Bir önceki yazımda iki yada daha fazla bilgisayarın Ethernet ile birbirleri arasında veri alışverişi yapabileceğinden bahsetmiştim. Bu yazımda ise sizlere bu bilgisayarların birbirlerine nasıl bağlanabileceğinden bahsedeceğim.
Ağ Topolojileri
Network Topology (Ağ Topolojisi) Yerel Ağ Alanı (LAN) içerisinde bulunan bilgisayarların fiziksel ve mantıksal yerleşimini ifade eder. Fiziksel Topoloji ağ içerisinde bulunan tüm cihazların birbirlerine nasıl bağlanacağını ve bağlantı için ne tür kablo kullanacığını belirtirken Mantıksal Topoloji bu cihazların nasıl haberleşeceğini belirtir ve bu cihazları ortak bir protokol altında birleştirir. Kullanılmak istenen Ağ Teknolojisine göre farklı ağ topolojileri kullanılmaktadır.
Fiziksel Topolojinin 6 farklı çeşidi vardır. Bunlar Bus(Yol), Ring(Halka), Yıldız(Star), Ext Star(Gelişmiş Yıldız), Mesh(Örgü) ve Tree(Ağaç) topolojileridir. Broadcast(Yayın) ve Token Passing(İz) mantıksal topolojilere birer örnektir. Bu yazımda ben sadece Bus, Ring ve Star-Topolojilerine yer vereceğim.
Bus Topolojisi
Yukarıdaki resimde görüldüğü üzere Bus-Topolojisinde bulunan tüm cihazlar ana bir kablo ile birbirlerine bağlanmıştır ve tüm cihazların hatta erişimi vardır. Kullanılan kablo genellikle bir koaxial kablodur. Hat üzerinde bulunan cihazlar hatta veri göndermeden önce hattın tamamen boş olduğundan emin olmak zorundadır aksi taktirde hat üzerinde çakışmalar meydana gelecektir (detaylı bilgi için ilk yazıma bakınız: ethernet nedir ne işe yarar). Bus Topolojisinde veri hatta bulunan tüm cihazlara gönderilir ancak veriyi sadece hedef cihaz alır, diğer cihazlar ise veriyi uç noktalardaki dirençlere gönderir. Verinin her cihaza gönderilmesinden dolayı performansı en düşük olan topolojidir.
Bus Topolojisinin avantajları:
- Kurulumu oldukça basittir,
- Ağa yeni cihaz eklemek yada var olan bir cihazı ağdan çıkartmak oldukça basittir,
- Ağ üzerinde bulunan bir cihazın devre dışı kalmasının ağ üzerindeki veri aktarımına etkisi olmaz,
- Kullanılacak kablo miktarının az olmasından dolayı ekonomiktir,
- Switch yada Hub kullanmaz (detaylı bilgi için Star-Topolojisine bakınız).
Bus Topolojisinin dezavantajları:
- Performansı çok düşüktür,
- Aynı anda sadece bir cihaz hatta veri gönderebilir,
- Hat üzerindeki veri tüm cihazlara gönderildiği için güvenlik konusunda çok açığı vardır,
- Ana hat üzerinde meydana gelecek en küçük kablo kopması/hatası bütün ağın çökmesi anlamına gelir,
- Ağ üzerinde oluşan hataların tespiti oldukça zordur.
Halka Topolojisi
Resimde görüldüğü üzere Halka Topolojisinde bulunan tüm cihazlar bir halka şeklinde birbirine bağlanmıştır ve her cihazın iki ayrı komşusu vardır. Hatta verilen veri hedefine ulaşana kadar Token adı verilen bir jeton yardımı ile hat üzerindeki cihazları tek tek ziyaret eder.
Halka Topolojisinin avantajları:
- Ağda bulunan tüm cihazlar aynı yetkilere sahiptir,
- Ağa eklenen yeni cihazlar performansı minimal etkiler,
- Herhangi bir sunucuya ihtiyaç duymaz.
Halka Topolojisinin dezavantajları:
- Ağdaki bir cihazın arızalanması tüm ağın çökmesi demektir,
- Kullanılan kablo miktarı çok olduğu için oldukça pahalıdır,
- Hat üzerindeki veri hedefine ulaşana kadar farklı cihazlara uğrayacağı için güvenlik konusunda sıkıntıları vardır
Yıldız Topolojisi
Yıldız Topolojisinde cihazlar resimde görüldüğü gibi yıldız şeklinde merkezi bir Switch yada Hub’ a bağlıdır.
Hub resmi:
Switch resmi:
Switch ve Hub’un dış görünümleri birbirine benzese bile aralarında farklar vardır. Hublar Bus-Topolojisinde olduğu gibi veriyi ağ üzerinde bulunan tüm cihazlara gönderirler bu yüzden veri güvenliği yok denecek kadar azdır. Switchler ise portlarına bağlı olan tüm cihazların MAC-Adreslerini kayıt ederler ve gelen veriyi sadece gideceği hedef cihaza gönderir. Bu yüzden Hublara göre daha güvenlidir. Switchler veri aktarım hızını bölmezler. Yani 100Mbps hıza sahip ağa 5 cihaz bir Switch yardımı ile bağlanırsa her cihaz 100Mbps veri gönderme hızına sahip olacaktır Hub da ise bu 20Mbps’ ye düşecektir.
Yıldız-Topolojisi avantajlarından dolayı günümüzde kullanılan en yaygın topolojidir ve genelde Twisted-Pair(çift bükümlü kablo) kablo ve RJ-45 başlığı kullanır.
Twisted Pair resmi:
RJ45 resmi:
Yıldız Topolojisinin avantajları:
- Bus-Topolojisine göre daha hızlı ve daha güvenlidir (Switch kullanılması şartıyla),
- Ağa yeni cihazların eklenmesi ve var olan cihazların çıkarılması oldukça basittir,
- Yapısı ve anlaşılması oldukça basittir,
- Bus-Topolojisinde sadece bir cihaz belirli bir zamanda veri gönderebilirken Yıldız-Topolojisinde birden fazla cihaz aynı anda hatta veri gönderebilir ve veri alabilir,
- Ağ üzerinde bulunan bir cihazın arızalanması ağ üzerindeki veri akışını ektilemez,
- Ağ üzerinde oluşabilecek kablo hatalarının tespiti çok basittir.
Yıldız Topolojisinin dezavantajları:
- Merkezde bulunan Switch/Hub’ un arızalanması ağın çökmesi demektir,
- Diğer toplojilere göre kablo kullanımı oldukça fazladır,
- Hub kullanılması performansı düşürür.