sorunu hızlı bir şekilde değerlendirebilir ve düzeltebilir. Ayrıca üretim hızını arttırmak veya azaltmak gerekiyorsa, bu çabuk ve verimli bir şekilde gerçekleştirilebilir.
2.2. Ana özelliklerin kopyalanması
Şekil 2.2.’de görüldüğü gibi, hücrede herhangi bir üretim emri başlatıldığında, bir haberci, çekirdeğin ana konumundan (DNA molekülü) ürünün mühendislik özelliklerini kopyalar ve bu kopya üretim işlemlerinde kullanılır, ana dosya kullanılmaz. Bunun bir çok avantajlarından biri, üretim sırasında kopyaya zarar gelmesi durumunda, fabrikada bir ana dosya olacağıdır.
2.3. Kalite kontrol
Hücrede, herhangi bir ürünün hücre duvarlarından geçmeden önce, ürün kalitesinin izlenmesini sağlayan kanallardan geçmesi gerektiğini görürüz. Bu, ürünlerin en ideal özellikleri karşılaması için hücre içindeki kalite kontrol sistemidir. Kalite kontrolü fabrikada yapılmalıdır.
2.4. Güç istasyonları
Allah’ın, montaj hattını harekete geçirmek için enerji üreten hücrenin içine nesneler yerleştirdiğini ve ayrıca Şekil 2.4.’te gösterildiği gibi, Allah’ın hücreye birden fazla güç istasyonu yerleştirdiğini görüyoruz. Bu nedenle, herhangi bir fabrikada, birden fazla santral yerleştirilmemiz gerektiğini ve bu istasyonlardan birinin kapatılması durumunda, üretimin devam etmesini sağlayan yedek istasyonların olacağını öğrendik. Aynı zamanda birden fazla istasyona sahip olmak, her birinin yükünü ve yorgunluğu azaltır ve fabrikanın ömrünü uzatır.
2.5. Geri dönüşüm
Bir kusur ortaya çıkarsa ve montaj hattında birleştirilmiş protein optimum spesifikasyonlara uygun değilse, hücre duvarından çıkamaz. Bu durumda, protein parçalarına ayrılmak üzere hücrenin belirli bir yerine gider ve daha sonra ortaya çıkan hammaddeler üretimde tekrar kullanılır. Böylece üretim verimliliğini artırmak için bir geri dönüşüm bölümümüzün olması gerektiğini öğreniyoruz.
Sonuç
Bir kişinin hücre hakkında daha çok düşündüğünde, fabrikaların tasarımı ve yönetiminde kullanılacak bilgi ve tasarım kavramlarını keşfettiğini görüyoruz. Allah, müslümanların bilgilerini insanları Kuran’a yaklaştıracak ana temaya getirecek şekilde kullanarak, başkalarına rehberlik yapmalarını ister. Bu tür bilgilerin, Kur’anı’ın üstünlüğünü kanıtlayacağını ve insanları Allah yoluna yönlendirmeye sebep olacağını göstermek ister.
Kaynak:
tr.scribd.com/document/294127/Learning-Industrial-Engineering-from-The-Quran