Türkiye son iki yıldır süt üreticisi çok zor zamanlar geçirmektedir. Tablo-1 de görüldüğü üzere süt fiyatları değişimi ve yem fiyatları değişimi açıkça görülmektedir.
Grafik 1 de yem ve süt ilişkisine baktığımız vakit ise, 2001 yılında 1 litre süt ile 1,17 kg fabrika yemi alınabilirken, 2015 yılında 1 litre süt ile 1,43 kğ yem alındığı gözlemlenmiştir.
| Yıllar | Süt Tl Ortalama | Yem Tl Ortalama(1 kğ) |
| 2001 | 0,199 | 0,17 |
| 2002 | 0,321 | 0,19 |
| 2003 | 0,407 | 0,25 |
| 2004 | 0,473 | 0,33 |
| 2005 | 0,451 | 0,31 |
| 2006 | 0,445 | 0,33 |
| 2007 | 0,544 | 0,41 |
| 2008 | 0,604 | 0,50 |
| 2009 | 0,568 | 0,45 |
| 2010 | 0,76 | 0,49 |
| 2011 | 0,709 | 0,61 |
| 2012 | 0,825 | 0,70 |
| 2013 | 0,941 | 0,73 |
| 2014 | 1,09 | 0,76 |
| 2015 | 1,15 | 0,80 |
Buna göre hayvancılık karlılık arz etmektedir. Fakat süt üretimi için sadece fabrikasyon yem yeterli olmaz. Diğer yem bitkilerine de ihtiyaç duyulmaktadır.
Buraya kadar her şey güzel görünmektedir.
Fakat asıl sorun ülkemizdeki süt üretimi yapan firmaların süt fazlası var diyerek üreticiden süt almak istememeleri ya da sütü daha ucuza almaya çalışmalarıdır.
Bunun nedenlerinden bazıları, Ürettiği malı satışını sadece belli ülkelere ihracaat yaptıkları için o ülkelerle ihracat sıkıntıları yaşandığı zaman yeni Pazar bulamadıklarından kaynaklı sorunlar
Üretici firmalar İç tüketim piyasasında Pazar payı rekabeti yapamadıklarından dolayı en büyük girdi olarak görünen sütü üreticiden almamak ya da daha düşük fiyatla almaya çalışmaktadırlar.
Örneğin 6 litre sütten yapılan beyaz peynirin yaklaşık olarak maliyeti yaklaşık olarak 9 tl ye mal olmaktadır. Ama sütü daha ucuza alırlarsa bu rakam 7,8 Tl ye düşmektedir. Bunu günlük 50 ton süt üzerinden hesaplarsanız aylık 230.000 Tl ye tekabül eder. Yan gelirler ile bu rakam 300.000 TL yi bulur. İşte buradaki rakamlar kontrol edilmediği zaman üreticide kalması gereken bu paralar bir şekilde bu işin ticaretini yapan kişilerin ceplerine girmektedir.
Devlet her ne kadar önlem alsa da burada üreticinin hakkını korumak Kooperatifler başta olmak üzere sivil toplum kuruluşları, üretici birlikleri ve medyanın katkıları ile olması gerekmektedir. Son zamanlarda ülkemizde özel sektörde en büyük süt üreticisi firma Fransız lar tarafından satın alındı. Bu şu demek Önceden Avrupa ya ürün sevkimiz 1-2 firma ile sınırlı idi. Ama iş ters döndü ve Fransızlar için bir süt ürünleri satış pazarı haline geldik. Bunun geçmiş örneklerini meyveli yoğurt örneğinde görmüştük. Asıl sıkıntı ise şöyle olacak , eğer AB ye alınırsak önceden 300 ton süt toplayan bir firma artık sadece 20-25 ton alabilecek ki bu da kalite ile birebir alakalı olacak ve sadece çiftlik sütlerini inceleyerek alacaklar. Bu da şu demek olacak AB kalite kriterlerine uygun olmayan üretici sütleri toplanmayacak devlet destek sağlamayacak bu sütleri alan firmaların ürünleri satılamayacak. Bu kısa vadede olacak bir olay olmasa da sonunda bu şekilde olması kuvvetle muhtemeldir.
Süt satılamaması sorununa çözüm olarak süt kalitesi aynı olan üreticiler birleşerek sütlerini işleyecek ufak çaplı tesisler kurabilirler ve çıkan ürünleri çiftlik ürünü olarak satabilirler. Bu tür üretim tesislerinin % 50-75 civarında devlet desteği de verilmektedir. Böylece sütünüzü 1,15 Tl den almayız ama 70 kuruşa alırız diyen aç gözlü sektör de pek de uzun ömrü olmayan firmalara emeklerini kaptırmamış olurlar. Siz siz olun ürettiğiniz sütü değerinde satın.
Nasıl üretim yaparız diyenler için bir örnek vereyim. Peynir Yapımı . Saygılarımla.