Bobin Nedir

Eski zamanlarda, hobi elektronikçileri çoğunlukla radyo veya amfi yapımına yöneliyordu, tabi o zamanlar indüktörler bügüne göre çok daha büyük önem taşıyordu. Artık, devreleri oluştururken eskiden olduğu kadar sık kullanılmıyorlar. Hoparlör, motor, elektromıknatıs, röle ve transformatörler temel olarak sayabileceğimiz indüktörlerdir. Eskiden olduğu gibi bobinlerin sarılması ve değerinin ayarlanmasını düşenmeyecek olsak da, indüktörlerin kullanımı bizler için hala önemlidir.

bobin manyetik alan

Üzerinden elektrik akımı geçen tüm tellerde bir manyetik alan oluşmaktadır. Bu tel sarıldığı zaman alanı şekillendirir ve manyetik özelliklerini arttıran çekirdeğine doğru yoğunlaşır. İndüktör tarafından oluşturulan manyetik alan enerjiyi tutar ve akım değiştiğinde, alanların dengeli kalması için devreye daha fazla akımı geri getirir. Bu sebeple adı indükleyicidir.

bobin ve kondansatör farkı

Kondansatör elemanları elektrik alanı oluşturup gerilimdeki değişikliklere karşı koyarken, indüktörler manyetik alan üretir ve akımdaki değişikliklere direnirler.

Akımları düzenleme yeteneği nedeniyle, indüktörlerin elektronikte birçok özel kullanımı vardır. Kullanım alanlarının çoğunluğu komplike yerler ve AC elektrik sinyallerinin tetiklenmesi oluşturur. DC elektrikle büyük oranda uğraşacağımız için, bunlardan hiç birisini derinlemesine incelemeyeceğim.

emaye tel

Emaye kaplı tel (magnet wire veya enameled wire) olarak adlandırılan, genellikle indüktör yapmak için kullanılan özel bir tür tel vardır. Normal teller ile çok benzer olmasına rağmen kauçuk veya lastik yalıtım kısmı yoktur. Bunun yerine mıknatıs telinin endüktif özelliklerine müdahale etmeyen, sert ve son derece ince bir emaye kaplaması (yalıtım malzemesi) vardır. Bu tel türünü lehimlemek için önce kaplamayı sıyırmanız gerekmektedir.

indiktör simgesi

Bobinler Henry birimi ile ölçülür. DC elektrik alanında tipik olarak çoğu indüktör uH (mikro Henry) aralığındadır.

indiktör sembolü

Şematik olarak seri döngülere sahip tel şeklinde veya bir çekirdek varsa iki paralel çizgiye sahip sarılı tel şeklinde gösterilir.

Bobini Etkileyen Faktörler

Bir bobinin endüktansını etkileyen dört temel faktör vardır.

bakır sarılı tel

Bir bobinin indüktansını belirleyen ilk özelliği, bobinin sahip olduğu dönüşlerin (veya ilmeklerinin) sayısıdır. Genel kural olarak, daha fazla döngü içeren bobinler daha az dönüşlü bobinlerden daha fazla endüktansa sahiptir.

emaye kaplı tel

İndüktörler ile uğraşırken uzunluk da önemlidir. Aynı sayıda dönüşe sahip iki bobin verildiğinde, daha kısa olanın daha fazla endüktansı vardır. Bunun nedeni, daha kompakt olması sayesinde daha güçlü bir manyetik alan sağlanmasıdır. Uzuyor ise, manyetik alanı yoğunlaştırma yeteneğinin de azalacağını söyleyebiliriz.

manyetik alanı etkileyen faktörler

Bobinin çapı da endüktans miktarını belirler. Çap ne kadar büyük ise, endüktans o kadar büyük olur.

bobin endüktansını ektileyen faktörler

Birçok indüktörün merkezinde sağlam bir çekirdek bulunur. Ferrit çubuk (demir parçası) gibi özel bir çekirdek kullanarak, indüktans miktarını daha da artırabilirsiniz. Katı çekirdeğe sahip olmayan indüktörlerin “hava çekirdeği” olduğu kabul edilir. Bu, oldukça düşük endüktans değeri sunmaktadır.

Furkan Gümüş
Furkan Gümüş
Karadeniz Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümü mezunu. Yüksek lisans eğitimini Marmara Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünde tamamladı. Doktora eğitimine Yıldız Teknik Üniversitesi Mekatronik Mühendisliği alanında devam ettiriyor. Uzmanlığı Robot ve Mekatronik Sistemler, Otomatik Kontrol, Mekanik Tasarım, Gömülü Sistem ve Kontrol Yazılımlarıdır.

1 Yorum

Subscribe
Bildir
guest
1 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları göster
Arıcılık Malzemeleri

Yeni Yazılar

Mühendislik Maaşları

Bunları Gördünüz mü?