Matematik tarihine baktığımız zaman çocukluktan beri öğretilen bir matematikçi vardır. Pisagor… Pisagor matematik tarihine çok derin izler bırakmış Yunan Matematikçisidir. Pisagor’un kim olduğu hakkında internet ortamında 100’lerce yazı bulabilirsiniz. Bu yazının amacı bir tarikat lideri olan ve sayıları Tanrıları olarak kabul eden Pisagor örgütünün bir üyesi olan Hippasus’u öldürtmeye götüren olaydır.
Hepimiz biliyoruz ki Pisagor, en çok geometri dalıyla ilgili çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmaların birçoğu geometrinin temellerine yönelikti. Evet bu çalışmaları yaparken sessiz durması gereken kişiler vardı. Zira geçmişte de gelecekte de doğru söyleyenleri dokuz köyden kovarlardı.
Pisagor Teoremi olarak bilinen meşhur teorem Pisagor okulu tarafından üzerinde durulan bir konuydu. Kenarları arasındaki ilişki sadece 3-4-5 olarak biliniyordu.
Hippasus bu üçgen üzerinde önemli çalışmalara sahipti fakat bir türlü bu konuyu Pisagor da dahil hiçbir hocasına açamıyordu. Çünkü Hippasus onlara karşı gelecek bir matematiksel açılım bulmuştu. Ne demek istiyoruz? Pisagor okulu üyeleri rasyonel sayıları ilahi bir tanrı olarak kabul etmişti bu onların dini görüş felsefisiydi. Hippasus şayet bu görüşünü ortaya atarsa Tanrı olarak kabul ettikleri bir inanca karşı gelecekti.
Peki Hippasus Ne Düşünüyordu?
Hippasus kararlıydı. Aklından geçenleri akşam yapılacak derste söylecekti. Sonunda ölüm dahi olsa bile. Derse gelmeden önce yazdığı kağıtlar hazırdı. Ders Pisagor’un olacak ki biraz daha ürkek yaklaşıyordu lakin içindeki cesaret tam idi. Pisagor kendi adıyla anılan yukarıdaki üçgenin rasyonel sayıların mutlak doğasını yansıttığını söylüyordu. İşte tam sırasıydı. Yerinden doğrulup cesaretli bir şekilde bir soru sorması gerekiyordu, yaptı da zaten.
“Sayın Pisagor, iki dik kenarı 1 br olan üçgeninizin hipotenüsü kaç br’dir?”
Bu sorudan sonra derste uzunca bir süre sessizlik oldu. İlk başta derste cevabı açıklamaya yeltenen Pisagor günlerce bunu düşündü ama işin içinden çıkamadı. Özellikle Pisagor okulunun üyelerinin birçoğu bu sorunun cevabının olmaması ve Pisagor’un rasyonel sayıların mutlak hakimiyet sahibi olarak okul üyelerine bastıra bastıra söylemesinden dolayı Pisagor okulu çok büyük bir sarsıntı geçirdi. Pisagor ise günlerin hiçbir faydasını göremeyerek hiçbir kanıt gösterememiştir. Bu olaylardan sonra Pisagor öğrencisi Hippasus’u denize attırarak öldürtmüştür.
Bu olay ise irrasyonel sayıların varlığının ortaya çıkışının ilk ateşi oldu. Sizlere ise küçük bir öneri; Matematik çalışırken karşınıza çıkan ve çözüme ulaştırdığınız köklü ifadelerin arkasındaki olayı kısa bir film gibi gözlerinizin önünden geçirin.