Lev. N Tolstoy’un yazmış olduğu Diriliş kitap özeti olacak. Diriliş kitabının konusu kısaca şöyledir: Prens Nehludov, halasının yanında evlatlık olarak alınmış Katya’yla bir ilişkiye girerler. Bu ilişkiden sonra Katya, hamile kalır. Katya’nın hamile kalmasıyla beraber Prens Nehludov’un halası onu evden atar. Bu süreç içerisinde Katya doğum yapar fakat Prens Nehludov onu ne arar ne sorar.
Katya, bebeğiyle birliktedir ve hayatını idame ettiremez. Bu yüzden genelevde çalışmak zorunda kalan Katya, bir adamı zehirleyip öldürdüğü ve parasını çaldırdığı gerekçesiyle zindana atılır. Yılların geçmesinden sonra Prens Nehludov ve Katya karşılaşır. Prens Nehludov, Katya’nın yargılandığı mahkemede juri üyesidir. Fakat Katya’yı karşısında gördükten sonra derin bir içsel sıkıntıya girer ve vicdani bir sarsılmayla; acının eşiğine düşmüştür.
Tolstoy’un en çok sevilen 3. büyük eseri olarak kabul edilen Diriliş romanı, kendi dönemine damga vuran başyapıtlardan biridir.
Diriliş’te toplumun hiyerarşisine, maddi anlamda başa geçen insanların vicdansızlığına ve yakalarından ayrılmayan suçluluk duygularına göndermelerle doludur. Ayrıca toplumun elit tabakasına da sert bir eleştiri yapan Tolstoy, düşünceleri çekinmeden romanında belirtmiştir. Tolstoy’un kendisinin bir soylu aileden geldiği düşünülecek olursa eğer üst sınıfları ne kadar iyi tanıdığı tahmin edilebilirdir.
Tolstoy’un giderek artan ruhsal krizlerin bir dönemde ortaya çıkan bu eser kilisenin kurumsallaştığını ve farklı yapılara iki yüzlü bir şekilde hizmet ettiği gerekçesiyle eleştirir. Bu eleştiri o kadar sağlamdır ki, Rusya’da geniş bir yankı bulur ve Tolstoy, mensup olduğu Ortodoks Kilisesinden aforoz edilir.
Tolstoy’un yapabildiği en iyi işlerden biri olan betimlemeler yine bu kitabında da kendini göstermiş ve akışı muazzam iyi bir şekilde sağlamıştır.
Yazarın adalet duygusunun hem maddi hem de manevi olarak aynı karakter üzerinde yansıtışı, karakterin yaşadığı bunalımın ne kadar üst düzeyde olabileceğini göstermektedir. Nitekim sıkı bir toplum eleştirisi ortaya koyan Tolstoy, kurgusunda seçtiği karakterlerle ne olursa olsun günün birinde yapılan tüm iyi ya da kötü eylemlerin karşımıza çıkacağı gerçeğiyle karşı karşıya getirmektedir. Tolstoy’un sunduğu bu muazzam perspektife bakarak şaşırmamak elde değildir.
Tolstoy her ne kadar çürüyen Rus toplumunun acıklı halini ele alsa da, evrensel bir kitleye de seslenmiştir. Hukuk sistemi, dinin yozlaştırılması, merhamet duygusunu, iyiliğin ve kötülüğün sonuçlarını ele almış ve edebiyat tarihine ders niteliğinde bir kitap bırakmıştır.
“Bazı insanlar, neden ve hangi hakka dayanarak başka insanları hapse atıyorlar, işkence ediyorlar, sürgüne gönderiyorlar, kamçılıyorlar ve öldürüyorlar? Oysaki kendileri de tıpkı işkence ettikleri, kamçıladıkları, öldürdükleri insanlar gibiler.”
