APU, Türkçe karşılığı olarak yardımcı güç ünitesi anlamına gelmektedir. Gaz Türbinli Motorlar – Jet Motorlar yazımda uçak motorlarının çalıştırılmasına ilişkin aldığım yorumlar neticesinde bu konuyu yazma planımı biraz erkene çektim.
APU nedir, temel işlevleri nelerdir? Neden bir uçakta APU bulundururuz, bu soruları cevaplayacağım. Öncelikle sizlerle bir görsel paylaşmak istiyorum. Uçak yolculuğu yapan okuyucularımın, en azından bir kısmının dikkatini çektiğini düşünerek, öncelikle hafızanızda bu kısmı tazelemek istedim. Görünce farklı düşüncelerle birlikte, en çok da uçağın egzozu bu denildiğini duyuyorum.
Sizlere uçaklarda kaç motor vardır diye sormak istiyorum. Yine görsellere bakarak (lütfen yazının sonuna inmeden:) ) kendi kendinize cevaplayın. Ve sonra yazının devamında APU ünitesini daha net ve anlaşılır olarak anlayacağız.
Öncelikli olarak cevaplarımız 2 ve 4 olacaktır. Temel olarak doğru ama uçağa asıl itkiyi sağlayan sistemler hariç matematiksel olarak kaç adet “motor” var diye düşünürsek bu sayılar sırasıyla 3 ve 5 olacaktır.
APU, uçakların kuyruk bölümünde bulunan bir turbo shaft motordur. Uçağın elektrik ve basınçlı hava ihtiyacını gidermek için kullanılır. Uçaktan indiğinizde veyahut binerken uçağın motorlarının çalışmadığını gördüğünüz halde çalışıyor izlenimi yaratan bir ince türbin motoru sesi duyarsınız. O ses, APU’ya aittir. Uçak yerdeyken elektrik ihtiyacını karşılamak, basınçlı hava tedarik ederek ana motorların çalışmasını sağlamak, iklimlendirme yapmak (klima etkisi) temel görevidir.
Farklı uçak modellerine göre farklı APU motorları bulunur. APU’da bir gaz türbinli motordur. Turbo shaft motorunda bir gaz türbinli, jet motoru varyantı olduğunu belirtmiştik. Fakat APU’lar itki sayılabilecek bir tepki çıkışları olmadığı için söylediğim amaçlar dışında kullanılmazlar. Farklı APU tiplerine bağlı olarak belirli servis tabanları bulunmaktadır. Uçak seyir halindeyken faal değildir, kullanılabilir irtifa seviyesinde çalıştırılırlar.
Dipnot: O türbin sesini anımsamak ve bilgiyi pekiştirmek için video önerim :)
Keyifli okumalar dilerim.