Merhaba, bu yazımızda sizlere, günümüz endüstrisinin birçok alanında kullanılan elektromıknatıslar ve elektromıknatısların kullanım alanları hakkında bilgi vereceğim.
Dilerseniz ilk olarak, mıknatıslardan bahsedelim. Mıknatıslar, kuvvetlerine göre belirli bir bölgede, manyetik alan üreten maddelerin genel adıdır. Standart bir mıknatıs “N” ve “S” olmak üzere iki kutuptan oluşur. Bu kutuplar arasında enerji akışları, manyetik alanı oluşturur. Aşağıdaki resimde görüldüğü gibi, manyetik alanın yönü “N” kutbundan “S” kutbuna doğrudur.
(N > S) En başta demir olmak üzere çelik, kobalt, nikel gibi normal şartlarda ferromanyetik* etki gösteren metallere etki ederler. Bakır, alüminyum gibi metallere ya da metal olmayan cisimlere karşı bir etkileri yoktur. Doğal, yapay ve elektromıknatıslar olarak üç grupta incelenirler. Doğal mıknatıslar, adından da anlaşılacağı gibi, doğada kendiliğinden oluşmuş mıknatıslardır. Kimyasal olarak Fe3O4 formulü ile ifade edilirler. Yapay mıknatıslar ise, laboratuvar ortamında, bazı metallerin birleşimi ve tepkimeleriyle meydana getirilir. Yapay mıknatıslar, maliyetleri daha düşük olduğu için, doğal mıknatıslara göre daha çok tercih edilirler. Gelelim makalemize konu olan elektromıknatıslara.
Elektromıknatıslar, elektrik akımı yoluyla oluşan manyetik alanı, mıknatıslanma prensibine çeviren yapılardır. En yaygın görülen ve deneylere konu olan basit elektromıknatıs yapısı alttaki resimlerde görülmektedir. Herhangi bir ferromanyetik madde çevresine, dışı izole edilmiş bir iletken tel sarılıp, uygun bir güç kaynağı ile enerjilendirildiğinde, ferromanyetik madde mıknatıslanır. Bu temel prensip ile, ihtiyaca göre, istenen kuvette bir çok farklı tip elektromıknatıs imal edilebilir.
Elektromıknatısın Çalışma Prensibi
Basit bir deney ile, elektromıknatısın çalışma prensibini kavrayabiliriz.
Gerekli malzemeler: 2 adet 10cm beton çivisi, dışı yalıtkanlı telefon teli ya da izoleli bakır bobin teli, 9 Volt pil.
Beton çivimizin üzerine, telimizi yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi sıkıca saralım. Ardından telin uçlarına, 9 Volt pilimizin (+) ve (-) kutuplarını temas ettirelim. Şimdi bu düzeneğimizi, boşta duran diğer çivimize yaklaştıralım. Herşey yolunda ise, düzeneğimiz çiviyi bir mıknatıs gibi çekecektir.
Elektromıknatıslar, günümüz endüstrisinde, özellikle ağır sanayi şartlarında çok fazla tercih edilmektedir. Büyük kalıp imalathaneleri, tersaneler, demir-çelik fabrikaları, otomotiv, hızlı tren sistemleri gibi bir çok alanda, iş gücünü hafifletmişlerdir. Yukarıdaki resimler, elektromıknatısın kullanım alanlarına birkaç örnektir.
Konu ile ilgili, soru, görüş ve önerileriniz için, yorum kısmından ya da sosyal hesaplarım aracılığıyla bana ulaşabilirsiniz.
Sürç-i lisan ettiysek affola. Sağlıcakla kalın.
*Ferromanyetizma Hakkında:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Ferrom%C4%B1knat%C4%B1sl%C4%B1k