İnsanoğlu için ulaşılması güç olan gökyüzü her zaman vazgeçilmeyen merak konularından olmuştur. Bu merak çıplak gözle görülen gök cisimleri hakkında bilgi edinme çabasından başlamış Dünya dışına araç ve canlı göndermeye kadar ilerlemiştir. Astronomi ya da gök bilimi tarih boyunca insanlığın bu alanda yaptığı bilimsel çalışmaları içeren disiplin olarak karşımıza çıkmıştır. Bu bilim dalı Dünya atmosferi dışında yer alan gözlemlenebilir tüm durumları araştırmaktadır. Kara delikler, kozmik ışımalar gibi evrenin büyük sırları da astronominin konuları arasındadır.
Bilim insanları büyük bir merak içinde evrenin, yıldız sistemlerinin, gezegenlerin oluşumunu incelerken bu alandan elde ettikleri verilerle Dünya’da ortaya çıkan yaşamın sırlarını çözmeye çalışmakta, gezegenimizde olana benzer habitatların evrenin başka köşelerinde bulunup bulunmadığını da araştırmaktadır.
Astronominin geçmişi
Bazı bilim dalları yalnızca birkaç yüzyıllık tarihe sahipken arkeolojik kazılarda ortaya çıkartılan veriler insanların binlerce yıl öncesinde de gökyüzü hakkında bilgilerinin olduğunu gösterir. Işık ve sanayi kirliliğinin bulunmaması nedeniyle antik çağlarda gök cisimlerinin günümüze oranla daha net izlenebildiği, bu sayede yeni bilgilere erişilebildiği de fark edilmektedir. Dairesel tarzdaki pek çok yapının yine gökyüzünün izlenebilmesi için yapıldığı düşünülmekte, Sümerlerin ziggurat ismi verilen yapılarını astronomik çalışmalarda kullandığı ise bilinmektedir. Antik yazıtlarda ve destanlarda yer alan bazı detaylar da antik toplulukların bu alanda yaptıkları çalışmalarda bir ölçüde başarılı olduklarını göstermektedir.
İnsanların zamanı ölçebilmek için binlerce yıldır kullandıkları takvimler yine astronominin ilk evrelerinin ürünüdür. Ay’ın hareketleri ve med-cezir, nehirlerin taşması arasındaki ilişkinin fark edilmesi de gözlemlerin sonucudur.
Modern Çağda Astronomi
Binlerce yıllık süreç içerisinde insanlık bilimsel çalışmalarda dalgalı bir süreç yaşasa da teknolojinin gelişimi gök bilimcilere büyük yarar sağlamıştır. Devasa teleskopların üretilmesi ile birlikte gözlemler daha kolay hale gelirken geliştirilen pek çok yöntem her dakika yeni bir gezegenin keşfini mümkün kılmaktadır. Teknoloji ile birlikte sürecin daha da karmaşıklaşması çalışmaların geliştirilmesi amacıyla alt bilim dallarının oluşmasına da neden olmuştur.
Günümüzde ise astronomi bilgi merakını çoktan aşmıştır. Ay’a ilk insanın gönderilmesinin üzerinden onlarca yıl geçtikten sonra uzayda koloni kurulması, uzay turizminin geliştirilmesi üzerine çalışmalar astronomiden elde edilen veriler ışığında hızla devam ediyor.