Bu sınırlı enerjiye sahip olduğumuz Dünyada daimi enerjinin ne olacağını hiç merak ettik mi? Eğer cevabınız ‘Evet’ ise bunun elektrik olacağını ve elektrik üretmenin kolay yanı doğal kaynaklardan rüzgar, güneş enerjisi olacağının da şimdiden gerçekliğini hayal edebiliriz. İlk ana unsur olarak başlayacak olur isek ‘Alessandro Volta’ üstadımız 1800’lü yıllarda pili icat etmiştir. İlerleyen senelerde ise elektriğe yön verilerek Elektrikli Motoru 1832 yılında kullanmamıza olanak verildi. Bu buluşlar ile bir diğer mucidimiz olan Edison’un aklına ‘Doğru akım motoru daha iyidir’. düşüncesini getirmesiyle beraber o günlerde henüz alternatif akımın olmadığını bilmekteyiz.
Kronolojik olarak devam edelim 1837’de ilk elektrikli taşıt kullanıldı. O dönemde yine karayolu olmadığından ilk defa demiryolunda görmekteyiz. Yine o senelerde araştırmalar sonucu ‘Aytron’ ve Perry’ ilk akülü taşıt İngiltere de kullanılıyor. Daha sonra 1839 yılında ‘Grove’, elektrikli taşıtlar için en önemli olan yakıt hücresini icat etti. Fakat o yıllarda yakıt hücresi kullanılmıyordu.
1860’da ‘Planta’ şarj edilebilen kurşunlu aküyü bulup, eski zamanlarda pil türünde olanlar kullanılıyordu ve akü sayesinde şarj edilebilen aküler icat edildi. ‘Nikola Tesla’ ve bazı Alman mucitler 1890’da alternatif akım üzerine yoğunlaştılar.
Seneler sonra 1860-1900 içten yanmalı motorlar üzerine araştırmalara ağırlık verildi. Bunun üzerine araca ilk hareketin verilmesi ilk moment zorlukları, vitesin henüz kullanılmadığından, 1900-1912 yıllarında dünyada yaygınlaştı. 1882’de fayton gibi yavaş giden elektrikli otomobilden yıllar sonra 98 km/saat hızına ulaşıldı ve rekor kırılmış oldu. İlk elektrikli taksi ise 1913’de Michigan Detroit’te geliştirilen Edison’un ilk ticari otomobildir. İlkleri yaşayan Dünyada yapılan bu çalışmalar Amerika da yoğunlaştı.
1908’de Henry Ford yürüyen bant ile ilk seri imalata başlayarak Ford Model T’yi üretti. Uygun gelen fiyatları ile piyasada yerini aldı. Otomotivde Türkiye’nin yeri diyecek olursak; TUİK verilerine göre yurdumuzda trafikte çalışan otomobillerin yaklaşık %42’sinde LPG, %32’si benzin, %26’sı motorin kullanmaktadır. Eğer yeterli alt yapı ve imkân sağlanırsa Türk Mühendislerin bu projelerde daha çok imzası olacağına inanıyorum.
Elektrikli Taşıtların Kazandırdıkları Nelerdir?
Gürültünün ve motor sesinin azalması hem sağlık açısından (egzozdan kaynaklanan meydana gelen kalıcı ve geçici hastalıklar), karbondioksit gazının sera etkisi ile neden olduğu iklim değişiklikleri hem de işletme maliyetlerinin düşürülmesi (uzun zamanda araç içerisindeki arızaya yol açabilecek parçalardan sıyrılmak) Çevre kirliliği için ise petrol ve türevi yakıtlar azalır.
Melez Otomobiller
Oto dünyasında benzin sarfiyatını azaltmak amacıyla piyasaya sürülen bu araçlar zamanla yerini daha gelişmiş detaylara bıraktı. Kısaca formülünü yazacak olursak; “Hibrit Otomobil”=Elektrikli Motor+İçten Yanmalı Motor. Bir dezavantajı ise içerisinde bulunan sistemin fazlalık ve ağırlığından oluşan servis, bakım zorluğudur. 2 ayrı tipi vardır; seri ve paralel. Bir avantajı ise kısmen 0 emisyon salınımı sağlar.
Peki Alt Yapı Olarak Hazır Mıyız?
Örneklendirmek gerekirse Toyota Corolla için satışa sunulan aracın 50kw’lık bataryaları sayesinde 11,5 saat şarj ile 400 kW yapılıyorsa bu yaklaşık olarak 6,7 TL ye tekabül eder. Ortalama 1 dakika şarj ile 5 km yol gidebilirler. Üstelik şarj için istasyona ihtiyaç duymazlar şebeke elektriği ile şarj olabilirler. Yılbaşı ile birlikte gelen elektriğe %8.8’lik zam ile normal benzin fiyatları ile karşılaştırıldığında benzin el yaksa da Dünya da ki elektrik fiyatlarının yükseleceği kanısındayım. Fakat içine yaşadığımız cennete verdiğimiz zararı daha aza indirgemek bile insanlık açısından bizi mucit kılmaktadır.