Japon üretim sistemlerinin kilit noktası sürdürebilirliktir. Sürdürebilirlik kavramının nasıl gerçekten sürdürebileceğini anlatmak için bazı kavramlara değineceğim. Öncelikle bahsettiğim felsefelerden bazıları; 5S, TPM, yalın üretim ve altı sigma.
Felsefe matematik kadar kesin olamayan derin bir kavram iken mühendislik analitik yapısı olan ve felsefeye göre daha kesin bir alandır. Analitik yapının içinde kaybolup işin felsefesi unutulduğu anda daha iyiye ulaşma serüveni bozulur.
Felsefeyi benimsemek ile sürdürebilirlik yukarıda saymış olduğum konuları hayatımıza entegre ederek gerçekleşebilir. Bir başka deyişle önce hayatımızın daha iyiye varış serüvenini sürekli gelişir hale getirmeliyiz. Bu bakış açısı zaten işte de başarıyı peşinden sürükler. İşimizi hayatımıza değil, hayatımızı işimize nasıl entegre edeceğimiz konularını üzerinde kafa yormaya çalışacağım.Japon tarzı ile endüstri mühendisliğinin felsefesini yapmaya çalışacağım.
Tabi bu felsefenin üretime bakan kısmıyla çok ilgilenmeyeceğim. Çünkü ilk adım hayatımıza entegre etmekti.
Temel bir kavram olan darboğazla başlamak istiyorum. Darboğaz üretimdeki en yavaş prosesi ifade eder. Dolayısıyla üretimin hızı darboğaz olan prosese bağlıdır. Bu zincirin halkaları gibi de düşünülebilir. Zincirin gücü en zayıf halka kadardır. Darboğazın tanımı bize bütün (fabrika) için parçayı (prosesi) iyileştirme fırsatı sunar.
Peki gerçekte bütün ve parça nedir, darboğaz bunun neresinde yer alır?
Bir sürü parçalardan oluşan bir bütün. Aslında bunu gerçekle yüzleşme potansiyelimize bağlı olarak farklı büyüklükteki populasyonlara uygulayabiliriz.
- Aile(bütün), ben kişisi (parça)
- Çalıştığı departman(bütün), ben kişisi (parça)
- Sınıf(bütün), ben kişisi(parça)
- Dünya(bütün), ben kişisi(parça)
Bütünü daha iyiye ulaştırmak amacıyla bir parça seçmemiz gerektiği söylemiştim.
1. ADIM:Darboğaz Tespiti
Hayatımızda her parçayı seçme özgürlüğümüz olmadığından hayatımızın darboğazını kendimiz olarak belirliyoruz. Burada her ne kadar zorunlu bir seçim yapıyor gibi gözüksekte hayatımızda olan her şey kendi seçimlerimiz dolayısıyla gerçekleşir. Seçim yapan biz olduğumuza göre darboğazı kendimiz seçmemiz oldukça isabetli bir karar olacaktır.
2. ADIM: Darboğaz Analizi
Darboğazı (kendimizi) tanımalıyız. Bu öylesine kolay ve basit bir cümle değildir.Bu aşamada yapılması gereken öncelikle bilinç ve bilinçaltı düzeylerinde kendimizi tanımaktır.
2.1. Bilinç Düzeyinde Kendini Tanıma
Bilinç düzeyinde kendini tanıma kuvvetli bir swot analizi ile yapılabilir.
2.2 Bilinçaltı Düzeyde Kendini Tanıma
Bu swot analizi gibi kısa bir süreç olmayacaktır. Bilinçaltını anlamak için alışagelmiş ve sebepsiz görünen her harekete-duruma beş neden analizi yapılarak kaydedilmelidir. Burada hareketlerin kök nedenleri ile bilinçaltı seviyesindeki anlamları keşfedilir. Uzun sürmesi bundan kaynaklanıyor ancak gerekli gözlem sayısı elde edilirse kişi kendini bilinçaltı düzeyde dahi kendini tanıyabilir.
Bu sürecin en büyük çıktısı kişi kendi ve harici kişilerin hareketleri anlamaya başlar.
3. ADIM: Anlama ve İyileştirme:
Kişi analizler yardımıyla bilinç ve bilinçaltı düzeylerde hareketleri anlamasıyla durumlara özgü olarak iyileştirmelere geçebilecektir. Üretimden farklı olarak kendini tanıyan birey karşı tarafı da anlama kabiliyeti arttığından bir başka parçayı da iyileştirme fırsatı yakalayarak bütünü geliştirir.
Gerçek manada bütündeki (Dünya) parçaların (insan) çoğuna bu felsefeyi benimsetebilirsek bütün gelişebilir. Aksi takdirde güçlü olan prosese yatırım yapmak fayda etmeyecek ve darboğaza bağımlı hale gelinecektir.
Sorun her ne kadar kötü bir mana çağrıştırsa da sorun bir fırsattır. Darboğazları sevmek ve değerlendirebilmek dileğiyle…