Arkadaşlar merhaba, yüksek lisans eğitimimin yoğunlaşması ve pandemi sürecine de girmemiz nedeniyle bir önceki yazımda bahsettiğim Biyosistem Mühendisliği ile ilgili yazımı ancak şimdi yazabiliyorum. Bir sistem mühendisliği olan Biyosistem Mühendisliği; Mühendislik bilimi ve tasarımının, çevre, biyoloji ve tarım bilimleriyle harmanlandığı bir mühendislik disiplinidir. İlk kez ABD’de 2005 yılında Ziraat Mühendisliği eğitimine Biyosistem Mühendisliği eğitimi eklenmiş ve hatta Amerikan Ziraat Mühendisleri Odası (The American Society of Agricultural Engineers – ASAE) ismini, Biyosistem Mühendisliği eğitiminin başlamasının ardından Amerikan Ziraat ve Biyosistem Mühendisleri Odası (The American Society of Agricultural and Biological Engineers ASABE) olarak güncellemiştir.
Avrupa’da Biyosistem Mühendisliği eğitimi henüz yenidir ve ülkemizde ise, dünyadaki gelişmelere paralel olarak, önce “Tarımsal Mekanizasyon Kurulu“, 2007 yılında Bursa da 2. Eğitim Çalıştay da, ABD ve AB ülkelerinde değişik isimler altında ziraat ve benzer mühendislik eğitimleri yapıldığını, bunlardan en uygun olanın “Biyosistem Mühendisliği” olduğunu, konularının ise Tarım Makinaları ile Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümlerinin konularını içerdiğini ve bu nedenle her iki bölümün içerisinde yer alacağı ve uluslararası düzeyde
akredite olabilecek bir “Biyosistem Mühendisliği” programının açılması gerektiğine karar
vermiştir. Ülkemizde 11 Biyosistem Mühendisliği bölümü bulunmakta olup bir bölüm Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi bünyesindedir. Kalan 10 bölüm Ziraat Fakültesi bünyesinde eğitim hayatına devam etmektedir (1).
Yazının başında Biyosistem Mühendisliğinin bir sistem mühendisliği olduğunu söylemiştim. Sistem Mühendisliği ; insan ve doğa tarafından gerçekleştirilmiş biyolojik veya yapay sistemlerin tasarımı, analizi ve değerlendirilmesiyle ilgilenir. Biyosistem Mühendisi ; biyolojik tabanlı sistemler üzerine eğitim alır ve bu eğitim alet ve makineler, mekanizasyon, malzemeler, yapıların tasarlanması ve inşası, süreçler ve insan boyutu üzerine kuruludur. Kabaca Ziraat Mühendisliği bünyesinde Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği bölümü ile Tarımsal Yapılar ve Sulama bölümlerinin karma eğitimi diyebiliriz.
Peki bu eğitim neleri içermektedir; Temel mühendislik dersleri olan, Teknik Resim, Ölçme Bilgisi, Mühendislik Ekonomisi, Mühendislik Mekaniği, Statik, Dinamik, Mukavemet, Malzeme Bilgisi, Akışkanlar Mekaniği, Elektrik ve Elektronik, Termodinamik ile Tarımsal alanlara özel; Bilgi Teknolojileri, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Hassas Tarım, Tarımda Güç ve Enerji, Otomasyon, Hasat Sonrası İşlemler, Tarımsal Yapılar ve Çevre, Hayvansal Üretim Teknolojileri, Toprak ve Su, Tarımda Robot Uygulamaları, Kırsal Gelişme alanlarında mühendislik eğitimini içermektedir.
Yani Biyosistem Mühendisi tarımsal faaliyetlerin yürütülmesine yardımcı olacak teknolojinin tasarlanmasında görev alan bir mühendistir. Tarla bitkileri, bahçe bitkileri, zootekni gibi özelleşmiş Ziraat Mühendisliği alanlarına, yapı tasarım ve inşasını, makine teknolojilerini içeren destek sunar. (2).
2018 Yılında Yüksek Öğrenim Kurumu (YÖK) Biyosistem Mühendislerinin, Tarım Makineleri ve Tarımsal Yapılar programlarından mezun olan Ziraat Mühendisleri ile aynı görev ve yetkileri kullanmasına karar vermiştir. Buna bağlı olarak Biyosistem Mühendisleri; Tarım ve gıda ürünlerinin üretiminden tüketimine kadar olan süreçler için gerekli makine ve tesislerin tasarımı,projelendirilmesi, yapımı ve işletilmesi, tarımsal üretim amacıyla kullanılan her türlü yapı, hayvan barınakları ve seraların projelendirilmesi ve işletilmesi. Tarımla ilgili enerji kaynaklarının (güneş, rüzgâr ve biyogaz) projelendirilmesi, tarımsal sulama sistemlerinin projelendirilmesi ve işletilmesi, drenaj ve toprak ıslahı çalışmalarının gerçekleştirilmesi Göletler ve Sulama kanallarının projelendirilmesi Arazi tesviyesi ve arazi toplulaştırma projelerinin yapılması alanlarında yetkilidirler.