Merhaba bu yazımda sizlere bor elementinin bitkilere etkisi nedir üzerine bilgiler vereceim. Borun bitkiler tarafından alınma mekanizması henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Bununla birlikte borun dissosiye olmamış borik asit şeklinde absorbe edildiği sanılmaktadır. Borun bitki bünyesindeki hareketi sınırlıdır. Daha çok immobil olarak nitelendirilebilir. Transprasyonun borun bitkide yukarı doğru taşınması üzerine kesin etkili olduğu saptanmıştır. Bu durum borun esas itibari ile ksilemde taşındığını göstermektedir.
Bor elementinin bitkiler için önemi; bor noksanlığında bitkide RNA miktarı azalmaktadır. Bu durum RNA sentezinde borun rolünü ortaya koymaktadır. Bor noksanlığının nükleik asit metabolizması ve protein sentezi üzerine etkisi ayçiçeği ile yapılan bir çalışmada bor verilen bitkilerde NO–3-N birikimi olduğu dolayısı ile nitrat redüsiyonu ve amino asit sentezinin azaldığı gözlemlenmiştir.
Noksanlıkta bitkisel hormonlardan sitokinin sentezi gerilemekte buna karşılık oksin birikimi olmaktadır. Bor noksanlığı olan bitkilerin büyüme noktalarında görülen nekrozlar buralarda oksin birikiminden kaynaklanmaktadır.
Bor Noksanlığı ve Toksisiteleri
Yaşlı yapraklarda görülürler. Tütünde tepe hastalığı, şeker pancarında öz çürüklüğü, elmalarda mantarlarmış çekirdek evi, karnıbaharda kahverengi çürüklük, kerevizde çatlak gövde, turpta kahverengi öz, patetesin içinde kahverengi lekeler ve yoncada uç yaprakların sararması gibi bozukluklardır.
Bitki kurumaddesinde 20 ppm B kritik düzey olarak nitelendirilir ise de, değişik bitki gruplarının B kapsamları arasında dikkate değer ölçüde farklar vardır. Tahıllarda Bor noksanlığının seyrek görülmesinin sebebi de bu bitkilerin Bor kapsamlarının ve dolayısı ile Bor gereksinimlerinin düşük olmasıdır.
Bor noksanlığına en duyarlı bitkiler şeker pancarı, hayvan pancarı, kereviz ve ıspanaktır. Karnabahar şalgam lahana brüksel lahanası havuç pırasa marul turp bitkileri de bor noksanlığına duyarlı bitkiler olarak bilinirler.
Bor noksanlığı öncelikle bitkilerin büyüme noktalarına zarar verdiği için bitkilerde büyüme yavaşlar. Yapraklar ve dallar kolay kırılan gevrek yapı halini alırlar. Noksanlığın çok şiddetli olması durumunda büyüme noktaları ölür ve büyüme tamamen durur. Çiçek ve meyve oluşumu engellenir. Yapraklar kıvrılır kalınlaşır koyu mavi bir renk halini alır.
Bir çok bitkide bor normal büyüme için gerekli miktarın biraz üzerinde bulununca toksik etki yapmaktadır. Bor toksisitesi daha çok kurak ve yarı kurak bölgelerin topraklarında görülür. Bu topraklarda B düzeyi çoğu kez yüksek olmaktadır. Böyle topraklarda bor toksititesi bakımından özellikle önemli olan başka bir husus sulama suyunun B kapsamıdır.
Bor toksititesine en duyarlı bitkilerden bazıları şeftali, asma, incir ve fasulyedir. Bor toksititesinde yaprak uçları sararır ve nekrozlar oluşur. Simptomplar daha sonra yaprak kenarlarına ve orta damara doğru yayılır. Yapraklar yanıksı hal alır ve erken dökülürler.