Nobel fizik ödülünü almasını, Allah’ın yarattığı bu kainatı tanıma merakı sonucu başladığı araştırmalarına bağlayan bir bilim adamı Abdus Salam kimdir. Nobel fizik ödülünü alırken; “O, yedi göğü tabaka tabaka yaratandır. Rahman’ın yaratışında hiçbir uyumsuzluk göremezsin. Bir kere daha bak! Hiçbir çatlak ve düzensizlik görüyor musun? Sonra tekrar tekrar bak; bakışların aradığını bulamadan aciz ve bitkin halde sana geri dönecektir.” ayetini okudu. Düşünmenin ve aklını kullanmanın meyvesini alan bir bilim adamıydı o. Belki birçoğumuz adını ilk defa duyacağız. Bu yazımda Abdus Salam’dan, yaşadığı dönemde, çalışmalarında insanlığa faydalı olmayı amaçlamış, çok kıymetli, azimli ve başarılı bir bilim adamından, bahsedeceğim.
Abdus Salam, 1926 senesinde Pakistan’ın fakir topraklarında, fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesinin eğitim ve bilgiye kıymet vermesi vesilesiyle kendisi de öğrenmeyi arzulayan, meraklı bir kişiydi. Bu durum onu, Pakistan’ın ve dünyanın içinde bulunduğu sorunları düşünmeye ve çözümler üretmeye teşvik etti. Bu sayede çalışma alanını belirlemiş oldu ve yola koyuldu.
Abdus Salam, yaşadığı dönemi derinlemesine incelemiş ve sorunların kaynağını analiz etmeye başlamıştı. Dünyanın, enerji kaynaklarını sonuna kadar harcamaya çalıştığı, karmaşık, çetrefilli, tehditlerin havada uçuştuğu, çatışma ortamının olduğu bir zamanda, ülkesinin ihtiyaçlarını kavrayabilmiş ve bu karmaşık dönemi doğru okuyabilmişti.
Ülkesi için nükleer enerjinin kıymetine inanıyor ve sanayide istenilen seviyeye ulaşmak için nükleer enerjinin gerekli olduğunu düşünüyordu. Ayrıca barışçıl amaçlar doğrultusunda caydırıcı güç olacağına inandığı atom bombasının Pakistan tarafından tamamlanmasında öncü oldu. Pakistan Atomik Enerji Komisyonu’nda kuramsal fizik grubunun yönetiminden sorumluydu. Ayrıca Suparco’nun kurucusuydu. 1960 ve 1970 arası Pakistan hükümetine bilim danışmanlığı yaptı. Kuramsal ve parçacık fiziğindeki önemli gelişmelerden ve Pakistan’ın bilimsel araştırmalarının zirveye çıkarılmasından sorumluydu. Vefatından 2 sene sonra yapılan nükleer testlerden sonra kendisinin anısına hükümet tarafından hatıra pulu bastırıldı.
Manyetik foton, vektör meson,Pati-salam modeli, Büyük Birleşme kuramı, süper simetri çalışmaları önemli başarılarındandır. Ayrıca Elektrozayıf kuvvet teorisi çalışması Nobel ödülünü kazandırmıştır. Londra Imperial Koleji’nde yaptığı çalışmalarla matematiğin gelişmesine katkıda bulunmuştur. Bu çalışmalarının yanında daha birçok araştırması mevcuttur. Pakistanlı fizikçilerin Fizik Topluluğuna kazandırılmasında etkin rol almıştır.
Pakistan uzay araştırmalarının da sorumlusu olan Abdus Salam, Pakistan’ın uzay programı kurucusudur. Nasa ile de tanışan Abdus Salam, Pakistanlı bilim adamları ve mühendislerinin Nasa tarafından eğitilmesiyle ilgili bir anlaşma imzaladı ve ilk nükleer mühendis birkaç ay içerisinde suparco’da göreve başladı. Şüphesiz ki Pakistan’ın kararlı ve umutlu bir şekilde hareket etmesinde onun payı çok büyük.