Bildiğimiz üzere mühendislik hayatımızın vazgeçilmez bir olgusu. İnşaatlar, evimizdeki elektrikli elektriksiz neredeyse tüm eşyalar, kullandığımız taşıtlar, yiyeceklerimiz ve daha saymakla bitmeyecek yerlere bir mühendis eli mutlaka değiyor. Çoğumuzun önceden neredeyse hiç duymayıp bu aralar sık sık duymaya başladığı bir mühendislik dalı var; biyomedikal mühendisliği. Peki biyomedikal mühendisliği nedir, biyomedikal mühendisi hayatımıza ne gibi yararlar sağlar?
Biyomedikal mühendisliği, mühendislik deneyim ve bilgilerinden faydalanılarak biyoloji ve tıpta karşılaşılan problemlere çözüm sağlayan ve sağlık alanında ilerlemeyi amaçlayan bir mühendislik dalıdır.
Biyomedikal mühendisi, teşhis ve tedavi amaçlı tıbbi cihazların tasarımı, üretimi, bakım, onarım ve kalibrasyonu ile ilgilenir. Aynı zamanda fonksiyonlarını kaybetmiş organların ve ya dokuların yerine protez, yapay organ, diz ve kalp kapakçıkları ve dental implantlar tasarlayıp üretebilir. Tüm bunlar için fizik, tıp ve biyoloji alanlarına ilgili ve hakim olmalıdır. Çalışma alanları hastaneler ve diğer sağlık kuruluşları, ilaç endüstrisi, tıbbi cihaz üreten, satan ve satış sonrası destek veren kuruluşlar, sağlık kuruluşlarının bilgi-işlem birimleridir. Doktor, hemşire, terapist ve teknisyenlerle birlikte çalışırlar.
Biyomedikal mühendisleri, yapay vücut parçalarını geliştirmek için biyouyumlu malzemeler kullanmalıdır. Biyouyumluluk bir malzemenin vücut ile uyuşabilirliği olarak tanımlanabilir. Biyouyumlu malzemeler kendilerini çevreleyen dokuların işleyişine engel olmaz ve dokuda iltihaplanma, pıhtı oluşumu gibi istenmeyen tepkiler oluşturmazlar.
Biyomedikal mühendisleri, protez ve implantların bilgisayar ortamında 3 boyutlu simülasyonlarını yapabilirler. Sonuçta elde edilen modeller, vücuttaki dokular ve sistemlerin nasıl çalıştığının anlaşılmasında çok önemli rol oynar. Örneğin bir protez vücuda yerleştirilmeden önce, bilgisayar ortamında vücut koşullarındaki çalışmanın nasıl olacağını önceden kestirebilir ve gerçekleşebilecek sorunları ve eksikleri tespit edip iyileştirilmeler yapabilir. Bunun için de mühendisin CAD(bilgisayar destekli tasarım) bilgisine sahip olması gerekir.
Günümüzde, sağlık, spor ve kişisel bakım alanlarında tansiyon, şeker, ateş ölçüm araçları; MR, tomografi, ultrason gibi görüntüleme cihazları; tens, CPM gibi tedavi cihazları gibi farklı sistem ve teknolojilerin kullanıldığı yaklaşık yirmi bin farklı tür tıbbi cihaz kullanılmaktadır. Bu cihazlar sadece insan sağlığında ve hastanelerde değil; evlerde, hayvan sağlığı alanlarında ve spor alanlarında da kullanılmaktadır.
Ülkemizde Biyomedikal Mühendisliği
Ülkemizde kullanılan biyomedikal cihaz ve sistem sayısı son yirmi yılda büyük bir artış göstermiştir. Fakat bu cihazların ne yazık ki küçük bir bölümü Türkiye’de üretilmekte, büyük çoğunluğu ise ithal edilmekte ve bakım konusunda da yurt dışına bağımlılık söz konusu olmaktadır. Medikal teknolojinin ülkemizde daha da geliştirilebilmesi ve dışa bağımlılığın azaltılması için bilinçli, bilgili ve dinamik Biyomedikal mühendislerinin yetiştirilmesi gerekmektedir. Bu cihazların tasarlandığı, üretildiği ve pazarlandığı kuruluşlarda biyomedikal mühendislerine ihtiyaç, bu alandaki gelişmelere paralel olarak artmaktadır.
Umarız ki, ülkemize nice güzel işler yapan başarılı biyomedikal mühendisleri kazandırılır ve ülkemizin imzası tüm insanlığın sağlığı için atılmış olur.
İlginizi çekebilecek yazılar: