İçten yanmalı motorlarda patlayan hava yakıt karışımının bıraktığı gazın motor dışına sesi absorbe ederek atılmasına yarayan araçtır. Temel özelliği borularla taşınan sesin egzoz içinde cam elyaf gibi malzemelerle soğurulup gürültüyü azaltarak dışarıya bırakmaktır. Eğer egzoz olmasaydı insanları rahatsız edecek yüksek desibeller de sesler ortaya çıkardı. Bu yüksek ses kirliliğini engellemek için egzoz sistemi geliştirilmiştir.
Motorda yanan gazlar manifolddan egzoz boğazına gelir. Eğer araçta varsa katalitik konvertörde zehirli gazlardan bir miktar arındırılıp borular yardımıyla egzozdan dışarı taşınır.
Motordaki egzoz valfları açıldığında ses dalgaları çok yüksek basınçta dışarıya çıkmak isterler. Atılan yanmış gaz atıklarıyla birlikte ses dalgaları ilerler ve dışarıda insan kulağına çarpıp kulak zarını titreştirir ve biz bunu ses olarak algılarız. İnsan kulağına zarar veren frekans ve basınçtaki ses dalgalarını minimal boyutlara indirmek için egzoz sistemi kullanılır.
Egzoz Nedir ve Nasıl Çalışır
Egzoz Manifoldu Nedir?
Silindir içinde yanmış gazın çıkış borusudur. Silindir sayısına genellikle 4 adet olan silindirden çıkıp egzoz boğazında birleşen borudur. Genellikle dökme demirden yapılır.
Egzoz Çalışma Sistemi
Egzoz borusundan içeri giren ses dalgaları yüzlerce küçük deliğin bulunduğu giriş borusundan girip, çıkış borusundaki küçük deliklerden geçer ve dışarı çıkar. Bu sırada karşı duvardan yansıyan ses dalgaları dairesel geniş delikten geçerek geri yansır. Yankılayıcı odasına giren ses dalgaları birbiri üzerine yansıyarak soğurulur. Sonrasında da çıkış borusundan azaltılmış olarak dışarı çıkar. Çift egzozlu araçlarda tek borudan gelen gazlar ayrılarak iki ayrı susturucu ile verimli bir şekilde dışarı atılır. Ses oranında bir değişim olmasa da aynı ses oranıyla verimli gaz çıkışı sağlanarak motor performansı sağlanır.
Egzoz İmal Edilmesi
Yapılacak boyutlarda çeşitli kalınlıklarda sac ve dikişli borulardan meydana gelir. Egzozun yapısına göre ya tam preste kalıbı üretilir ya da önce sac kıvırma silindirinde şekli verilir. Eğer silindirde şekil verilmişse buna alt ve üst kapaklar pres yardımıyla şekil verilir. Asıl önemli kısım ise egzozun içidir. Biz egzoz alırken sadece dış yapısına bakarak egzozun kalitesi hakkında fazla bir bilgi veremeyiz. İçine delikli borular yerleştirilir ve kalan kısım İzocam gibi yalıtkan bir malzeme ile doldurulur , gelen gaz bu borular vasıtasıyla egzoz içinden geçirilip yalıtım malzemesi sayesinde sesin absorbe edilmesi sağlanır.
Paslanmaz çelikten imal edilen egzoz boruları yüksek performans ve düşük ses çıkışı göz önüne alınarak üretilir. Yanma odasında biriken gaz ne kadar rahat çıkarsa odada biriken artık gaz miktarı o kadar az olur. Motor performansı yükselir. Yeni teknoloji ile üretilen egzoz boruları motor performansını arttırdığı gibi yakıt tasarrufunda da verimli olarak kullanılmaktadır.
Günümüz otomobil üreticileri insanların kulağına güzel gelen frekansları saptayarak bu frekanslara yakın seslere ulaşmaya çalışmaktadır.