Merhaba arkadaşlar, ben Mustafa mühendisbeyinler’deki ilk yazıma hoş geldiniz. Umarım piller hakkında yaptığım araştırma yazımı okumaktan zevk duyarsınız. Yorum ve beğeni ile görüşünüzü belirtmeniz (olumsuz bir eleştiri bile olsa) benim için çok önemlidir. Gelelim ana konumuza:
Pil nedir?
Piller elektrik enerjisini kimyasal bağ olarak saklayabilen ve gerekli durumda tekrar bu enerjiyi elektrik olarak kullanmamıza olanak veren bir aygıttır. Yani piller elektrik enerjisini gerektiğinde hemen elektrik enerjisine çevirilebilecek biçimde bir kimyasal bağda muhafaza edebilen aletlerdir.
İlk Pil
Bilinen ilk pil İtalyan fizikçi volta tarafından yapıldığı sanılmasına rağmen öyle değildir. En azından ben öyle düşünmüyorum çünkü MÖ 250 ve MS 640 yılları arası kullanıldığı düşünülen ‘bağdat pili’ adı verilen pil yapısı benzeri bir aygıt bulunmuştur. Bu aygıt o tarihlerde pillerin kullanıldığını düşündürmekte ve bu da o tarihlerde elektriğin de kullanılmış olduğunu göstermektedir. Lakin Volta’nın pabucu da dama atılamaz çünkü onun ‘Voltaid’ adını verdiği ve bir zamanlar ilk pil olduğu düşünülen pili ile elektrikte pillerin gelişimi başlatılmıştır ve sonra gerilim birimi olarak volt adının seçilmesi ile de ona verdiği bu hizmetinin karşılığı olan onur verilmiştir. Volta da bu pili elbette destek almadan yapmadı. Volta pili yapmadan önce 1791 yılında açıkladığı ‘hayvansal elektrik’ teorisi üzerine araştırmalar yapmıştı. Bu araştırmalar hayvanların (örn. Kurbağa) kas ve sinir kesitlerinden elektrik üretmeyi hedefleyen bir teoridir. Bu teoriden pilin iki farklı metal ve bir ara madde ile yapılabileceği fikri ortaya çıkmıştı. Volta tüm bu bilgiler ile günümüzde kullanılan pillerin temelini oluşturmuştur.
Pilin Mimarisi
Pillerin günümüzde bir çok mimarisi (yapısı) vardır. En çok kullanılan yapı ise kova şeklinde bir negatif kutup elektrodunun içine ara madde ve pozitif kutup elektrodunun (negatif elektroda temas etmeksizin) yerleştirilmesi ile kullanılır.
- Üst Metal Kase,
- Pozitif Elektrod,
- Negatif Elektrod,
- Arama Madde,
- Ara Madde,
- Alt Metal Kase
Not : Pili kendimiz de yapabiliriz aslında. Nasıl mı? Bir limon alın elinize, sonra çinko ve bakır parçalar saplayın. Bu sayede sapladığımız iki metal parça arasında gerilim oluşur ve kendi pilimizi yapmış oluruz.
Pilin Çeşitleri
Piyasada birçok pil çeşidi vardır. En çok bilineni Lityum-İyon ve Çinko-Karbon pillerdir. Piller şarj edilebilen ve edilemeyen olarak ikiye ayrılır. Örneğin Çinko-Karbon piller şarj edilemeyen, Lityum-İyon pillerde şarj edilebilen piller sınıfında yer alır. Diğer şarj edilemeyen piller ise Çinko-Kloroid, Alkalin, Gümüş-Oksit, Lityum, Civa … Şarj Edilebilen piller ise Kurşun-Asit, Sodyum-Sülfür, Nikel-Demir … Şeklinde uzayıp giden bir liste yapabiliriz.
Pillerin Çevreye Etkileri
Pillerin içerisindeki kimyasal maddeler nedeniyle çevreye ve insana ciddi şekilde zarar verme potansiyeli vardır. Bu nedenle piller mutlaka pil geri dönüşüm kutularına atılmalı ve başka amaçlarla ve yöntemlerle kullanılmamalıdır. Piller geri dönüştürülmeli ve geri dönüşrme şirketleri veya merkezleri de pilleri doğru yöntemlerle geri dönüşümünü yapmalıdır. Eğer pil doğada bırakılırsa paslanma sonucu kimyasallarıdoğaya salabilir hatta patlayabilirler. Bu tehlikeleri ithalatını ve ihracatını da zorlaştırmıştır ve Rohs Belgesi sahibi şirketlerin sadece ithalat ve ihracat yapabilmeleri hakkında bir kanun da yürürlüğe girmiştir. Bu nedenle piller yararlı bir aygıt olabilirken aynı anda ciddi tehlikeleri de barındırabilirler. Tabi bu tehlikeler doğru yöntemlerle kullanılmaması durumunda ortaya çıkacaktır.
Ticari Olarak
Piller kullanışlı olması yanında pahalı aygıtlardır çünkü üretiminde kullanılan kimyasallar pahalı ve zor işlenen maddelerdir.. Günümüzde birçok pil üreten şirket vardır. Pil sektörü hem dünyada hem de ülkemizde çok etkin ve hareketli bir sektördür. Dünyada bu işin üretimi ve ticareti ile Panasonic, Duracell.. gibi şirketler varken ülkemizde Aspilsan, … gibi şirketler vardır. Benim için en önemlisi Aspilsan’dır çünkü Aspilsan Aselsan, Havelsan gibi tskgv kuruluşudur ve askeri piller ve bataryalar üzerine yoğunlaşmış bir şirkettir. Hatta geçenlerde Aspilsan akıllı dolap adında (Ev ve İşyerleri için yedek elektrik ünitesidir) bir projeye imza atmıştır.
Yazıma burada son veriyorum arkadaşlar. Bu bilgilere araştırmalarım sonucu eriştim. Eğer bir hatamız affedin ve yorumda belirtin.
Kaynakça Wikipedia Ufonet.be Power Shift : DFJ on the lookout for more power source investments - Draper Fisher Jurvetson