Merhaba değerli mühendis beyinler okuyucuları, araç yol tutuşunu etkileyen faktörler sayarsak bunlar ;
- Süspansiyon sistemi ve süspansiyon geometrisi,
- Araçın aerodinamik yapısı,
- Ağırlık merkezi ve ağırlık dağılımı
- Yardımcı elektronik asistanlar
- Son olarak ve en önemli etmen olan şasi…
Araç Yol Tutuşunu Etkileyen Faktörler Nelerdir
Bu yazımda şasi ve burulmadan bahsedeceğim ilerleyen yazılarla diğer sistemlerden değinmeye çalışıcağım.
Şasi nedir?
Şasi, bir motorlu taşıtın tüm parçalarını üzerinde toplayan ana iskelet yapıdır. Şasi’nin ana görevi bir taşıtın tüm parçalarını sağlam biçimde bir arada tutmaktır.
Şaside en önemli unsurlardan biride rijitlikdir (burulma merkezi). Peki bu şasi rijitliğini etkileyen faktörler nelerdir diye soracak olursak bunlar; üretildiği malzeme ve geometrisidir. Bir şasinin dayanıklılığı için hafif, rijit ve az parçalı, mekanik kısımları kolayca takılıp sökülen yapıda olması gerekmektedir. Rijitliği artırmak için günümüzde süpercar vb araçlarda hafif ve dayanıklı karbonfiber kullanılmaktadır. Standart otomobillerde aluminyum kullanılmaktadır.
Modern otomobillerin çoğunda, eskinin sert ve kalın şasi çerçevelerinin yerini, tek kabuk yada blok halindeki kafes biçimli hafif yapılar almıştır. Gövdenin bir bölümü ise yolcu koruyucu kafes biçiminde geri kalan bölümleri ise kaza anında ezilebilecek biçimdedir. Bu bölümler kaza anında ortaya çıkabilecek enerjinin büyük bir bölümünü yutar ve kana enerjiyide yolculara zarar vermeyecek doğrultulara yönlendirir.
Günümüzde bir çok otomobilde monokok şasi kullanılmaktadır.
Pist araçlarında ise işler maliyetten çok performans odaklı olduğu için monokok şasi yerine “tube şasi” kullanılıyor. Bu şasi geometrisi sayesinde rijidite başarımı sağlamak çok daha kolay ve toplam ağırlık minumum düzeyde tutulabilmektedir. Ancak standart otomobiller için uygun bir şasi tasarımı değildir. 
Gelelim şasi ve yol tutuş ilişkisini incelemeye.
Şasinin önemini kavrayabilmek için otomobillerin viraj içinde maruz kaldıkları kuvvetleri ve bu kuvvetlerin nelere yol açtığını incelememiz gerekli. Örneğin sağa viraj almakta olan bir arabanın dinamiğini ve bileşenlerine binen yükleri ele alalım. Merkezcil kuvvet otomobili sola doğru itecek. Bu kuvvet kendini ilk olarak şaside “burulma” olarak gösterecek. İşte şasinin önemi de bu noktada başlıyor. Bu bükülme karşısında şasi bütünlüğünü ne kadar başarılı şekilde koruyabiliyorsa, o kadar stabil kalıyor. Şasi durumunu koruyamaz ve esnemeye başlarsa, ona bağlı bileşenlerden olan süspansiyon geometrisi de bozulmaya başlayacak ve görevini yerine getirmesine engel olacaktır. Lastiklerin kamber açıları ve yere basma gücü değişecek, haliyle yol tutuş olumsuz etkilenecektir.
Bazı arama modellerin burulma dirençleri ;
- Audi R8 (2014 MY) 40,000 Nm/deg
- Ferrari F50 34,600 Nm/deg
- Fisker Karma 33,000 Nm/deg
- Porsche 911 (997) 33,000 Nm/deg
- Volkswagen Passat (2006) 32,400 Nm/deg
- BMW Z4 Coupe 32,000 Nm/deg
- BMW E36 Z3 5,600 Nm/deg
- BMW E46 Sedan (w/folding seats) 13,000 Nm/deg
- Porsche 959 12,900 Nm/deg
- BMW E46 Coupe (w/folding seats) 12,500 Nm/deg
- Opel Astra 12,000 Nm/deg
- Audi A2 11,900 Nm/deg
Burulma testi videosu :