Yeni bir formülasyon denklemi, “undular bore” denilen özel bir dalgalanma biçimini tanımladı. Evet belki pek bir anlam ifade etmiyor ama matematikçiler son yılların dalga matematiğinde çok önemli bir keşif sağladılar.
Bir sıvı ya da gaz herhangi bir basınç ya da yükselti altında ani değişmelere maruz kalabilir. Bu değişmelerde ise hızlı bir yayılım baş gösterir. Özellikle osilasyondan oluşan bu delik biçimindeki açıklıklar herkes tarafından araştırılmaktadır.
Doğada bu delikler, su dalgaları ve plazmalar da dahil olmak üzere birçok farklı ortamdan meydana gelmektedir.Bunu pozitif ve negatif yüklü serbest parçacıkları olan iyonize edilmiş gazlardan oluşan bir madde durumu olduğunu hatırlatmakta fayda var. Benzer açıklıklar atmosferde de görülmektedir.
Tam olarak nasıl oluşmaktadır?
Bu dalga delikleri fizikçilerin ilgi alanı olarak görülmesine rağmen Buffalo Üniversitesinden ve Colarado Üniversitesinden iki matematikçi bu dalga şekillerinin oluşturduğu açıklıkları açıklamaya yönelik bir araştırma yaptı.
Ağustos ayında Kraliyet Topluluğu Bildiriler Kitabında yayınlanan araştırma, bir düzensiz delik oluştuğunda ve iki eksende yayıldığında meydana gelen karakterize dalgaların matematiksel formüllerini açıklıyordu. Bu dalgalar, bir taşı havuza attığınızda dışa doğru çoğalan eş merkez dalgalanmalarını andırıyor.
UB Sanat ve Bilim Üniversitesi matematik profesörü Doktor Dino Biondini “Bu etkileri suda, plazmalarda, atmosferde görüyorsunuz, bu dalgaları tanımlayan denklemler bir grup farklı alanda ortaya çıkıyor. Matematiğin evrensel olduğunu söylemekten hoşlanıyoruz – aynı matematik birçok farklı senaryoyu tanımlamanızı sağlar.”
Biondini’nin çalışma konusundaki ortakları arasında Colorado Boulder Üniversitesi’nde uygulanan matematik profesörü Mark J. Ablowitz ve UB’nin matematik alanındaki doktora adayı Qiao Wang vardı.
Bu çalışma dalga çalışması 1960’lı yıllarda matematikçi G. B. Whitman tarafından incelenmiş birçok teori ortaya koyulmuştur. Fakat Whitman bir tarafta eksik kalmıştır. Dalgaları açıklayan denklemi yalnızca tek eksen üzerinde olan dalgalanmaları açıklayabilmekteydi. Yani sadece gelgit dalgalarını gösteriyordu.
Ablowitz, Biondini ve Wang’ın yazdığı yeni makale, Whitham’ın teorisini, böyle dalgaların iki eksende nasıl oluştuğunu ve yayılabileceğini tanımlamak için tasarlanmış bir dizi denklemi türetmek suretiyle oluşturuyor: İki olası yönde…
Biondini, “Formüle ettiğimiz denklemler, bu ilginç olayları tanımlamak için bir adım önde” dedi. “Ayrıca, kullandığımız yöntemler çeşitli fiziksel problemleri incelemek için uygulanabilir, bu nedenle sonuçlarımız bu tür konularda uzun bir dizi çalışma başlatacağını umuyoruz.”