Uzay ortamında ki sıcaklık çok ekstrem notlara ulaşabiliyor. Bazı yerlerde “Bin” derece hatta yıldızlara yakın yerlerde “milyonlarca” dereceye ulaşırken bazı yerlerde -270 dereceye kadar düşmektedir. İlk önce ısı enerjisi nasıl iletilir onu inceleyelim. Bildiğimiz gibi ısı bir enerji ölçü birimidir ve ısı transferi her zaman sıcaktan soğuğa doğru olmakla birlikte 3 temel yolla gerçekleşebilir. Bunlar iletim (conduction), konveksiyon (convection) ve ışıma (radiation). İletim ve konveksiyon ile ısıyı iletmek için bir ortama ihtiyaç vardır. İletim için iki cismin birbirine temas etmesine ve konveksiyon içinse akışın olduğu bir ortama örneğin havaya gerek vardır.
Uzaydaki gas tabakası o kadar incedir ki tanecikler iletim ve konveksiyon olayını gerçekleştiremez. Işıma yöntemi ile iletimde ise ısı enerjisi dalga formunda iletilir ve bu dalgaların ilerlemesi için herhangi bir ortama ihtiyaç yoktur. Dünya’mıza da Güneş’ten gelen ısı enerjisi bu şekilde gelmektedir.
Peki Uzay’da bu kadar çok yıldız varsa neden uzay ortamı sürekli olarak ısı enerjisini koruyamıyor?
Örneğin Uluslararası Uzay İstasyonu’nu ele alalım. Uzay İstasyonu her 90 dakika’da bir Dünya’nın çevresinde tam bir turunu tamamlamaktadır. Bazı bölgelerde direk Güneş ışınlarına maruz kalırken bazı bölgelerde ise gölgede kalmaktadır. Güneş’e maruz kaldığı zaman ışıma ile gelen ısı enerjisi İstasyon’un yüzey sıcaklığını 250 derece’ye kadar çıkarmaktadır. Daha sonra Uzay İstasyon’u gölgede kaldığında bu sefer ışıma ile ısı enerjisini uzay boşluğuna gönderen cisim İstasyon’un kendisidir.
Tabi ki de bu fazla ısı enerjisini daha etkili bir şekilde yayabilmek için Uzay İstasyonu’nda özel olarak tasarlanan radyatörler mevcuttur. Bu örnekten anlayabileceğimiz gibi ısının depolanması için bir ortama, maddeye ihtiyacı vardır. Bu tanecikler uzayda o kadar azdır ki enerjiyi tutamazlar ve bir de buna uzaydaki mesafelerin büyüklüğünü eklersek enerji seviyesi git gide azalır, enerjisi olmayan bir maddenin sıcaklığıda azdır. Bu yüzden gezegenlerden ve yıldızlardan uzak bölgelerdeki sıcaklık -270 derecedir, neredeyse mutlak sıfır.
İlginizi çekebilir: güneşin yapısı ve özellikleri
Ayrıca Uzay’da vakum ortamının bir diğer özelliği daha vardır. Eğer bir madde ısıyı iletim ile aktaramıyorsa sıcaklık orada uzun bi süre neredeyse aynı kalır. Uzay’da ise ısıyı aktarmanın tek yolu ışımadır. Örneğin bir bardak sıcak kahve Uzayda Dünya’da olduğundan daha uzun süre sıcak kalır. Uzay aynı zamanda mükemmel bir termostur. Sizce de mükemmel değil mi? Uzay sizinle olsun…